Gotische Zaal Koning Willem II
Nieuwe bestemming
Foto: Wikipedia
Kneuterdijk
ingang Noordeinde
's-Gravenhage (Den Haag)
Gemeente 's-Gravenhage
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

De Gotische Zaal is gebouwd in 1840/41 naar ontwerp van architect G. Brouwer sr in opdracht van Prins van Oranje, de latere koning Willem II, tegenover Paleis Noordeinde. De zaal is gebouwd in Engelse neogotiek en bedoeld voor het onderbrengen en tentoonstellen van de collectie schilderijen in bezit van de Prins
Het orgel werd in 1842 aangepast aan het roosvenster waar het op de galerij voor stond. Die galerij was toen tegenover de huidige ingang. Het orgel is na het overlijden van de koning in 1849 verkocht aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en kwam in bezit van het Koninklijk Conservatorium te Den Haag.
De restauratiewerkzaamheden zijn in 1984 afgerond. De gebouwen zijn thans een complex voor de Raad van State.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)78
Oost: brochure Gebr. Bätz 17* 19
Tijdschriften en andere uitgaves
150 jaar Adema Orgelbouw sinds 1855 (2006)70
contactbrief voor kerkenverzamelaars 41(1999)34
de Mixtuur 34(1981)126 131, 73(1993)665, 73(1993)698-701***, 78(1994)924
de orgelmaker Witte 18
het Orgel 1(1976)9, 6(1987)232, 11(1990)471, 2(1993)57

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Gotische Zaal Koning Willem II 's-Gravenhage -

Orgelhistorie

b: Fa. J. Bätz & Co, Utrecht 1842; M II ap: Hw 8-Nw 5
op 3 december 1841 gaf koning Willem II de opdracht voor de bouw van het orgel
- reeds in 1853, enkele jaren na het overlijden van Koning Willem II, werd het orgel verkocht aan het Haags Conservatorium
o: 1855 Palais des Arts aan de Prinsengracht
r: J.F. Witte (Fa. Bätz & Co.,) Utrecht 1883; orgel vergroot met een vrij pedaal, Nevenwerk in een zwelkast, toonhoogte genormaliseerd
r: G. Spit, Delft ± 1900
o: 's GRAVENHAGE Ned Hervormde kerk - Willemskerk aan de Nassaulaan (de voormalige manege van Willem II) Fa. G. van Leeuwen, Leiderdorp 1949 (de Kon. Zangvereniging Excelsior werd de eigenaar; het orgel diende als continuo-instrument bij de uitvoeringen van dit koor)
o: HAARLEM Ned Hervormde kerk - Sionskerk Fa. B. Pels & Zn., Alkmaar 1964/65; M II vp: Hw 7-Zw 5-Ped 5
- Deze kerk veranderde in 1985 van eigenaar, het orgel werd weer te koop aangeboden. Via de orgelcommissie van Muziekcentrum Vredenburg te Utrecht kwam het orgel weer in handen van zijn oorspronkelijke eigenaar: de bewoner van het Paleis aan de Kneuterdijk. (Het Muziekcentrum Vredenburg te Utrecht kocht in 1984 het orgel. Tot plaatsing in Utrecht is het niet gekomen).
- het orgel werd in 1985 gedemonteerd en opgeslagen door de Fa. van Vulpen te Utrecht.
o/r: Fa. van Vulpen, Utrecht 1990 op de oorspronkelijke locatie te 's GRAVENHAGE in de Gotische Zaal, weliswaar niet op het oorspronkelijke orgelbalkon, maar - omwille van de huidige zaalinrichting - aan de andere zijde van de zaal. Het orgel is teruggebracht in de toestand van 1884 behalve de windvoorziening; M II vp: Hw 8-Nw 5-Ped 5
adviseurs dr Gert Oost en O.B. Wiersma namens Monumentenzorg
Officiële overdracht van het orgel op 22 november 1990 met een bespeling door Gert Oost, vaste organist van de Gotische Zaal. Op zaterdag 24 november 1990 was de eerste openbare presentatie.
De Zaal heeft een ingang aan de Noordeinde; het orgel zal een functie gaan spelen in het Nederlandse orgelleven.

Dispositie

1950:
Hoofdwerk (I)
Quintadeen 16, Prestant 8, Spilfluit 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Mixtuur V
Positief (II)
Quintadeen 8, Prestant 4, Octaaf 2, Terts 1 3/5, Larigot 1 1/3, Piccolo 1, Cymbel III, Kromhoorn 8
Zwelwerk (III)
Roerfluit 8, Salicionaal 8, Gemshoorn 4, Nasard 2 2/3, Nachthoorn 2, Terts 1 3/5, Scherp IV, Trompet 8, Clairon 4
Pedaal
Subbas 16, Prestant 8, Bourdon 8, Italiprestant 4, Octaaf 2, Bazuin 16, Trompet 8, Clairon 4
het orgel speelt naar keuze mechanisch of Barker-pneumatisch
naar keuze parallel- of stralenpedaal
 
1990:
Hoofdwerk (I) C-f3
Prestant 16, Prestant 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Nazard 3, Woudfluit 2, Trompet 8
Nevenwerk (II) C-f3
Holfluit 8, Gamba 8 (C-B in Holfluit), Salicet 4, Roerfluit 4, Gemshoorn 2, Tremulant
Pedaal C-d1
Subbas 16, Octaaf 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Basson 16
Manuaalkoppel (trekkoppel), Pedaalkoppel (aan onderklavier)
De zwelkast heeft verticale jaloezieën
Foto: Wikipedia

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-01-01 16:39:48