Doopsgezinde kerk
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Lange Noordstraat 62
Middelburg
Gemeente Middelburg
Zeeland

(Kerk)gebouw

In 1592 werd aan de zuidzijde van de Hoogstraat naast de Stadsschuur een zeepziederij in gebruik genomen.
Dit gebouw werd in 1629 opgeheven en aangekocht door de Doopsgezinde gemeente. Een jaar later werd het gebouw tot kerk ingericht (zie daar).
In 1889 werd een pand aan de Lange Noordstraat aangekocht (nu nr. 60: "De Milde Maarten"). In de tuin van dit huis werd een nieuwe kerk gebouwd, ontworpen door architect K. Stoffels te 's Gravenhave en gebouwd door aannemer H.P. van de Ree & Zn..
In de hier toegepaste eclectische stijl werd teruggegrepen op vroegere bouwstijlen: de voorgevel is in neo-renaissance bouwstijl, de raampartijen en boogfriezen boven in de voorgevel zijn neo-romaans geïnspireerd.
Kerk eind 1889 in gebruik genomen.
De oude kerk werd verkocht aan het Leger des Heils. Die datum is tevens de geboortedatum van het Leger des Heils te Middelburg.
In 1908 werd achter het kerkgebouw een gemeentezaal gebouwd naar ontwerp van architect A. van Dorst.
Kerkrestauratie in 1957.
Met ingang van 1 januari 1999 is door fusie de Doopsgezinde Gemeente Walcheren gevormd uit de Doopsgezinde Gemeenten van Vlissingen en Middelburg.
De 7de Dags Adventisten gemeenten te Middelburg en Vlissingen kwamen tot 2006 bijeen in deze kerk (zie daar).
De Middelburgse kerk aan de Lange Noordstraat is nu de kerk van deze gefuseerde gemeente. Het oude kerkgebouw aan de Hoogstraat is daarna vele jaren in gebruik geweest bij het Leger des Heils totdat het in 2007 is overgenomen door Theater Productiehuis Zeelandia.
Kerkrestauratie in ??
De kerk is in fasen gerestaureerd en zo veel mogelijk in oorspronkelijke staat hersteld.
Op zaterdag 21 juni 2008 is de grotendeels gereedgekomen restauratie van het kerkinterieur en het orgel gepresenteerd door middel van een drietal korte causerieën over de bouwstijl en het orgel en enkele korte bespelingen van het fraaie, veelzijdige instrument.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Bakker: van Reitsum naar Gouderak 37 74
Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 230
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)123
Kluiver, drs J.H.: historische orgels in Zeeland II 42-45
Kruijs, M.H. van 't: disposities der verschillende orgels (1885)128, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972
Tijdschriften en andere uitgaves
Orgels in Zeeland
contactbrief voor kerkenverzamelaars 44(2000)47, 56(2006)39, 62(2009)35

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Doopsgezinde kerk Middelburg -

Orgelhistorie

b: Jacob François (vader) en/of Jacobus Johannes (zoon) Moreau, Rotterdam ± 1740 vóór; huisorgel M II: Bovenkl 7-Onderkl 3
o/r: Fr. van de Weele, Middelburg 1833; 2 stemmen toegevoegd en een voetpedaal, 2 nieuwe blaasbalgen; M II ap: Bovenkl 9-Onderkl 3
orgel gekeurd door J. de Kanter Phillipszoon en Cornelis le Roy, organisten van respectievelijk de Oostkerk en Nieuwe Kerk in Middelburg
het orgel werd op 22 juli 1833 in gebruik genomen met een bespeling door C. van Vije, organist van de voormalig Waalse Kerk te Middelburg
r: Fa. Georg Laurens Preuniger & Mennes, Brigdamme 1841/42; Cornet en Kromhoorn 8 van het bovenklavier wijken voor respectievelijk een Gemshoorn 2 en een Dulciaan 8, de Roerquint 3 van het benedenklavier werd ingeruild voor een Woudfluit 2; M II ap: Bovkl 9-Onderkl 3
b: Fa. W.H. Kam & H. van der Meulen, Rotterdam 1850; met ouder pijpwerk, klaviatuur, pedaal, windlade bovenklavier en delen abstractuur; M II ap: Hw 7-Bov 5
r: W.H. Kam, Rotterdam 1854; Eoline 8 als doorslaand tongwerk in plaats van de Dulciaan 8 op het Hoofdwerk; M II ap: Hw 7-Bov 5
r: W.H. Kam, Rotterdam 1857; Gemshoorn 8 op Bovenwerk, Eoline 8 op Bovenwerk; M II ap: Hw 7-Bov 7
b: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1890 voor nieuwe kerk in de Lange Noordstraat, front-ontwerp van architect K. Stoffels; met oud pijpwerk; M II vp: Hw 8-Bov 7-Ped 1
r: Fa. Bakker & Timmenga, Leeuwarden 1910; mechanieken werden ingevoerd
r: in de 20e eeuw; handpompinstalatie buiten werking gezet en een elektrische windmotor aangebracht
in 1957 is de orgelkas in effen hoogglans donkerbruin geschilderd
in 1986 werd de kas in zweeds-rood met ivoorwit geschilderd
r: Fa. A. Nijsse & Zn., Oud-Sabbinge 1986; windladen van dekplaten voorzien
r: Fa. A. Nijsse & Zn., Oud-Sabbinge 2002; oude handpompinstallatie in ere hersteld, transmissie Bourdon 16 Pedaal mechanisch, ook het klein octaaf is nu zelfstandig bespeelbaar
r: Fa. A. Nijsse & Zn., Oud-Sabbinge 2007; Pedaalkoppel naar het Bovenwerk; M II vp: Hw 8-Bov 7-Ped 1
- tussen 2005 en 2008 is het orgelfront afgewerkt naar voorbeeld van het ontwerp van K. Stoffels uit 1890
het orgel is op 21 juni 2008 in gebruik genomen

