Kerk & Orgel

Hervormde Grote of Sint Janskerk

In gebruik

Foto: Anton van Daal

Kerkstraat 10
aan de Lek
Ameide
Gemeente Zederik
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

Oorspronkelijke parochiekerk uit 1365 gewijd aan Sint Jan.
De kerk is een driebeukige pseudo-basilicale kerk met vijfzijdig gesloten koor, zuidtransept en een toren van vijf geledingen met balustrade en ingesnoerde spits. De laat-romaanse toren verrees eind 13e eeuw. De bovenste geleding werd in de 17de eeuw gewijzigd en de twee onderste geledingen werden in 1837 aan de westzijde voorzien van schuine steunberen, onderheid met 22 palen
In de toren hangt een door Henricus Meurs gegoten klok (1608). Het laat-gotische schip en koor kwamen rond 1500 tot stand.
In 1672 is de kerk grotendeels vernield door de Fransen van Zonnekoning Lodewijk XVI. De lichtkronen, psalmborden en andere waardevolle bezittingen werden tijdig in veiligheid gebracht.
In 1830 is de kerk ingrijpend gerestaureerd.
Tegen de noordzijde van het koor staat een consistorie uit 1858.
De kerk brandde op Goede Vrijdag 3 april 1953 af. Slechts het muurwerk bleef gespaard. Kerkdiensten werden gehouden in de timmerfabriek van Van Vliet.
Bij de restauratie in 1954/55 onder leiding van architect ir T. van Hoogevest heeft men het zuidtransept toegevoegd en de bovenzijde van de toren gereconstrueerd en verhoogd.
Het gebrandschilderd raam met bijbelse voorstellingen in de zijbeuk werd vervaardigd door glazenier Jaap van Staveren naar een ontwerp van ds C. Graafland.
Voor het interieur verkreeg men oude onderdelen uit de Hervormde kerk te Lekkerkerk.
Het interieur en het nieuwe orgel dateren uit 1955.
De kerk is een Rijksmonument.

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)212
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)104, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972

Tijdschriften en andere uitgaves
150 jaar Adema Orgelbouw sinds 1855 (2006)13
de Mixtuur 26(1978)619, 50(1985)830 831
de Orgelvriend 7/8(1974)23, 2(1985)9-10 (3 foto's)*
de orgelmakers Witte (1978)28 29 foto 32* 59 64; Stichting Orgel Grote Kerk Gorcum
het Orgel 4(1976)133, 4(1985)145-149 (3 foto's)*, 4(1988)189
kerkepadgids (1990)79-80*

Naam gebouw	Plaats	Periode
Hervormde Grote of Sint Janskerk	Ameide	-

b:	Christian Gottlieb Friedrich Witte (Fa. J. Bätz & Co.), Utrecht 1851; M II ap: Hw 10-Bov 7 Het orgel werd op 9 november 1851 in gebruik genomen met een bespeling door Berthold Tours te Rotterdam
r:	Johan Frederik Witte, Utrecht 1895; grote revisie; M II vp: Hw 10-Bov 8-Ped 6 Op 15 september 1895 werd het orgel weer in gebruik genomen - het orgel werd in de nacht van 3 op 4 april 1953 door brand verwoest - op 30 december 1954 werd het contract voor de bouw van een nieuw orgel getekend
b:	Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1954/55; M II vp: Hw 9-Bov 8-Ped 6

1851 (Witte):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur III-IV, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Prestant 8, Holfluit 8, Viola di Gamba 8, Salicionaal 4, Roerfluit 4, Nazard 3, Gemshoorn 2
Pedaal C-c1
Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel bas/discant
Speelhulpen: Ventiel
Temperatuur:evenredig zwevend
Toets- en registertractuur mechanisch. Windladen sleeplade

1885 (volgens van ’t Kruijs):
Hoofdmanuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur III-IV, Trompet 8
Bovenmanuaal
Prestant 8, Holfluit 8, Gamba 8, Salicet 4, Roerfluit 4, Nazard 3, Gemshoorn 2
Pedaal
aangehangen
Koppeling
Ventiel

Foto: Ansichtkaart

Boeken
Geen informatie aanwezig

Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Laatste update: 2018-06-02 18:39:26