Waalse kerk - Franse kerk
Nieuwe bestemming
Foto: Hans Vreeman
Voorstraat 296
hoek Visstraat
Dordrecht
Gemeente Dordrecht
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

De Waalse kerk bloeide op nadat vele Zuid-Nederlandse protestanten na 1558 naar de Noordelijke Nederlanden gevlucht waren en een aantal zich in Dordrecht vestigde.
Aanvankelijk hielden de Waalsen hun diensten in de Wijnkoperskapel aan de Wijnstraat.
Sedert 1594 kwamen ze bijeen in de kapel van het voormalige Magdalenaklooster - ook Gasthuis genoemd aan de Voorstraat.
In 1840 vond een ingrijpende verbouwing plaats; uit die tijd dateert de voorgevel in vroeg-neo-gotische stijl. Het was een zaalkerk met een eenvoudig interieur. Het klokketorentje boven de gevel is afkomstig van de Engelse kerk die in 1840 werd gesloopt.
In 1877 woonde Vincent van Gogh hier meerdere malen een dienst bij.
Later was het vroegere Augustijnerklooster aan het Hof 13 het onderkomen van de Waalse gemeente.
Op 11 november 1984 werd hier de laatste dienst gehouden. De Eglise Wallone houdt de diensten daarna in de historische Statenzaal aan het Hof (zie daar).
De kerk is gesloten en maakt vanaf maart 1986 onderdeel uit van een winkelcomplex, waarin onder meer een warenhuis en een parkeergarage zijn gevestigd. In de kerkzaal is een restaurant ondergebracht.
De kerk is gerestaureerd onder architectuur van de EGM te Dordrecht.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Eem, Egbertus van: aantekeningen van een aantal Ned. kerk- en huisorgels (± 1815)11; uitgave Boeijenga, Sneek 1970
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)11 119
Hess 10
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)277 aanv III-118
Tijdschriften en andere uitgaves
250 jaar orgelmaker Vermeulen 37
brabants orgelrijkdom, uitgave brabantse orgelfederatie (2008)4 (2011)7*
contactbrief voor kerkenverzamelaars 14(1985)21, 19(1988)20, 29(1993)25, 65(2011)34, 68(2012)34
de Mixtuur 16(1975)323, 55(1986)230-231, 72(1992)619 622 626 627 628 643-645 650-651
de Orgelvriend 5(1983)21, 12(1984)30*
het Maarschalkerweerd-orgel in de Bergeijkse Hofkerk 35
het Orgel 10(1968)258, 12(1984)508, 2(1985)67, 1(1987)21-24 (4 foto's)*
kerkepadgids (1980)60

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Waalse kerk - Franse kerk Dordrecht -

Orgelhistorie

b: Thomas Houben, Ratingen 1728; M II ap: Hw 13-Rugpos 9
- onderhoud Jacobus Robbers te Rotterdam 1766 tot 1775
- onderhoud Hendrikus Hermanus Hess te Dordrecht vanaf 1777
r: Hendrikus Hermanus Hess, Dordrecht 1778; klaviatuur vernieuwd en een gehalveerde klavierkoppeling aangebracht
- onderhoud Johan Michael Müller te Dordrecht vanaf 1795
- onderhoud 1797 Pieter Johannes Geerkens te Dordrecht
r: Pieter Johannes Geerkens, Dordrecht 1806; Rugpos verwijderd, pijpwerk als Borstwerk in de Hoofdwerkkas herplaatst, Quintadeen 8 door een Fluit travers 8 discant vervangen; M II ap: Hw 12-Pos 8
- onderhoud Pieter Johannes Geerkens te Dordrecht 1805 tot 1854
r: Justus Geerkens, Dordrecht 1841; groot onderhoud en verguldwerk vernieuwd
- onderhoud W.H. Kam te Rotterdam vanaf 1854
o: SPRANG Ned Hervormde kerk 1868/69
b: Camille Louis Loret, Mechelen 1880 in een oude Vlaamse kas uit ± 1780; M II ap: 14 registers
op 2 juli 1880 werd het contract getekenjd. Het orgel is in april 1880 in gebruik genomen
- in juli 1880 werd opdracht gegeven voor een groter orgel, het oude orgel wordt teruggeven aan Loret
b: Camille Louis Loret, Mechelen 1880; M II ap: Hw-Pos 14
het orgel is met Kerstmis 1880 in gebruik genomen
r: 1914; de winddruk werd verhoogd
- in 1938 is de windmotor geplaatst
- een loopplank boven het lage pijpwerk is gemaakt door de Fa. Valckx & van Kouteren te Rotterdam
- onderhoud Fa. Valckx & van Kouteren te Rotterdam
r: J.H. van der Veer, Dordrecht 1978; poging tot herintonatie
- het orgel is na de kerksluiting in 1985 aangekocht door Jan L. van den Heuvel Orgelbouw te Dordrecht
o/r: REUSEL RK kerk H Maria ten Hemelopneming Koororgel Jan L. van den Heuvel, Dordrecht 1985/86; het mechaniek was in oorspronkelijke staat gebleven, pijpwerk hersteld; M II ap: Hw 8-Pos 6

Dispositie

1728:
Hoofdwerk
Rugwerk
middentoon stemming, Toonhoogte: Assen-toon
 
1806:
Hoofdwerk
Borstwerk
stemming: evenredig zwevende temperatuur, Toonhoogte: choortoon a'=± 438 Hz.
 
± 1815 (volgens van Eem):
gehalveerde drukkoppel
 
1978:
Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16, Prestant 8, Bourdon 8, Viola 8, Prestant 4, Fluit harmoniek 4, Doublette 2, Trompette 8
Positief C-g3
Bourdon 8, Holpijp 8, Salicional 8, Violino 4, Veldfluit 4, Flageolet 2, Trémolo
Pedaal C-d1
aangehangen
Manuaalkoppel als trede
Winddruk teruggebracht van 92 naar 78 mm. w.k., normale toonhoogte, Stemming gelijkzwevend
 
1986:
Manuaal (I) C-g3
Bourdon 16, Prestant 8, Bourdon 8, Viola 8, Prestant 4, Fluit harmoniek 4, Doublette 2, Trompette 8
Positief (II) C-g3
Bourdon 8, Holpijp 8, Salicional 8, Violino 4, Veldfluit 4, Flageolet 2, Trémolo
Pedaal C-d1
aangehangen
Koppeltrede
Magazijnbalg met dubbele vouw. Winddruk 78 mm.
Windvoorziening met slinger en krukas

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-08-19 11:45:10