Hervormde Grote of St Johannes de Doper Gereformeerde Bond
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Lange Kerkstraat 1
Montfoort
Gemeente Montfoort
Utrecht

(Kerk)gebouw

Omstreeks 1270 een kapel gebouwd, gewijd aan Johannes de Doper.
De oudste delen van de kerk, de onderbouw van de toren en wat vooruitspringende delen van de westmuur hebben nog deel uitgemaakt van de 13e-eeuwse kapel.
De kerk werd in 1482 tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten door de inwoners van Oudewater in brand gestoken.
Nieuwe kerk gebouwd in 1482 (14e eeuw), gewijd aan Sint Jan de Evangelist.
in 1593 was een klein deel van de kerk weer voor de eredienst geschikt
Nieuwe kerk gebouwd in de 16e eeuw.
In 1627 werd wederom druk aan de kerk gewerkt (herbouw van het koor).
De preekstoel werd gemaakt door Jan Oudhuizen in 1670, tegenover de preekstoel de gravenbank. De bank tegen de noordwand van het schip was gereserveerd voor de burgemeester.
Het voorlezersgestoelte maakte vroeger deel uit van het doophek.
De toren heeft nog een derde geleding gehad, deze is in 1877 afgebroken.
In de jaren 1979 tot 1982 is de kerk gerestaureerd. Tijdelijk waren de kerkdiensten in gebouw De Wingerd aan het Kerkplein.
Op 14 april 1982 is de kerk weer in gebruik genomen. De kerk telt 700 zitplaatsen.
De graven in de kerk zijn geruimd. De dekplaten van ruim 175 graven zijn nog aanwezig. De oudst bewaard gebleven fragmenten van gebrandschilderd glas in Nederland zijn verwerkt in venster van de Heilig graf-kapel in de kerk.
De kerk is eigendom van de Hervormde gemeente (PKN). De kerk is een Rijksmonument.
De Hersteld Hervormde gemeente is medegebruiker van deze kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Grote of St Johannes de Doper Gereformeerde Bond Montfoort -

Orgelhistorie

b: bouwer en gegevens zijn niet bekend. Het orgel stond of hing in de kerk.
r: Swart, Montfoort
- bij een grote kerkbrand is het orgel verloren gegaan
b: geen gegevens bekend
b: Abraham Meere, Utrecht 1828 (orgel door de Orgelcommissie der Ned Hervormde kerk aanvankelijk aan Knipscheer toegeschreven)
- het orgel werd door Mart Vermeulen ingenomen
b: Fa. Mart Vermeulen, Woerden 1904; nieuwe kas met pijpwerk van oud-vlaamse oorsprong uit de late 18e eeuw (De La Haye (Delhaye) ?? ), frontpijpen, pedaalklavier en de aanleg van de tractuur werden vernieuwd, de oude handklavieren werden gehandhaafd. Dispositie-wijzigingen; M II ap: Hw-Ow
r: K.P. van Ingen 1911; Pn
r: Fa. Sanders, Utrecht 1928; nieuw mechanisch binnenwerk; M
- onderhoud Fa. Fama & Raadgever te Utrecht
r: Fa. Blank, Herwijnen 1971; nieuw binnenwerk; M II vp: Hw 5-Bw 5-Ped 1
r: Fa. L. Verschueren, Heythuysen 1982; Vlaamse voorbeelden dienden voor de reconstructie van de Trompet en de Kromhoorn; M II ap: Hw 13-Bov 8
aan de ingebruikneming werd geen bijzondere aandacht besteed
- het keuringsrapport is op 11 juni 1982 opgesteld door adviseur Hans van der Harst, na het inmiddels in gebruik genomen orgel
r: Fa. L. Verschueren, Heythuysen 2002/03; uitbreiding met een vrij pedaal; M II vp: Hw 13-Bw 8-Ped 5
orgel op zaterdag 11 januari 2003 weer in gebruik genomen

