Gereformeerde kerk - Buurtkerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Hoofdstraat 10
Noordwijk aan Zee
Gemeente Noordwijk
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

De Christelijke Afgescheidene Gemeente te Noordwijk-Buiten ontstond naar aanleiding van ‘de afscheiding’ van negentien belijdende leden op 23 augustus 1835, die samen een gemeente vormden welke op 27 november dat jaar geïnstitueerd werd.
Vanaf 1838 was het een zelfstandige gemeente, zonder bij een kerkverband te zijn aangesloten.
In 1844 sloot Noordwijk-Buiten zich aan bij de Gereformeerde Kerk onder ’t Kruis.
Toen in 1869 de landelijke vereniging tot stand kwam tussen de ‘Christelijke Afgescheidene Kerk’ en de ‘Gereformeerde Kerk onder ’t Kruis’ sloot ook Noordwijk zich aan bij de ‘Christelijke Gereformeerde Kerk’. Al die tijd werd de gemeente ‘Noordwijk-Buiten’ genoemd. Dat duurde tot 1882. Sindsdien heette de gemeente ‘Noordwijk aan Zee’.
Op 17 juni 1892 werd de landelijke vereniging tussen de ‘Christelijke Gereformeerde Kerk’ en de ‘Nederduitsche Gereformeerde Kerken’ (die vanuit de Doleantie ontstaan waren) een feit. Het ‘nieuwe’ kerkverband noemde zich ‘De Gereformeerde Kerken in Nederland’. Daarbij sloot ook de kerk van Noordwijk aan Zee zich aan.
Per 1 januari 1969 werd de Gereformeerde Kerk te Noordwijk aan Zee samengevoegd met de Gereformeerde Kerk te Noordwijk-Binnen. De samengevoegde kerken noemden zich sindsdien ‘Gereformeerde Kerk te Noordwijk’
Aanvankelijk kerkte men in een particuliere woning. Maar vanaf 23 augustus 1844 trok men in drie verbouwde ‘bokkinghangen’, gelegen aan het Gasthuisslop. Deze tot kerkzaal verbouwde ruimte werd gehuurd. Het was een klein gebouwtje, vermoedelijk zeer bedompt en beklemmend, namelijk met afmetingen van elf en een halve meter lengte, bijna zeven meter breedte en een hoogte van nog geen drie meter.
Daar heeft men tot 1875 kerkdiensten gehouden.
Nieuwe kerk gebouwd in 1875 aan de Hoofdstraat op de plaats waar tegenwoordig de voormalig gereformeerde, nu protestantse ‘Buurtkerk’ staat.
Het bedehuis werd op 28 juni 1875 in gebruik genomen.
In 1892 ging men verder onder de naam Gereformeerde Kerken in Nederland.
Het oude kerkje aan de Hoofdstraat werd langzaam maar zeker te klein. Nog vóór de eeuwwisseling werd geregeld over nieuwbouw gesproken.
Nieuwe kerk gebouwd in 1899 naar ontwerp van architect Tjeerd Kuipers (1857-1942) te Amsterdam. De bouw werd gegund aan C.J.B. Alkemade uit Noordwijk-Binnen. Bij de opdracht was inbegrepen met afbreken van de oude kerk, want de nieuwe kwam op dezelfde plaats aan de Hoofdstraat te staan.
Op 12 juli 1899 werd de eerste steen gelegd door S. Baron Van Heemstra.
De kerk werd op 8 november 1899 in gebruik genomen.
De kerk bleek door de groeiende gemeente en ook door de gestaag toenemende aantallen badgasten in de zomer, al na enkele jaren te klein. De kerk is in 1909/10 verlengd onder leiding van architect Tjeerd Kuipers en kreeg ook een nieuwe consistorie.
Op zondag 17 oktober 1909 leidde ds. N. Koers, van 1908 tot 1933 predikant in Noordwijk, de eerste kerkdienst in de verbouwde kerk.
Toen in 1922 bleek dat de kerk opnieuw te klein werd, besloot de kerkenraad een galerij in de kerk te laten aanleggen. Door de aanleg van de galerij kwamen er 130 zitplaatsen bij.
Al enkele jaren na de bouw van de galerij bleek dat de kerk eigenlijk een grondige opknapbeurt nodig had. Maar de crisisjaren (na de ‘Beurskrach’ van 1929) en de daarop volgende Tweede Wereldoorlog hadden de ingreep verhinderd. Deze kon pas in 1949 worden uitgevoerd. En de technische staat van het gebouw viel toen bovendien óók nog zwáár tegen. Het lekkende dak werd hersteld, het interieur geschilderd, nieuwe verlichting aangebracht en een moderne preekstoel met klankbord geplaatst.
De diensten konden in de gastvrije hervormde kerk gehouden worden.
De kerk werd op 2 juni 1949 weer in gebruik genomen.
De Gereformeerde kerken van Noordwijk aan Zee en Noordwijk-Binnen zijn op 1 januari 1969 samengevoegd onder de naam ‘Gereformeerde Kerk te Noordwijk’.
In 1979 is de Buurtkerk opnieuw gerestaureerd en vergroot.
In de jaren ’70 dacht de kerkenraad erover om de kerk aan de Hoofdstraat door een nieuw kerkgebouw te vervangen. Er was namelijk weer veel onderhoudswerk aan de winkel. De gemeenteleden staken daar echter een stokje voor: 86% van hen wilde de bestaande kerk behouden, zodat plannen gemaakt werden voor een ingrijpende opknapbeurt. Het dak moest geheel vernieuwd worden en ook van binnen werd de kerk stevig aangepakt: nieuwe plavuizen, vloerverwarming, verlichting, banken en lambrizering werden aangebracht en bovendien werd het interieur voorzien van een fris kleurtje. Ook de achterkant van de kerk, aan de Huis ter Duinstraat, werd verbouwd, waardoor extra ruimte werd verkregen. De kerkdiensten werden gedurende het jaar van de verbouwing opnieuw in de hervormde kerk gehouden.
Op woensdag 25 april 1979 werd de verbouwde en uitgebreide kerk in gebruik genomen, die nog steeds als protestantse kerk van Noordwijk dienst doet.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Boer: orgels in de Krijtberg A'dam 4
Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 85 afb V-9*, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964
Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 210
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 41(1999)15, 57(2007)33-34, 58(2007)36
de Mixtuur 77(1994)858/81 (4 foto's)*
het Orgel 12(1951)7-9* is: 9(1951) 12(1975)387

