Hervormde kerk St Nicolaas - Nicolaikerk - Klaaskerk Hoofdorgel A

In gebruik

(Kerk)gebouw

De Nicolaaskerk gesticht in het midden van de 12e eeuw is één van de vier middeleeuwse Utrechtse parochiekerken. Het is de enige kerk die nog delen uit zijn eerste bouwtijd (1392) heeft, zoals het westelijk deel met zijn twee torens. Ook de pijlers in het schip zijn Romaans.

Op het oude Romaanse koorgewelf zit een prachtige 14e eeuwse schildering. Er gingen veel schippers ter kerke vandaar de naam Sint Nicolaas: beschermheilige van schippers en zeelieden.

Uit de Romaanse Kruisbasiliek ontstond tussen 1465 en 1479 de huidige hallenkerk.

Beeldenstorm op 26 augustus 1566 en 10 juni 1579.

Met de Reformatie in 1580 werd de Nicolaaskerk protestants en werden alle katholieke elementen verwijderd.

De zuidelijke toren werd in 1586 in baksteen verhoogd, de grijze strepen zijn erop geschilderd als imitatie-tufsteen.

In het koepeltje hangt een bijzonder mooi klinkende beiaard van de gebroeders Hemony uit 1649.

Robert de Cronegieter maakte ruim 300 jaar geleden zes lichtkronen, het koperen doophek rond de prachtige preekstoel en de beide lezenaars.

In het museumgedeelte van de kerk een beeld van Johannes de Doper uit de Janskerk uit de eerste helft van de 11e eeuw.

In 1718 stortte een deel van de kerk in en verdwenen twee van de pijlers.

In 1813 huisden soldaten van de Pruisische-Russische legermacht in de kerk en hielden er huis. De kerk werd ingericht als kazerne en stal.

Restauratie westgevel in ± 1955.

Kerkrestauratie in 1970/78. De in 1718 verdwenen twee pijlers zijn herbouwd en het gemetselde stenen gewelf weer aangebracht.

Op een Romaans gewelf werd een fraaie schildering hersteld. Het gehele meubilair is vernieuwd, behalve de kansel met doophek en enkele banken.

De naast het Centraal Museum gelegen kerk heeft behalve een kerkelijke ook een museale functie.

PKN-kerk.

De de laatste kerkrestauratie is de vloer niet uitgegraven tot het oorspronkelijke niveau.