Hervormde kerk St Nicolaas
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Dorp 210
Benschop
Gemeente Lopik
Utrecht

(Kerk)gebouw

Kapel gebouwd in ± 1200, gewijd aan Sint Nicolaas. Mettertijd werd deze katholieke kerk uitgebreid.
In 1286 is de westtoren en het driebeukig schip gebouwd.
In de 14e eeuw volgde het koor, daarna de dwarsbeuk.
Ook is in die eeuw aan de zuidkant van het koor een sacristie opgetrokken.
In ± 1500 kreeg de toren er een geleding bij; ook een nieuw schip. De huidige gedaante
hierna werden koor en transept verhoogd. Het nieuwe schip telde drie beuken, middenbeuk was te smal.
Rond 1500 is het schip gewijzigd, de zijbeuken die het middenschip scheidden werden weggebroken, er ontstond een éénbeukige ruimte.
Tijdens de Reformatie viel deze katholieke kerk in handen van de Protestanten. Wanneer dat precies gebeurde, is moeilijk te zeggen, omdat de Benschopse pastoor van die tijd zich langzaam bekeerde tot de "Nieuwe Leer" (het Protestantisme) en daarmee de Reformatie langzamerhand gestalte gaf in Benschop. Dit zal omstreeks 1580 zijn geweest.
Toch veranderde er niet veel voor de katholieken in Benschop. Pas omstreeks 1640 werd het verschil tussen de Oude (Rooms-Katholieke) en Nieuwe (protestante) Leer de Benschopse katholieken te gortig. En keerden zij hun oude parochiekerk de rug toe. De katholieken gingen toen in IJsselstein ter kerke.
Overhuifde herenbank. De preekstoel is een creatie van Oloff Adriaansz. uit 1619. Koperen lezenaar en twee koperen blakers uit later tijd, net als de voorzangerslezenaar. Het orgel heeft een wapenbord.
Rond 1800 bleef de kerk in hervormde handen.
Restauratie in 1956/59, de ontsierende pleisterlaag verdween, de scheidingswand tussen koor en schip werd afgebroken.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)75 282
Hess 5
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants orgelrijkdom, uitgave brabantse orgelfederatie (2010)49, (2011)14*
heden en verleden Ned Hervormde kerk Uithuizermeeden 13
het Orgel 9(1968)241* 244
kerkepadgids (1985)39-40*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk St Nicolaas Benschop -

Orgelhistorie

b: Johann Heinrich Hartmann Bätz, Utrecht 1755, orgel geschonken door Baron Gijsbert Franco de Milan Visvonti, secretaris van de Staten van Utrecht en eigenaar van het buitenverblijf Snellenburg te Benschot; rijke snijwerk van de borstwering en de wapenensembles voor op de borstwering en boven de orgelkas zijn vervaardigd door beeldsnijder H. van Coten; M I: Man 11
r: 1828
r: Gabry 1912; Trompet vernieuwd en intonatie herzien
het orgel stond tot 1956 opgesteld op een in de afsluitingswand tussen het koor en het schip opgenomen galerij; sedert 1960 staat het op een galerij tegen de westwand van de kerk
r: Fa. Gebr. van Vulpen, Utrecht 1960; klaviatuur aan de voorzijde, balgen verwijderd, Prestant 8 vernieuwd, discant dubbelkorig, nieuwe Trompet; M I ap: Man 10
uit UITHUIZERMEEDEN Ned Hervormde kerk 2 spaanbalgen geplaatst door Fa. van Vulpen te Utrecht in 1964
r: Hans van Rossum, Wijk en Aalburg 2010/11, schilder- en decoratiewerk aan de kas door Gerard de Jongh te Waardenburg; het orgel en snijwerk zijn gerestaureerd, waarbij de oorspronkelijke kleurstellingen van de orgelkas, de borstwering en het snij- en beeldhouwerk weer in ere zijn hersteld. Dit betreft een lichte mahonie-imitatie basiskleur op een ondergrond van een appelbloesem-kleur. Het snijwerk met rococo-elementen, is rijkelijk voorzien van bladgoud. Op het orgel de wapens van de in 1711 verongelukte prins Johan Willem Friso van Nassau-Dietz en zijn weduwe Marie Louise van Hessen-Kassel.

Dispositie

1960:
Manuaal
Prestant 8 (discant dubbel), Roerfluit 8, Octaaf 4, Gemshoorn 4, Quint 3, Superoctaaf 2, Flageolet 1, Cornet IV discant, Mixtuur IV-VI, Trompet 8 bas/discant
Pedaal
aangehangen

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42