Hervormde Grote of St Janskerk gereformeerde bond

In gebruik

(Kerk)gebouw

Kerk gesticht in 1262.

Tufstenen kerkje gebouwd in 1271 gewijd aan Maria Magdalena door vrouwe Aleid.

Rond 1335 een grotere kerk gewijd aan H Johannes de Doper. Tweebeukige kerk met een koorpartij.

Het Noorderkoor had spoedig functie als plaats van verering van een miriculeus Mariabeeldje.

De kerk is in 1380 gewijd aan Johannes de Doper.

In 1425 werd deze tweebeukige kerk ingewijd.

Stadsbrand in 1428.De kerk is volledig uitgebrand.

Herbouw na 1428.

Lidwina van Schiedam is in 1433 overleden en werd aan de zuidzijde van de kerk begraven. Bouw van een kapel boven het graf.

In diezelfde eeuw is de kerk met een zuiderbeuk uitgebreid.

Rond 1500 het de kerk het uiterlijk van een driebeukige hallenkerk.

De toren in de loop van de 15e eeuw gebouwd, zgn. "Utrechtse type" grote spits en vier hoektorentjes, aan weerskanten kapellen. In de toren twee luidklokken uit 1455 en 1519, de derde klok is in 1710 aangebracht.

In 1746 werd de kapel aan de noordzijde vervangen door het Waaggebouw.

De preekstoel is rond 1550 vervaardigd.

De toreningang is sinds 1752 omlijst door een strakke Lodewijk XIV-poort.

In de noordbeuk een Armenverzorgersbank uit 1596.

Drie grote 17e-eeuwse tekstborden: uit 1619 een tiengebodenbord, een bord uit 1600 over de Tachtigjarige Oorlog en een bord uit 1617.

Eiken doophek uit 1642, de koperen doopboog is een fraai stuk geelgieterswerk.

De consistoriekamer met stucwerk en goudleerbehang is uit de 18e eeuw.

Vier prachtige zilveren avondmaalbekers uit 1648 geschonken door het St Nicolaasgilde.

Geelkoperen lezenaar uit 1677 met kanselbijbel.

In 1572 werd het fraaie interieur met haar altaren en beelden volledig vernield door de Geuzen.

Het carillon is uit 1786 van A. van den Gheyn bestaande uit 38 klokken.

Fraaie herenbanken uit 1780 en 1782.

De twee imposante banken in de zijbeuken staan er na de herinrichtig van de kerk wat verloren bij, indertijd als regerings- en als notabelenbank.

Talrijke grafzerken van bekende stads- en landgenoten.

Vijf glas-in-loodramen in het middenkoor van Marius Richters te Rotterdam uit 1952,

Restauratie kerk 1945/48; het orgelfront werd ook gerestaureerd.

In september 2002 is de kerk weer in gebruik genomen voor kerkdiensten. De bonte knaagkever had van het dak niet veel meer heel gelaten. Nieuwe balken en een nieuw dak zijn gemaakt.De glas-in-loodramen uit 1952 zijn hersteld. In de kerk hangen weer enorme kroonluchters, repleca's van de oorspronkelijke.

PKN-kerk.

Kerkrestauratie 2009/10. De kerk is gerestaureerd in het kader van de regeling kanjermonumenten 2002.

Op 10 september 2005 is de bliksem in de toren geslagen. De wijzers bleven op 7 minuten over half vijf in de ochtend staan. Het uurwerk van de toren was volledig weggesmolten.

De toren is in de steigers gezet. Bij de restauratie van de gehele toren is veel houtwerk en verroest ijzerwerk vervangen. De betonvloer onder de torenspits is helemaal nieuw gemaakt.

Kerkrestauratie 2009/10.

De ingebruikname van de gerestaureerde kerk vond plaats op dinsdag 30 maart 2010 door H.M. Koningin Beatrix. Het gebouw kan behalve door kerkdiensten nu ook voor andere zaken gebruikt worden, zoals tentoonstellingen, muziekuitvoeringen, torenbeklimmingen, enz.