Waalse kerk - St Jacobskapel
In gebruik

Geen
foto
beschikbaar

Hoogstraat 112
Schiedam

Gemeente Schiedam
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

Het St Jacobs Gasthuis werd in 1262 door gravin Aleida van Henegouwen (dochter van Floris IV van Holland) aan de Korte Dam gesticht. Zij gaf tevens opdracht een parochiekerk - later gewijd aan St Jan - te bouwen (te vergroten).
Het St Jacobs Gasthuis was bedoeld als armen- en ziekenhuis, later werden uitsluitend bejaarden verzorgd.
In 1532 werd het gasthuis verplaatst van de Korte Dam naar de Hoogstraat.
In 1572 is de Gasthuiskapel tengevolge van de Reformatie buiten gebruik gesteld. Het altaar, beelden en andere voorwerpen werden verwijderd.
Vanaf 1598 werd een betere behuizing gezocht, maar pas in 1785 ging men ermee akkoord.
In 1625 kregen de hervormden toestemmig diensten in de Gasthuiskapel te houden.
In 1674 wordt de kapel uitgebreid met een galerij.
In 1686 is aan Hugenoten de Gastkerk in gebruik gegeven (Franse kerk, later Waalse kerk).
In 1785/87 grote verbouwing en uitbreiding van het St Jacobs Gasthuis door architect Giovanni Giudici, stadsarchitect van Rotterdam (Italiaanse architect).
In 1789 vervaardigde A. van Campenhout een fraaie kansel en A.J. van der Gheyn twee klokken voor het torentje.
De jute doeken aan weerszijden van de kansel zijn met lijmverf beschilderd door Elias van Nijmegen (1667-1755).
De Waalse gemeente werd in 1827 opgeheven, de Luthersen houden er op zondagmorgen een dienst.
In 1828 toenemend gebruik van de kapel door de hervormden. De Luthersen komen in het gedrang.
In 1892 gaan de Luthersen naar een eigen kerkgebouw aan de Lange Nieuwstraat - hoek Oranjestraat.
In 1934 kwam het gebouw leeg te staan. Na verhuizing van het gasthuis naar het nieuwe bejaardentehuis St Jacobs Gasthuis.
Na een grondige restauratie werd in 1940 het oude gasthuis ingericht tot Stedelijk Museum.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Brouwer: sleutelstad-orgelstad 50
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)118
Passchier: het orgel in de aula van het Stedelijk Museum te Schiedam
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 6(1972)98, 35(1981)190, 39(1982)332 334 348
de Orgelvriend 2(1987)6
kerkepadgids (1987)64*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Waalse kerk - St Jacobskapel Schiedam -

Orgelhistorie

b: G. van Zeelant, Rotterdam 1772, voltooid door Hendrik Hermanus Hess, Gouda 1773
officiële ingebruikneming op donderdag 9 september 1773, orgel bespeeld door Joachim Hess, organist Grote Kerk Gouda en broer van de orgelbouwer; M I ap: Man 12
in 1785 is het orgel gedemonteerd en tijdelijk opgeslagen met het oog op een aanstaande verbouwing van het gasthuis
r: Joachim Reichner, 's Gravenhage 1793, herplaatsing van het orgel
r: J.C. Friederichs, Gouda (J.F. in der Mauer) 1820
r: B.J. Gabry, Gouda 1832, herstelwerkzaamheden
toezicht J.P. Texor, organist Grote Kerk te Schiedam
r: Fa. A. Standaart, Schiedam 1929, orgel van stof en vuil ontdaan
r: Fa. Ernst Leeflang, Middelharnis 1943 onder advies Ned Herv Orgelraad
orgel op 8 april 1944 in gebruik genomen met een orgelbespeling door S.W.J. Schade van Westrum, organist Oud Katholieke kerk te Schiedam
in 1951 overdracht van het orgel aan de Burgerlijke Gemeente
r: Ernst Leeflang, Apeldoorn 1968
adviseur dr M.A. Vente
het orgel is op 8 november 1968 weer in gebruik genomen met een bespeling door drie plaatselijke organisten; M I vp: bas 6-discant 8-Ped 1; vier doorlopende stemmen

Dispositie

1968:
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8 bas/discant, Flûte travers 8 discant, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3 discant/bas, Octaaf 2, Flageolet 1 discant/bas, Mixtuur III discant/bas, Cornet IV discant, Trompet 8 discantbas, Tremulant
Ventiel

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-01-02 11:00:13