Dispositie

± 1740 (Moreau):
Bovenklavier C-e3
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Cornet III, Kromhoorn 8
Onderklavier C-e3
Holpijp 8, Fluit 4, Woudfluit 2
Koppel Bovenklavier-Onderklavier ?
Ventiel op Bovenwerk
Toonhoogte a1 = 435 Hz.
 
1833 (Moreau/Van de Weele):
Bovenklavier C-e3
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet III, Mixtuur III bas, Kromhoorn 8
Onderklavier C-e3
Holpijp 8, Fluit 4, Woudfluit 2
Pedaal C-cº
aangehangen
Koppel Bovenklavier-Onderklavier ?
Ventiel op Bovenwerk
Toonhoogte a1 = 435 Hz.
 
1842 (Moreau/Preuniger & Mennes):
Bovenklavier C-e3
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Mixtuur III bas, Dulciaan 8
Onderklavier C-e3
Holpijp 8, Fluit 4, Woudfluit 2
Pedaal C-cº
aangehangen
Koppel Bovenklavier-Onderklavier
Ventiel op Bovenwerk
 
1850 (Kam & H. van der Meulen):
Hoofdwerk C-e3
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Dulciaan 8
Bovenwerk C-e3
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Fluit 4, Salicionaal 4, Woudfluit 2
Pedaal C-cº
aangehangen
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk
Ventiel Bovenwerk
Toonhoogte a1 = 435 Hz.
 
1854 (Kam):
Hoofdwerk C-e3
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Eoline 8
Bovenwerk C-e3
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Fluit 4, Salicionaal 4, Woudfluit 2
Pedaal C-f1
aangehangen
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk
Ventiel Bovenwerk
Toonhoogte a1 = 435 Hz.
 
1857 (Kam):
Hoofdwerk C-c3
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Dulciaan 8
Bovenwerk C-c3
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Gemshoorn 8, Fluit 4, Salicionaal 4, Woudfluit 2, Eoline 8
Pedaal C-f1
aangehangen
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk
Ventiel Bovenwerk
Toonhoogte a1 = 435 Hz.
 
1885 (volgens van ’t Kruijs):
Hoofdmanuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Dulciaan 8
Bovenmanuaal
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Gemshoorn 8, Prestant 4, Quint 3, Octaaf 2
Pedaal
aangehangen
Koppeling
Ventiel
 
1890 (Kam/Bakker & Timmenga):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Gemshoorn 8, Fluit 4, Salicionaal 4, Woudfluit 2, Eoline 8
Pedaal C-f1
Bourdon 16 (tr. Bourdon 16 Hw)
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk
Ventiel op Bovenwerk
Toonhoogte a1 = 435 Hz.
 
2007 (Kam/Nijsse):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Gemshoorn 8, Fluit 4, Salicionaal 4, Woudfluit 2, Eoline 8
Pedaal C-f1
Bourdon 16 (tr. Bourdon 16 Hw)
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk, Koppel Pedaal-Bovenwerk
Ventiel op Bovenwerk

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-02-25 16:45:19