Evangelisch Lutherse kerk - Zwanenkerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Gat van West Noord-West 1
Zierikzee

Gemeente Schouwen-Duiveland
Zeeland

(Kerk)gebouw

Oorspronkelijk een deel van het vermoedelijk in de periode 1450-1470 gebouwde adellijke huis Ravenstein, dat met uitgestrekte tuinen en boomgaarden toebehoorde aan het geslacht Van Kleef.
In 1528 kwam dit goed in bezit van de stad Zierikzee.
In 1617 besloot men de grond te verkavelen en het huis voor een deel af te breken, een deel kwam in gebruik als Schotse kerk, een eenvoudig bakstenen gebouw met twee zwanen op de dakvorsten.
In de 17e en 18e eeuw kwamen er veel koopvaardijschepen naar de haven van Zierikzee. Daarbij waren ook Scandinavische schepen met Scandinavische bemanningen. Voor hen werd begin 18e eeuw een Lutherse kerk gesticht.Men kwam aanvankelijk bijeen op diverse locaties.
Na leegstand werd het gebouw in 1713 door de stad Zierikzee aan de Lutherse gemeente toegewezen. In de volksmond werd het Zwanenkerk genoemd. De kern van deze in dat jaar gestichte en thans nog steeds zelfstandige gemeente bestond toen uit Scandinavische zeelieden.
Het gebouw kreeg door verbouwing en uitbreiding in 1755 zijn huidige gedaante.
Op 24 juli 1755 werd de eerste steen gelegd en op 18 januari 1756 volgde de feestelijke ingebruikname.
Preekstoel met koperen lezenaar uit 1756.
Lodewijk XV-orgelgalerij uit 1778.
Kaarsenkroon uit 1736.
Na de Ramp van 1953 werd het gebouw gerestaureerd waarna het op 19 juni 1960 weer in gebruik werd genomen.
Kerk gerestaureerd in het najaar van 2006. De muren hebben nog altijd last van het zout dat er tijdens de Watersnood van 1953 ingekomen is. De muren kregen een nieuwe pleisterlaag. Ook het houtwerk van het dak vroeg aandacht. En de zwanen op het dak zijn opgeknapt.
De kerk is op Eerste Kerstdag 25 december 2006 weer in gebruik genomen.
Op 18 januari 2006 werd in een al even feestelijke kerkdienst het 250-jarig bestaan van dit gebouw herdacht en gevierd.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld: het ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 102 271
Harst, Hans van der: langs nederlandse orgels IV 12 102*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Kluiver, drs J.H.: historische orgels in Zeeland III 114 119 120-123 4 a/c*
Tijdschriften en andere uitgaves
Orgels in Zeeland
contactbrief voor kerkenverzamelaars 55(2006)37, 57(2007)37
het Orgel 11(1959)245, 6(1964)120-121, 12(1964)251* 260, 12(1987)486, 1(1995)21 24* 28
kerkepadgids (1984)67

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Evangelisch Lutherse kerk - Zwanenkerk Zierikzee -

Orgelhistorie

b: Ludovicus de Backer ?? vóór ; huisorgel M I: Man 4
o: 1759; M I: Man 4
o: tijdelijke plaatsing in ZIERIKZEE Waalse kerk J.P. Schmidt, Gouda 1795; M II: Bovenklavier 7-Onderklavier 3 (4)
o: IJZENDIJKE RK kerk 1833
b: Johannes Josephus Mitterreither 1778, dankzij een vorstelijke gift van een gemeentelid. Fraai rococo-front; M I ap: Man 11
r: Johann Pieter Schmidt, Gouda 1799; uitgebreid met 2e manuaal, door een legaat van dezelfde Gerrit Holman; De Fluit 1 (bas) verviel, de Quintadeen en de Dulciaan verhuisden naar het Bovenwerk en op het Hoofdwerk werd een Bourdon 16 (disc.) geplaatst; M II ap: Hw 11-Bov 5
- Abraham Meere te Utrecht, onderhoud tot 1835
- Fa. Kam & van der Meulen, Rotterdam, onderhoud 1844 tot 1862
r: Gebrs. Franssen, Roermond 1874; balgen vervangen en klavieren vernieuwd en verplaatst
- Gebrs. Franssen te Roermond, onderhoud na 1874
- het orgel had na watersnoodramp van 1953 geen noemenswaardige schade. Het orgel verkeerde op dat moment reeds in een slechte staat. Het pijpwerk werd helaas verkocht om omgesmolten te worden en het binnenwerk werd gesloopt. M II ap: Hw 8-Bov 5
b: Orgelbouwer Olof Hammarberg, Göteborg (Zweden) 1960; nieuw orgel in de oude kas van Mittenreiter, nieuwe frontpijpen; M II vp: Hw 6-Bov 5-Ped 3
adviseur Lambert Erné te Utrecht namens de Orgelcommissie van de Nederlandse Hervormde Kerk
het orgel is op 16 november 1962 in gebruik genomen met een bespeling door Lambert Erné

Dispositie

1778 (Mittenreiter):
Manuaal:
Prestant 8, Holpijp 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Tertiaan 1 1/4, Fluit 1 bas, Mixtuur IV-VII bas/discant, Cornet IV discant, Dulciaan 8 bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Pedaal
aangehangen
Toonhoogte a1=440 Hz.
Tractuur: mechanische sleepladen
 
1799 (Mitterreither/Schmidt):
Hoofdwerk
Bourdon 16 discant, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Tertiaan 1 1/3, Mixtuur IV-VI bas/discant, Cornet IV, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk
Prestant 8 discant, Holpijp 8 bas/discant, Fluit 4 bas/discant, Nasard 3 bas/discant, Dulciaan 8 bas/discant
Pedaal
Aangehangen
 
1960 (Hammarberg):
Hoofdwerk
Bourdon 16 discant, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Spitsfluit 4, Octaaf 2, Cornet IV discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk
Prestant 8 discant, Holpijp 8 bas/discant, Viola di Gamba 8, Fluit 4 bas/discant, Piccolo 2
Pedaal
aangehangen
Koppels: Hoofdwerk-Nevenwerk, Pedaal-Hoofdwerk
Stemming: evenredig zwevend. Toonhoogte: a1 = 440 Hz
Tractuur: mechanische sleepladen
 
Zweedse registernamen:
Hoofdwerk C-f3
Prinzipal 8, Rohrflöte 8, Oktave 4, Gedackt Flöte 4, Oktave 2, Mixture IV
Nevenwerk C-f3
Gedackt 8, Rohrflöte 4, Prinzipal 2, Oktave 1, Sesquialtera II
Pedaal C-f1
Subbass 16, Gedackt Pommer 8, Regal 4

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-04-14 09:53:10