RK kerk H Franciscus Xaverius - kerk aan 't Zand Hoofdorgel
In gebruik
Foto: Maria Veldmans
't Zand 31
Amersfoort

Gemeente Amersfoort
Utrecht

xaveriusamersfoort.nl

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1816/17
In de kerk is een replica van het Mariabeeldje van Het mirakel van Amersfoort te zien. In het archief ligt het Mirakelboek. Hierin werden de bedevaarten en wonderen geregistreerd die plaatsvonden tussen 1444 en 1579, de periode dat Amersfoort een belangrijk bedevaartsoord was.
In 1851 is de kerk kruisvormig verlengd en vergroot.
Nieuw koor en transept gebouwd in 1854.
In 1963 fuseerde de parochie van Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming - Elleboogkerk aan de Lange Gracht 3 (zie daar) met deze kerk. De Elleboogkerk werd afgestoten.
In 1981/82 zijn de kerk en het orgel gerestaureerd.
In 2008 is de ingang van de kerk en de ingang van de dagkapel verbouwd.
Jarenlang zijn de kerkdiensten van het omroeppastoraat in deze kerk uitgezonden.
De kerk behoort tot de parochie Onze Lieve Vrouw van Amersfoort.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Franciscus Xaverius - kerk aan 't Zand Hoofdorgel Amersfoort -

Orgelhistorie

b: Gideon, Thomas en Jonathan Bätz, Utrecht 1810/11 voor UTRECHT Remonstrantse kerk; M II ap: Hw-Rw
- het orgel was ter opbouw in de kerk gereed; de kerkvoogdij moest vanwege haar slechte financiële positie het bouwcontract annuleren
o: Gideon Thomas Bätz, Utrecht 1818, als gelegenheidsaanbieding. De bewaard gebleven ontwerptekening uit 1810 toont een orgel met een hoofd- en een rugwerkkast, het pijpwerk van de beide manualen werd in de hoofdkast ondergebracht met voor de klaviatuur een "blind" Rugpositief. Bij de plaatsing werd het blinde Rugpositief weggelaten, volumineuze vleugelstukken aan de hoofdkast geplaatst met daarin diverse muziekinstrumenten. De Rugwerkkast heeft bescheiden vleugelstukken; M II ap: Hw 8-Rw 8
het orgel werd op 9 september 1819 ingewijd
r: Henricus Dominicus Lindsen, Utrecht 1833
r: Fa. Maarschalkerweerd, Utrecht 1864; 2 vulstemmen door strijkers vervangen
o/r: zijkant oxaal Fa. Elbertse, Aalten 1926; 3 registers vielen ten offer aan modieus snoepgoed, nieuw pneumatisch vrij pedaal, intonatie afgezwakt, oude balgen gingen verloren; M II Pn vp: Hw 9-Nw 7-Ped 1
- het orgel was in 1975 onbespeelbaar
- elektronium
o/r: Jos Vermeulen Orgelbouw, Alkmaar 1981/83; orgel op de oorspronkelijke plaats teruggeplaatst, dispositie uit 1819 hersteld, het blinde Rugpositief werd conform de ontwerptekening alsnog toegevoegd, van de bekroning op de middentoren werd afgezien; M II ap: Hw 9-Rw 8
het orgel is in oktober 1983 in gebruik genomen

Dispositie

1983:
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 bas/discant, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-VI bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk C-f3
Holpijp 8, Viola de Gamba 8* bas/discant, Gemshoorn 4, Roerfluit 4, Woudfluit 2, Flageolet 1, Carillon III discant, Vox humana 8 bas/discant
Pedaal C-d1
aangehangen
Manuaalkoppel
Tremulant
* afkomstig uit Amsterdam Nieuwe kerk (Bätz, Utrecht ca. 1839)
Foto: Anton van Daal

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)104 184 211
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 50
Tijdschriften en andere uitgaves
brochure-Oost Gebr. Bätz 15
contactbrief voor kerkenverzamelaars 41(1999)25
de Mixtuur 44(1983)548, 45(1984)588 621-623*
de Orgelvriend 1(1977)6-7***, 7(1984)10*
het Orgel 1(1976)6, 1(1977)16
Laatste update: 2017-01-02 10:20:13