Gemeentemuseum 1
In gebruik
Foto: Wikipedia
Stadhouderslaan 41
's-Gravenhage (Den Haag)
Gemeente 's-Gravenhage
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

Al in 1906 kwam gemeentearchivaris Hendrik Enno van Gelder met plannen voor een nieuwe huisvesting van de historische verzamelingen van de gemeente Den Haag.
Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 worden de plannen in de ijskast gezet. Pas in 1919 besluit het gemeentebestuur tot realisatie ervan en stelt een braakliggend terrein aan de Stadhouderslaan ter beschikking.
Architect dr Hendrik Petrus Berlage kreeg de opdracht voor het ontwerp. Hij ontworp in nauwe samenspraak met Van Gelder een uitgebreid cultureel centrum compleet met concert- en congreszalen. Het voorstel wordt door het gemeentebestuur afgekeurd en de voortgang van het project stokt opnieuw enkele jaren. Pas in 1927 komt er - wederom van de hand van Berlage - een nieuw, meer bescheiden ontwerp. De bouw van het museum start in 1931.
Het museum is gebouwd van 1931 tot 1935 en is gesitueerd in het westen van de wijk Zorgvliet.
Berlage ging er van uit dat het gebouw zou worden opgetrokken in rode baksteen. Het museum blinkt niet alleen uit door de vormgeving, die gebaseerd is op een maatvoering van lengtes van steeds 1.10 meter, maar ook door de kleur. Een baksteenfabrikant uit Tegelen bleek een mooie gele steen aan te bieden tegen een gunstige prijs, en daarom is de kleur van het gebouw uiteindelijk aangepast. Er zijn vele mooie elementen aan dit museum, een ervan is de entree, die wordt gevormd door een portico dwars door de vijver.
Het was zijn laatste grote werk voor zijn dood in 1934. Het museum werd onder leiding van zijn schoonzoon Emil Emanuel Strasser (gehuwd met Anna Catharina Berlage) voltooid.
Het museum werd geopend op 29 mei 1935.
Tussen 1995 en 1998 werd het museum ingrijpend gerestaureerd. Architectenbureau Braaksma en Roos was verantwoordelijk voor de restauratie. Tegelijkertijd werd het museum beperkt uitgebreid. Onder de binnentuin werd een kelder aangebracht en tussen het museum en het oude ketelhuis werden werkplaatsen gerealiseerd.
De Schamhartvleugel uit 1963 (genoemd naar zijn architect Sjoerd Schamhart) aan de Stadhouderslaan 43, een latere toevoeging aan het museum werd bij de restauratie losgekoppeld. Tot dan was het met een luchtbrug met het Gemeentemuseum verbonden.
Eind 2013, begin 2014 werd de binnentuin volledig overdekt, zodat een enorme multifunctionele ruimte aan het museum is toegevoegd.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld, dr Arend Jan: het ned. huisorgel in de 17e en 18e eeuw 160 afb. 95*; Vereniging voor Ned. Muziekgeschiedenis 1977
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 7(1972)125-128*
de Orgelvriend 7/8(1978)10*
het Orgel 6(1988)258-259*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Gemeentemuseum 1 's-Gravenhage -

Orgelhistorie

b: Hendrik Hermanus Hess, Gouda 1776 voor AMSTERDAM huisorgel particulier; bureau-orgel M I: Man 7
orgel op 8 augustus 1772 in gebruik genomen
o: omgeving ZEIST huisorgel particulier
o: J. Schopenhauer, Amsterdam
r: Frederik van Weele begin 19e eeuw; werkzaamheden om het instrument te vergroten; secreaire-orgel M I: Man 7
o: 1953; M I: bas 4-discant 6
r: Fa. S.F. Blank, Herwijnen 1982
adviseer dr. Jan van Biezen

Dispositie

begin 19e eeuw:
Manuaal C-d3
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4 discant, Fluit 4 bas/discant, Prestant 2, Gemshoorn 2 bas, Nachthoorn 2 discant
Pianotrede die de kleine pijpen uitschakelt
Winddruk 49 mm. Toonhoogte a1 = 427 Hz.
 
1953:
Manuaal C-d3
bas
Holpyp 8, Fluyt 4, Octaaf 2, Gemshoorn 2
discant
Prestant 8, Holpyp 8, Prestant 4, Fluijt 4, Nachthoorn 3, Prestant 2
Ventiel
Houten trede werkend op een schepbalg met magazijnbalg
Tweede trede bedoeld als forte-piano-trede
Deling bas/discant bº-c'
orgel in 1953 niet bespeelbaar
 
1982:
Manuaal C-d3
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4 discant, Fluit 4 bas/discant, Prestant 2, Gemshoorn 2 bas, Nachthoorn 2 discant
Pianotrede die de kleine pijpen uitschakelt
Winddruk 49 mm. Toonhoogte a1 = 427 Hz.

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2015-01-07 19:04:57