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Gereformeerde kerk - Buurtkerk Noordwijk aan Zee -

Orgelhistorie

b: Hendrik Anthonie Meijer, Amsterdam (± 1770) (± 1750) voor; front in Luikse trant; M II:
o: AMSTERDAM RK kerk - Schuilkerk "De Crijtbergh" 1787/88
o: NOORDWIJK RK kerk Overdiek, Amsterdam 1835
b: voor AMSTERDAM RK kerk - H Dominicanenstatie "het Stadhuis van Hoorn" P. van Peteghem & Zn., Gent 1782, beeldhouwwerk van beeldhouwer Pyeter Valx (1734-1785) te Mechelen; M II vp: Hw 10-Pos 6
r: J.H. Overdiek, Amsterdam 1844, 1845 en 1846
r: H.D. Lindsen 1848, 1850
r: L. van den Brink & Zn., Amsterdam 1854, 1865
o/r: Fa. P.J. Adema, Amsterdam 1885/86 naar AMSTERDAM nieuwe RK kerk H Dominicus aan de Nieuwe Zijds Voorburgwal
- het orgel is via een advertentie in bezit gekomen van orgelbouwer Martinus Vermeulen te Woerden
o: WOERDEN werkplaats Mart Vermeulen
o/r: Mart Vermeulen, Woerden 1910; M II ap: Hw 8-Bov 6
Op 2 juni 1910 werd het orgel ingespeeld door Martinus Vermeulen
r: A.S.J. Dekker, Goes 1921; enige herstellingen; M II: Hw 8-Bov 6
in 1948 stelt de Adviescommissie van de Ned. Organisten Vereniging vast dat het orgel in slechte staat verkeerd
disp. 1948: M II ap: Hw 9-Bov 6
b: Fa. J.C. Sanders, Utrecht 1951; met nog bruikbare onderdelen van het oude orgel, in oude kas en front van H. Meijer, vrij pedaal; M II vp: Hw 9-Bov 8-Ped 3
adviseur Adiaan Engels
orgel op 23 juli 1951 in gebruik genomen met een bespeling door Georg Stam
r: J. van der Linden, Leiderdorp 1979; reparatie en Dulciaan van Bovenwerk vervangen door een Hobo, op het Pedaal een Fagot 16 toegevoegd
r: W.N. de Jongh, Lisse 1996/77; groot onderhoud, Subbas 16 vernieuwd

Dispositie

1921 (Van Peteghem/Dekker):
Hoofdwerk
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Flûte travers 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk
Holpijp 8, Gamba 8, Vox celestis 8 vanaf cº, Prestant 4, Holfluit 4, Woudfluit 2
Klavierkoppel
Tremulant
 
1948 (volgens Adr. Engels names de NOV):
Hoofdwerk (I)
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Flûte travers 8 discant, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Trompet 8
Bovenwerk (II)
Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Vox Céleste 8, Prestant 4, Holpijp 4, Woudfluit 2
Pedaal
aangehangen
 
1951 (Sanders):
Hoofdwerk (I)
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Sexquialter II, Mixtuur II-V, Trompet 8
Bovenwerk (II)
Quintadeen 8, Roerfluit 8, Prestant 4, Holpijp 4, Nachthoorn 2, Terts 1 3/5, Scherp III, Dulciaan 8
Pedaal
Subbas 16, Octaafbas 8, Koraalbas 4
 
1997 (Sanders/De Jongh):
Hoofdwerk C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Sexquialter II, Mixtuur II-V, Trompet 8
Bovenwerk (II) C-f3
Roerfluit 8, Quintadeen 8, Prestant 4, Holpijp 4, Nachthoorn 2, Terts 1 3/5, Scherp III, Hobo 8
Pedaal C-d1
Subbas 16, Octaafbas 8, Koraalbas 4, Fagot 16
Windvoorziening magazijnbalg
Toonhoogte a'=437 Hz., Temperatuur evenredig zwevend
Winddruk Hoofdwerk 76 mm., Pedaal 74 mm. WK
Foto: Henk Brussee

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-05-25 14:04:20