Hervormde kerk Sint Martinus
In gebruik

Geen
foto
beschikbaar

Schoolstraat 5
Zwartewaal
Gemeente Brielle
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

Kleine houten kerk gebouwd in de 12e eeuw, gewijd aan Sint Martinus.
In ± 1330 is de bouw van een stenen kerk begonnen.
Aan de westzijde van de houten kerk bouwde men er een stenen kerkschip tegenaan. Pas omstreeks 1400 is het stenen koor opgetrokken rond de houten kerk. Toen is de houten kerk afgebroken.
Nieuwe kerk gebouwd in de 15e eeuw. De bouwwijze van het koor is fraaier dan het kerkschip: rand tongewelf is versierd met gebeeldhouwde roosjes, de gewelfribben lopen door en steunen op kraagkolommen.
In 1561 is de kerk ingedeeld bij het aartsbisdom Utrecht. Kort daarop is de kerk overgegaan naar de Reformatie.
De oudste grafsteen heeft als datum 9 april 1570.
Kansel, kerkeraadsbanken, avondmaalsbekers en koorhek zijn uit 1625. De schotels zijn van 1710 en 1723.
In 1770 werd een bronzen luidklok gegoten door Pieter Bakker uit Rotterdam.
In 1851 is tussen de derde en de vierde travee een stenen scheidingsmuur aangebracht.
Westelijke gedeelte van de kerk dient als consistoriekamer.
Kerkrestauratie in 1897.
Kerkbrand in 1912.
Restauratie 1938-1943.
De klok van 1770 is in 1943 door de Duitse bezetters geroofd om tot munitie te worden omgesmolten. De Dordtse schipper Van Dijk liet zijn schuit volgeladen met kerkklokken in de buurt van het eiland Urk naar de bodem van het IJsselmeer verdwijnen.
Na de oorlog kwam de luidklok van Zwartewaal boven water en laat sinds 1946 zijn brozen stem weer horen.
PKN-kerk.
De kerk is in 1992/93 gerestaureerd onder leiding van de restauratiearchitecten Walraad uit Brielle en van der Stoep te Woerden.
Ingaande 29 april 2001 is deze kerk de S.o.W.-kerk voor Zwartewaal. De Gereformeerde kerk Ankerplaats (zie daar) blijft in gebruik voor alle doordeweekse activiteiten. De kerken liggen dicht bij elkaar.
De S.o.W.-gemeente bestaat sedert 1996 toen Gereformeerden en Hervormden uit Geervliet, Heenvliet, Abbenbroek en Zwartewaal besloten tot de vorming van de Verenigde Protestantse Gemeente Tweestromenland.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Bakker: van Reitsum naar Gouderak 115
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 35(1996)32, 46(2001)33
de Mixtuur 58(1987)370 371*
het Orgel 2(1987)64-65*
het maarschalkerweerd-orgel in de Bergeijkse Hofkerk 48*
kerkepadgids (1989)36-37**

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Sint Martinus Zwartewaal -

Orgelhistorie

b: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1902, orgel geschonken door de ambachtsvrouwen M.A. en J.J. Hofkes; M II ap: Hw 8-Bov 6
- het orgel raakte beschadigd bij een kerkbrand in 1912
r: Henk van Eeken, Leusden en Gert van Buuren, Poortegaal 1985/86; technisch herstel; M II vp: Hw 8-Bov 6-Ped 1
- tijdens de restauratiewerkzaamheden werd een fraai Busson-drukwindharmonium gebruikt
adviseur Klaas Bolt
heringebruikneming orgel op 31 oktober 1986 door Klaas Bolt, de eigen organist Maarten Stolk bespeelde het Busson-drukwindharmonium

Dispositie

1986:
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Cornet IV discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Salicionaal 8, Viola di Gamba 8, Roerfluit 8, Salicet 4, Gemshoorn 2, Klarinet 8, Tremulant
Pedaal C-d1
Bourdon 16 (tr. Hw.)
Klavierkoppeling, Koppeling Pedaal-Hoofdwerk
Tremulant over het hele werk
Ventiel

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42