Hervormde kerk - Kleine kerk
In gebruik

Geen
foto
beschikbaar

Kapellestraat 27
Veere
Gemeente Veere
Zeeland

(Kerk)gebouw

De kleine kerk is in de eerste helft van de 14e eeuw als driebeukige hallenkerk gebouwd. In 1405 werd begonnen met de bouw van de aangelegen Grote kerk (zie Grote of Onze Lieve Vrouwekerk - De Dom).
Dertig jaar later werd de scheidsmuur tussen beide doorbroken en diende de kleine kerk als het koor. Blijkbaar was er geen geld meer om een nieuw koor te bouwen.
Na de Reformatie in 1572 werden de Grote en Kleine kerk weer gescheiden.
In 1613 werd de noordelijke beuk afgescheiden als kerk (tot 1799) eerst voor de Schotse kooplieden (Veere was een stapelhaven voor Schotse import in de Nederlanden) en daarna voor de lutheranen (1800-1813). In de andere beuken werd gekerkt door Waals gereformeerden (tot 1813). De Nederduits gereformeerden (de hervormden) kerkten in de Grote kerk.
In 1686 ontstond door nalatigheid van loodgieters brand in de Grote kerk, waardoor ook de Kleine kerk beschadigd werd: alleen de muren en zuilen bleven overeind. De beschadiging van de zuilen is nu nog zichbaar. De Kleine kerk kon in 1699 weer in gebruik genomen worden: toen werden preekstoel, doophek en herenbank aangeschaft.
Begin 19e eeuw liep de bevolking van Veere zoveel terug dat men de Grote kerk niet meer gebruikte en overdroeg aan het Rijk.
In de napoleontische tijd werden in 1813 de miden- en zuidbeuk van de Kleine kerk ingericht als kazerne en werden veel grafstenen verwijderd. In 1837 werd de noordbeuk gesloopt, want sloop bracht geld op en dienden beide andere beuken voortaan als hervormde, nu protestantse kerk.
In tegenstelling tot de Grote Kerk, bleef in de Kleine Kerk de voornamelijk 17e eeuwse inventaris wel grotendeels gespaard.
In 1836 werd de noordelijke beuk van de Kleine Kerk, tot dan toe in gebruik bij de Lutherse Gemeente, afgebroken (zie daar).
In 1942-1950 vond een geleidelijke restauratie plaats en in 1996/97 opnieuw.
Oudtijds stond de preekstoel tegen de ingangsmuur. Bij de restauratie van 1950 is de preekstoel tegen een pilaar geplaatst. Die wijziging is nu ongedaan gemaakt en de preekstoel kreeg zijn oude plek terug.
Begin juni 1997 is de Kleine kerk weer in gebruik genomen.
De S.o.W.-gemeente gebruikt nu deze kerk en de Gereformeerde kerk aan de Kaai is nu gesloten en verkocht (zie daar).
In 2000 is de ingang vervangen door een complex met entree en vergaderruimten.
Restauratie in 2008, de zolderconstructie heeft veel aandacht gehad i.v.m. met vocht, houtworm, bonte knaagkever, enz.
Zondag 27 april 2008 is er de eerste kerkdienst weer gehouden.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
Orgels in Zeeland
contactbrief voor kerkenverzamelaars 38(1997)38, 41(1999)37, 60(2008)34
het Orgel 10(1975)311, 12(1977)418-220*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk - Kleine kerk Veere -

