Doopsgezinde kerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Oude Gracht 270
Utrecht
Gemeente Utrecht
Utrecht

(Kerk)gebouw

In de jaren '30 van de 16e eeuw kwamen er Wederdopers of Doopsgezinden in Utrecht voor.
Kerk gebouwd in 1618 aan de Springweg 164, op de plaats waar nu de Joodse Synagoge staat (zie daar).
Nieuwe kerk gebouwd in 1772/73 op de plaats van brouwerij De Witte Leeuw aan de Oude Gracht. De zij- en achtergevels werden in het gebouw opgenomen. De voorgevel werd nieuw, in Lodewijk XVI-stijl, opgetrokken. Aan de voorgevel was de kerk nauwelijks van de andere indrukkende grachtenhuizen te onderscheiden.
Het interieur is - geheel in overeenstemming met de religieuze opvattingen van de Doopsgezinden - zeer sober.
De preekstoel van schijnwerker Wajon is een knap stuk werk.
De opstelling van een "vrouwenblok" in het midden en mannenbanken rondom is een overblijfsel uit de tijd van de vervolgingen.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Doopsgezinde kerk Utrecht 1964 -

Orgelhistorie

b: Gebr. Adema, Leeuwarden 1810 vóór ??; salonorgel M I: Man 5
o: VEENENDAAL Gereformeerde kerk - Verenigingsgebouw Het Trefpunt; salonorgel M I: Man 5
o: KERK AVEZAATH huisorgel J. Huibers 1954;
o: na 1964 naar UTRECHT Doopsgezinde kerk (waar J. Huibers jr. organist is); salonorgel M I: Man 5
o/r: Fa. J. de Koff & Zn., Utrecht na 1964 naar CULEMBORG Hervormde kerk als hulporgel tijdens de restauratie van het Verhofstad-orgel; opgesteld en speelklaar gemaakt
- Het orgel is in 1967 of 1968 verkocht aan R. Venema te Ten Boer
o: na 1968 naar DRIEBERGEN huisorgel J.A. van Ramshorst aan het Mevr van Vollenhovenpark 3; salonorgel M I: Man 5

Dispositie

1810 (Adema):
Manuaal C-f3
Prestant 8 vanaf fº, Holpijp 8 bas/discant, Viola 8 discant, Fluit 4, Gemshoorn 2
In de onderkas een magazijnbalg en twee schepbagjes, vroeger bediend door twee trappers (niet meer aanwezig)
Toonhoogte: bijna 1/2 toon boven normaal

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 31(1980)34-38 (3 foto's)

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Doopsgezinde kerk Utrecht -

Orgelhistorie

b: Johann Heinrich Hartmann Bätz, Utrecht 1764/65 voor oude Doopsgezinde kerk aan de Springweg 164; ornamentiek en snijwerk ontworpen door Andries Everhardt Francke; M I ap: Man 11
- Fa. Bätz te Utrecht, onderhoud tot 1869
o: Gideon Thomas Bätz, Utrecht 1773 naar nieuwe kerk aan de Oude Gracht; verbouwd tot een tweeklaviers orgel met een gehalveerde koppel; M II ap: Hw 6-Pos 4
r: Gideon Thomas Bätz, Utrecht 1796/97; Trompet 8 op gereserveerde plaats geplaatst, wijziging in de samenstelling van de Mixtuur
r: Fa. Bätz, Utrecht 1830; orgel in een gelijkzwevende temperatuur; M II ap: Man 11
o: Fa. Flaes & Brünjes, Amsterdam 1869 naar KATWIJK Hervormde Oude kerk aan de Boulevard
b: Christian Gottlieb Friedrich Witte (Fa. J. Bätz & Co), Utrecht 1869/70, frontontwerp van architect N.J. Kamperdijk; een breed vlak middenveld wordt geflankeerd door smalle ronde torens ontleed aan de rococo
r: Fa. J. de Koff & Zn., Utrecht 1964; dispositiewijziging; M II vp: Hw 6-Bov 6-Ped 1

Dispositie

1765 (Bätz):
Manuaal C-d3
Prestant 8, Roerfluit 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Waldfluit 2, Flageolet 1, Mixtuur III-IV, Sexquialter II, Tramblant
3 Balgen, open plaats voor een Tongwerk 8
 
1773 (volgens de dispotitie-verzamelaar Georg Hendrik Broekhuyzen):
Hoofdwerk
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Waldfluit 2, Mixtuur, Sexquialter
Positief
Holpijp 8, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1
Gehalveerde koppel tussen de werken

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Dijk, Peter van/Oost, Ger: Utrecht Orgelstad (1981)67*
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)75
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 37, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Oost, Ger/Wisgerhof: er staat een orgel 74
Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 33, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 3(1971)48, 38(1982)293, 41(1983)430-432*, 45(1984)608, 59(1988)410, 66(1990)323
de Orgelvriend 10(1977)20, 2(1983)20-22
de orgelmakers Witte (1978)45 foto 61* 65; Stichting Orgel Grote Kerk Gorcum
het Orgel 5(1978)157-163 (4 foto's)*
kerken kijken Utrecht 1 juli t/m 13 september(1997)*
stichting Utrecht Orgelland: orgelfronten in de prov Utrecht(1850-1914)29 31*
Laatste update: 2018-10-16 16:50:31