RK kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen - Jezuitenkerk - Wijnhavense kerk
Afgebroken

Geen
foto
beschikbaar

Wijnhaven
Rotterdam

Gemeente Rotterdam
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

De Rotterdamse katholieken hadden tot 1795 gekerkt in de schuilkerken van St. Rosalia, St. Dominicus en St. Laurentius. Na 1795 mochten zij in het kader van de vrijheid van godsdienst kerken aan de openbare weg bouwen, wat leidde tot de classicistische ‘Waterstaatskerken” aan het Steiger en aan de Houttuin (zie daar).
Het Rotterdam van rond 1850 was niet meer dan een flinke provinciestad met nog geen tiende van het huidige aantal inwoners. Het was voornamelijk een industriestad.
Kerk gebouwd in 1851 naar ontwerp van de Brusselse architect Hendrik Lodewijk Partoes aan de Wijnhaven, bestemd voor de katholieken van het zuidelijk gedeelte van de oude stad tussen de deftige patriciërspanden aan de Wijnhaven. De kerk werd door de paters Jezuïeten bediend en werd toegewijd aan Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen. De ionische pilasters zijn bekroond door een driehoekig tympanon.
Spoedig na de verheffing tot parochiekerk in 1853 nam het kerkbestuur contact op het architect P.J.H. Cuypers (1827-1921) die een kathedralesk kerkgebouw ontwierp tussen de deftige patriciërspanden dat het bescheiden kerkje zou moeten vervangen. Zijn plan was een soort synthese van de Catharinakerk te Eindhoven, de Barbarakerk te Breda en de H Willibrordus-buiten-de-Veste te Amsterdam, zij het op wat bescheidener schaal. Met zijn dubbele torens en vieringskoepel zou de kerk de imposante en kort tevoren voltooide Zuiderkerk aan de Glashaven naar de kroon steken.
De slappe grond, de niet zo rooskleurige financiën en later de ontvolking van de wijk zouden ertoe leiden dat van al het ontworpen schoons niet veel meer dan het transept, een transepttorentje en de aanzet van de koepel tot stand kwamen, voorlopig aansluitend bij het bestaande eenbeukige kerkgebouw.
Vanuit de kerk aan de Wijnhaven werd in 1892 een dochterkerk gesticht aan de Westzeedijk onder architectuur van de Cuypersleerling N. Moolenaar. Kort daarna ging men over tot afbraak van het transept van Cuypers en werd de Wijnhavenkerk weer tot haar oude, bescheiden omvang teruggebracht en voorzien van een neo-romaanse gevel en absis naar ontwerp van de Rotterdamse architect J.W.A. van Gils
Nieuwe kerk gebouwd in 1880.
Het beeld van "Maria van de Wijnhaven" is geplaatst in de Westzeedijkkerk, de eerste kathedraal.
De kerk is in de jaren 1920 gesloopt.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)139
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 3(1980)14
de Mixtuur 11(1973)215, 34(1981)123 134, 79(1995)989-993****
de orgelmaker Witte 14
het Orgel 2(1974)37, 4(1994)143-155 (6 foto’s*)
stilte in de randstad (2009)60, uitgave bisdom Rotterdam

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen - Jezuitenkerk - Wijnhavense kerk Rotterdam -

Orgelhistorie

b: vóór ??
o:
- met het oog op de toekomst van de kerk werd in 1861 een orgel besteld bij Loret
b: François Bernard Loret (1808-1877), Mechelen 1863 via een schenking buiten verantwording van de financiën van het kerkbestuur. Alle 4 werken staan in één kas, het Hoofdwerk voorop, daarachter het Positief, de pedaalladen links en rechts tegen de zijwanden, het Echowerkje achter de panelen van de onderkas, vrijstaande speeltafel midden voor het orgel met zicht naar het altaar; M III vp: 1e Klavier 6-2e klavier 13-3e klavier 8-Ped 7
het orgel werd ingewijd op 9 april 1863 met een bespeling door de Amsterdamse organist J. Roothaan
- onderhoud tussen 1863 en 1904 door ??
o: nieuwe kerk aan de Wijnhaven 1880
- toen men enkele jaren later ging denken aan het voltooien van het orgel, waren in de Wijnhavenkerk stemmen die klaagden dat het Loret-orgel voor de inmiddels sterk verkleinde ruimte te groot was. Men besloot tot ruil over te gaan met het orgel uit de St. Ignatiuskerk.
- onderhoud Maarschalkerweerd ?? tussen 1863 en 1904
- tot 1904 bleef het orgel op zijn oude plaats
o: ROTTERDAM, Westzeedijk RK kerk - kathedraal HH Laurentius en Ignatius M. Maarschalkerweerd & Zn., Utrecht 1904/05, nieuw front
b: Fa. M. Maarschalkerweerd, Utrecht 1899 voor ROTTERDAM RK kerk H Ignatius; eerste gedeelte van een orgel met 30 stemmen, de klaviatuur was geheel voor het te voltooien orgel ingericht; de kas was nog niet gemaakt; M II vp: Hoofdkl 7-Nevenkl 4-Ped 3
o/r: ROTTERDAM Fa. Maarschalkerweert & Zn., Utrecht 1904 in aangepaste staat
** het orgel van de Wijnhaven en de Westzeedijk werden met elkaar gewisseld**

Dispositie

1863 (Loret - oorspronkelijke dispositie met de hand bijgeschreven in een exemplaar van Disposities van Joachim Hess):
Hoofdmanuaal (2e klavier)
Bourdon 16, Violon open 16, Prestant 8, Gamba 8, Bourdon 8, Quintadeena 8, Prestant 4, Fluit gedekt 4, Octaaf 2, Mixtuur IV, Bazuin 16, Trompet 8, Clairon 4
1e Klavier
Roerfluit 8, Veldfluit 4, Viola 4, Quint 3, Flageolet 2, Harmonica 8, Tramblant
3e Klavier
Bourdon 16, Salicionaal 8, Bourdon 8, Prestant 4, Fluit 4, Flageolet 2, Euphone 8, Basson 8
Pedaal
Subbas 16, Open Bourdon 16, Quintadena 8, Openfluit 4, Bazuin 16, Trombone 8, Trompet 8
Koppels: Hoofdmanuaal-1e Klavier, Pedaal-Hoofdmanuaal
Drie blaasbalgen door een rad in beweging gebragt
Calcant
Het orgel was modern: alle vier werken in één kas, het Hoofdwerk voorop, het Positief daarachter, de pedaalladen links en rechts tegen de zijwanden, het Echowerkje achter de panelen van de onderkas. Vrijstaande speeltafel midden voor het orgel met zicht op het altaar. Doorslaande stemmen: Harmonica, Euphone en Trombone
Vrijstaande speeltafel midden voor het orgel met zicht op het altaar

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-01-02 10:53:58