Dispositie

1902:
Hoofdwerk
Bovenwerk
Pedaal
aangehangen
 
1982 (Vermeule/Verschueren):
Hoofdwerk (I) C-f3
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Prestant 4, Flûte 4, Nasard 3, Doublette 2, Fournuur V, Sesquialter II doorlopend, Cornet discant, Trompette 8, Vox humana 8, Clairon 4 bas
Bovenwerk (II) C-f3
Bourdon 8, Prestant 4, Flûte 4, Nasard 3, Doublette 2, Tierce 1 3/5, Cornet III discant, Cromorne 8, Tremblant
Pedaal C-d1
Aangehangen aan Hoofdwerk
Vroegere deling tussen c1 en cis1 van de Trompet kon niet worden hersteld
Winddruk 80 mm/wk. Toonhoogte a1 = 415 Hz. Evenredig zwevende temperatuur
 
2002 (Vermeule/Verschueren):
Hoofdwerk (I) C-f3
Bourdon 16, Montre 8, Bourdon 8, Prestant 4, Flute 4, Nasard 3, Doublette 2, Sexquialter discant, Fourniture V, Cornet V discant, Trompette 8, Vox Humaine 8, Clairon 4 bas
Bovenwerk (II) C-f3
Bourdon 8, Prestant 4, Flute 4, Nasard 3, Doublette 2, Tierce 1 3/5, Cornet III discant, Cromhorne 8, Tramblant
Pedaal C-d1
Sousbasse 16, Flute 8, Flute 4, Bombarde 16, Trompette 8
Speelhulpen: koppel Hoofdwerk-Bovenwerk, koppel Pedaal-Hoofdwerk
Foto: Kees van den End

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 40
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 18(1987)17, 49(2003)26-27
de Mixtuur 42(1983)474-475
het Orgel 1(1974)21-22*, 11(1974)366
kerkepadgids (1985)39*
stichting utrecht orgelland: orgelfronten in de prov Utrecht (1850-1914)6*

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Grote of St Johannes de Doper Gereformeerde Bond Montfoort -

Orgelhistorie

b: onbekende bouwer rond 1840 vóór ??
o: VIJFHUIZEN Gereformeerde kerk Fa. A. Standaart, Schiedam 1919
r: voorjaar 1940; restauratie en een electrische windmotor geplaatst
- in latere jaren kwam het orgel in particulier bezit
o: NIJKERK Gereformeerde kerk vrijgemaakt 1968; opbouw door de toenmalige organist P. Storm, met een nieuwe balg afkomstig van een orgel te Amersfoort, dat toen werd afgebroken. Een aannemer wijzigde de bovenpartij van het front, enkele werkzaamheden plus stembeurt door Fa. Elbertse te Soest; M I ap: Man 8
r: Fa. Elbertse te Soest 1972; lade gerestaureerd (de dammen waren afgeplakt met krantenknipsels uit 1840)
o/r: CULEMBORG Christelijk Gereformeerde kerk Fa. Hendriksen & Rietsma, Nunspeet 1985, het orgel is zonder verdere veranderingen geplaatst; M I ap: Man 8
het orgel werd op 31 oktober 1985 in gebruik genomen
o/r: Fa. Hendriksen & Reitsema te Nunspeet september 2015; restauratie, het orgel werd opnieuw geïntoneerd

Dispositie

1968:
Manuaal C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Viola 8, Vox Celeste 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Cornet IV discant, Tremulant (inliggend)
Pedaal C-d1
aangehangen
Klaviatuur aan de linker zijkant
Onder in de kas een magazijnbalg
Merendeel van het pijpwerk uit 1840 of daaromtrent
 
1985:
Manuaal C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Viola 8, Vox Celeste 8, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Cornet IV discant, Tremulant (inliggend)
Pedaal C-d1
aangehangen
Foto: Kees van den End

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
-
Laatste update: 2018-10-25 09:58:34