Orgelhistorie

sinds ?? heeft er geen orgel meer in het schip van de kerk gestaan
b: ?? vóór ??
o/r: Henricus Dominicus Lindsen, Utrecht 18e eeuw naar SASSENHEIM RK kerk H Pancratius; orgel herbouwd en vergroot; M I ap: Man 8
r: Henricus Dominicus Lindsen, Utrecht 1854; orgel herbouwd en vergroot, tweede klavier en nieuwe kas; M II ap: Hw 8-Pos 5
o: MIDDELBURG Gereformeerde kerk - Noorderkerk (is het koor van de Grote kerk) Fa. P.J. Adema, Amsterdam 1891; Fluittravers 8 vervangen door Bourdon 16 vanaf cº; M II ap: Hw 8-Pos 5
o: 1928; in koorgedeelte Hervormde Onze Lieve Vrouw kerk; Subbas 16 op een pneumatische pedaallade, en een Voix Celeste op het positief; M II Pn vp: Hw 7-Pos 5-Ped 1
adviseur Ferwerda te Vlissingen
r: na 1928; diverse werkzaamheden; M II Pn vp: Hw 8-Pos 5-Ped 1
r: Orgelbouw Slooff, Ouderkerk a/d IJssel 1977; windladen gerestaureerd, orgelkas nagezien en ingezakte frontpijpen hersteld, nieuw pedaalklavier in oude stijl, Subbas 16 van het pedaal werd verwijderd; M II ap: Onderman 7-Bovman 5
opdracht ontvangen in 1975
adviseur Klaas Bolt
ingebruikname orgel van 6 tot 8 mei 1977
r: Fa. Reil, Heerde 1998; op Bovenwerk Fluittravers 16 discant en Vox Humana 8 en op het Pedaal Subbas 16; M II vp: Hw 9-Bw 6
orgel op 19 december 1998 weer in gebruik genomen

Dispositie

18e eeuw:
Manuaal C-f3 ??
Holpijp 8, Viola di Gamba 8 discant, Prestant 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Mixtuur
Pedaal C-d1 ??
aangehangen
3 blaasbalgen
 
1854:
Manuaal C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Fluit travers 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV bas, Mixtuur discant V
Positief C-f3
Roerfluit 8, Viola di Gamba 8, Quintadena 8 discant, Roerfluit 4, Woudfluit 2
Pedaal C-d1
aangehangen
Koppel Hoofdwerk-Positief bas/discant
Drie blaasbalgen, Afsluiting, Ventiel
 
1891:
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 vanaf cº, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-V bas/discant
Positief C-f3
Roerfluit 8, Viola di Gamba 8, Quintadena 8 discant, Roerfluit 4, Woudfluit 2
Pedaal C-d1
aangehangen
Koppel Hoofdwerk-Positief bas/discant
Afsluiting, Ventiel
 
1928:
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 vanaf cº, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-V bas/discant
Positief C-f3
Roerfluit 8, Viola di Gamba 8, Quintadena 8 discant, Voix Celeste 8, Roerfluit 4, Woudfluit 2
Pedaal C-d1
Subbas 16
Koppel Hoofdwerk-Positief bas/discant
Afsluiting, Ventiel
 
na 1928:
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 vanaf cº, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-V bas/discant
Positief C-f3
Bourdon 8, Viola di Gamba 8, Salicionaal 4, Roerfluit 4, Woudfluit 2
Pedaal C-d1
Subbas 16
Koppel Hoofdwerk-Positief bas/discant
Afsluiting, Ventiel
 
1977:
Ondermanuaal C-f3
Bourdon 16 vanaf cº, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV bas/discant
Bovenmanuaal C-f3
Bourdon 8, Viola di Gamba 8, Salicionaal 4, Roerfluit 4, Woudfluit 2, 2 open plaatsen
Pedaal C-d1
aangehangen
Koppel Hoofdwerk-Positief bas/discant
Afsluiting, Ventiel
 
1998:
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 vanaf cº, Prestant 8, Roerfluit 8, Bourdon 8 vanaf cº, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-V bas/discant
Positief C-f3
Bourdon 8, Viola di Gamba 8, Salicionaal 4, Roerfluit 4, Woudfluit 2, Vox Humana 8
Pedaal C-d1
Subbas 16
Koppel Hoofdwerk-Positief bas/discant
Afsluiting, Ventiel

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42