RK kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen - Hartebrugkerk hoofdorgel
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Haarlemmerstraat 110
Lange Mare
Leiden
Gemeente Leiden
Zuid-Holland

(Kerk)gebouw

Schuurkerk gebouwd in 1654 in een huis op de hoek van de Haarlemmerstraat en de Kuipersteeg RK kerk Onze Lieve Vrouw Hemelvaart - Mon Père (zie daar).
De grond voor de kerk werd in 1830 door een list aangekocht van een protestant.
Nieuwe kerk gebouwd in 1835/36 naar ontwerp van architect Theo Molkenboer (1796-1863) te Leiden. RK kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen, in de volksmond "Hartebrugkerk" of "Koeliekerk" genoemd, omdat de kerk ligt aan de Hartebrug over de Mare. Eénbeukige waterstaatskerk in neo-classicistische stijl, gebouwd onder toezicht van het Ministerie van Waterstaat. De gevel doet denken aan een klassieke tempel: vier Ionische zuilen dragen een driehoekig fronton. Binnen staan langs de wanden Corintische zuilen. Het interieur heeft een blanke bepleistering en een gestukadoord houten tongewelf.
De kerk is in 1836 in gebruik genomen.
De Mariakapel is toegewijd aan Maria ter Nood en ter Thuiskomst. De devotiekapel, het achterste gedeelte van de kerk, is middels een smeedijzeren hek afgescheiden van de "waterstaatskerk".
De kerk was de eerste aan de openbare weg gelegen nieuw gebouwde katholieke kerk sinds de Reformatie.
De Hartebrugkerk is sinds 1837 de thuisbasis van de Broederschap van de Leidse Processie naar Kevelaer.
In 1896/97 is de kerk uitgebreid met een halfronde absis (priesterkoor) naar ontwerp van J.H. Tonnaer, leerling van P.J.H. Cuypers.
De oorspronkelijke koepeltoren bleek in 1897 zo slecht dat hij werd vervangen door de huidige toren boven de voorgevel naar ontwerp van de Leidse architect Leo van der Laan.
Restauratie van de voorgevel en toren van 1979 tot 1982.
Medio 2003 werd bekend dat de parochies van de H Petrus, H Jozef en de RK kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen "Hartebrugkerk" gaan samenwerken. De drie kerkgebouwen blijven wel bestaan.
Nieuwe parochienaam: parochie H.H. Petrus en Paulus.
De RK kerk - Lodewijksparochie doet niet mee omdat ze een meer behoudend signatuur heeft.
Het interieur is in 2003 gerestaureerd.
De kerk is op 30 november 2003 weer in gebruik genomen.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen - Hartebrugkerk hoofdorgel Leiden -

Orgelhistorie

b: Johannes Mitterreither, Leiden eind 18e eeuw voor LEIDEN RK kerk - Schuilkerk aan de Haarlemmerstraat - hoek Kuipersteeg
o: nieuwe kerk 1836
r: J. Schaaffeld 1863; orgel grondig schoon gemaakt
o: RIJNSBURG Gereformeerde kerk 1877 (zie daar)
b: Fa. Maarschalkerkweerd & Zn. - Pieter Maarschalkerweerd (1812-1882) en zoon Michiel (1838-1915)), Utrecht 1877; de fraaie orgelkas is uitgevoerd in neo-renaissancestijl; M II vp: Hw 12-Bov 7-Ped 6
het orgel is tijdens een plechtig lof op 3 mei 1877 ingezegend en in gebruik genomen
r: begin 20e eeuw; Viola di Gamba 8 vervangen door een fabrieksgamba
r: 1903; Bovenwerk gewijzigd
r: P.C. Bik 1927; schoonmaak en herstel, op een pneumatische hulplade op het Positief een Voix Celeste 8 discant en een Holpijp 8, de Viola di Gamba werd vanaf cº vernieuwd
r: Fa. Jos Vermeulen, Alkmaar ± 1950/53; dispositie gewijzigd
r: Fa. Jos Vermeulen, Alkmaar 1960; M II vp: Hw 12-Bov 8-Ped 6
- Rapport Hans van der Harst ± 1970
Het orgel is in mei 1975 als monument erkent
r: Fa. Adema-Schreurs, Amsterdam 1979/81; de Fernfluit 8 is een zwevende stem geworden: een Unda Maris 8, de Salicet 4 werd omgebouwd tot Quint 3, de Terts 1 3/5 werd een Woudfluit 2 en de Dulciaan 8 werd een Fagot-Hobo 8; M II vp: Hw 12-Bov 8-Ped 6
wijding en inspeling orgel op 13 september 1981
r: 2008; M II vp: Hw 12-Bov 8-Ped 6

Dispositie

1877 (Maarschalkerkweerd):
Manuaal I
Prestant 16, Prestant 8, Bourdon 8, Harmoniefluit 8, Violon 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintfluit 3, Octaaf 2, Mixtuur III-V, Cornet V, Trompet 8
Positief (manuaal II)
Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Fernfluit 8, Salicet 4, Octaaffluit 4, Dulciaan 8
Pedaal
Open Subbas 16, Gedekt 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Bazuin 16
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel
Ventiel
 
1980 (Maarschalkerkweerd/Adema-Schreurs):
Manuaal I
Prestant 16, Prestant 8, Bourdon 8, Harmoniefluit 8, Violon 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintfluit 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV-V 2, Cornet V discant, Trompet 8
Manuaal II
Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Fernfluit 8 (C-H in Holpijp, zwevend), Salicet 4, Octaaffluit 4, Woudfluit 2, Fagothobo 8
Pedaal
Subbas 16, Gedekt 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Bazuin 16
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel
De (authentieke) windvoorziening bestaat uit magazijnbalg en enkele regulairs
Toonhoogte a1 = 440, stemming gelijkzwevend, winddruk 83 mm.
 
2008:
Hoofdwerk (I) C-f3
Prestant 16, Prestant 8, Bourdon 8, Violon 8, Harmoniefluit 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quintfluit 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV-V, Cornet V discant, Trompet 8
Nevenwerk (II) C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Fernfluit 8, Salicet 4, Octaaffluit 4, Woudfluit 2, Fagot-hobo 8, Tremulant
Pedaal C-d1
Open Subbas 16, Gedekt 16, Octaafbas 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Bazuin 16
Koppels: Hoofdwerk-Bovenwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Bovenwerk

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Brouwer: Sleutelstad-Orgelstad 167-168** 186
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 56 156*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Kruijs, M.H. van 't:disposities der verschillende orgels (1885)152, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 50(2003)33, 51(2004)33, 62(2009)34, 125(2018)12
de Mixtuur 11(1973)214 38(1982)303
de Orgelvriend 9(1976)1* 3 7, 12(1976)13*, 12(1981)30**, 6(1983)4*, 12(1983)20*, 7(1985)5, 9(1985)5-6, 10(1986)10
enige orgels in Leiden: uitgave van de Stichting tot behoud van het Ned. Orgel. Publicatie nr. 76, voorjaar(2012)13-15*
het Maarschalkerweerd-orgel in de Bergeijkse Hofkerk 39
het Orgel 11(1981)360-364*, 6(1993)213*
orgelconcerten in Zuid-Holland West (2008)10*, (2012)10*; uitgave Stichting Orgelpromotie Zuid-Holland West
stilte in de randstad (2009)13-11*, uitgave bisdom Rotterdam
Laatste update: 2018-07-18 09:32:58