RK kerk HH Martelaren van Gorcum - Bedevaartskerk

In gebruik

(Kerk)gebouw

Op 9 juli 1752 werden in een turfschuur te Brielle 19 priesters uit Gorcum opgehangen tijdens de opstand tegen de Spaanse koning Philips II.

In 1615 werden de stoffelijke resten van deze "martelaren van Gorcum" overgebracht naar Brussel.

Kapel in 1572 gebouwd in het gehucht Te Rugge, ter nagedachtenis en ter ere van de negentien mannen, die omwille van hun geloofsovertuiging hier zijn gedood, het "Martelveld". De 19 Martelaren werden op 14 november 1675, ruim honderd jaar na hun dood, door Paus Pius IX zalig verklaard.

In 1852 werd in Brielle een Gedachteniskapel ingericht aan de Kloosterweg (zie daar).

Klokkenstoel met klok van Petit en Fritsen, 1879, diameter 50 cm.

Kerk gebouwd in 1929/32 naar ontwerp van architect H.P.J. de Vries te Rotterdam. Een eenvoudige bedevaatskerk.

Halfduister kerkschip, goudgeel verlicht priesterkoor. Boven de ingangsdeur een schilderij uit 1880 van de Haarlemse schilder C.E. Philippeau (1825-1897), in opdracht van de Haarlemse broederschap van de H. Martelaren van Gorcum. Het wapen boven het schilderij is dat van de stad Haarlem.

In het middenpad de schrijn met de stoffelijke resten van de martelaren, een aantal beenderen zijn opgegraven in 1874-1877 op het Martelveld.

Het schrijn is vervaardigd door de Gebr. Brom, edelsmeden te Utrecht, schenking van de gezamenlijke beetwortelsuikerfabruiken.

Op het altaar van wit marmer - geschenk van de Ned. Bisschoppen - het tabelnakel, dit rust op een scheepje ter herinnering aan de lange tocht die de Martelaren per schip naar Den Briel moeten maken.

Aan de recherzijde van het hoofdaltaar het altaar van de H Dirk (Theodorus) van der Eem, geschonken in 1880 door een lid van de Fam. van der Eem, freule Louise Melrot. Aan de andere zijde het altaar Koningin der Martelaren ook uit 1880, met taferelen van de martelingen, anoniem geschonken. Zij zijn, evenals de beelden en de kerkbanken, afkomstig uit de vroegere houten kapel.

De kerk is op 29 april 1932 in gebruik genomen.

De prachtig bewerkte koorbank, de katheders en het grote bronzen kruis zijn in 1985 overgebracht uit de gesloten kerk van de H. Martelaren uit Gorinchem. Dit siersmeedwerk is vervaardigd in het atelier van de gebroeders Brom te Utrecht.

Het sacramentsbaldakijn is een schenking van katholiek Rotterdam.

Door de processiegang met o.a. afbeeldingen van het St. Elisabethsklooster dat hier vroeger heeft gestaan, is via een kloostergang het oorspronkelijke Martelveld met een put en een monument bereikbaar. Midden op het Martelveld een koepelvorming monument en een vijver. Het monument is opgericht op de plaats van de turfschuur, hier zijn de martelaren gestorven. De overdekte omgang is ontworpen om hier processies te kunnen houden, hij dateert uit 1912 en is gebouwd als vervanging van de in 1911 omgewaaide houten schutting. Er zijn ook kruiswegstaties, vervaardigd volgens een bijzonder glasprocédé uit omstreeks 1870.

De laatste jaren krijgt het heiligdom voor jongeren opnieuw betekenis, als monument van geweldloos verzet tegen religieuze onderdraagzaamheid.

De Bedevaartskerk is in de zomer van 2001 aangewezen als monument.

Kerk in de jaren 1998-2004 in fasen gerestaureerd. Er waren lekkages. Ook houtwormen en boktorren hadden zich in het hout genesteld.

Daarna is de omgang rond het Martelveld en de restauratie van de beelden van de Martelaren van Gorcum ter hand genomen.

De RK kerk HH Martelaren van Gorcum is op 27 april 2012 met een eucharistieviering heropend.

De kerk heeft ruim 80 jaar na de bouw in 1932, eindelijk grote klokken. Omdat de kerk geen toren heeft, is op 9 maart 2016 op het buitenterrein een klokkenstoel met daarin 3 exemplaren geplaatst. Ze zijn afkomstig uit de Jacobuskerk in Oude Wetering.

Het orgel is nu opgesteld in een krappe nis boven de kerkingang. In deze nis is geen ruimte meer voor de opstelling van een koor of solist.