Hervormde kapel Blauwkapel - Onderwegkerk
In gebruik
Foto: M. Smit
Kapeldwarsweg 21
Groenekan Fort Blauwkapel
Utrecht
Gemeente Utrecht
Utrecht

(Kerk)gebouw

Blauwkapel is vooral bekend als een fort in de Hollandse Waterlinie – gebouwd in 1787 – dat om het voormalige dorp Voordorp is heen gebouwd. Zo komt het dat in het fort een kerkje uit 1451 staat.
Kapel gebouwd in 1451 in laat-gotische bouwstijl: smalle, spitse ramen en kerktoren, steunberen en dwarsbalken met muurankers.
Predikantenborden uit 1857 en 1920.
Klok uit de 2e helft van de 17e eeuw, in de Tweede Wereldoorlog weggehaald en in 1962 vervangen door de Lebuïnusklok.
Graven in en rond de kerk tot begin 19e eeuw, daarna een nieuw kerkhof aan de Groenekantseweg te Groenekan.
De voorganger van deze kapel is waarschijnlijk al in de 11e eeuw gebouwd. In 1451 vervangen door de huidige kerk, die eerst dienst deed als huiskapel van de Familie Veen (bewoners "Huis Te Veen") en later als hulpkerk van de parochie St. Jacob, de huidige Jabobskerk in Utrecht.
Tussen 1550 en 1600 kreeg het kerkje een blauw plafond en blauwe wanden en kreeg het in de volksmond de naam "Blaauwe Capel". Het kerkdorp Voordorp (tegenwoordig Tuindorp-Oost) wordt vanaf dan eveneens Blauwkapel genoemd.
Sinds 1943 is het kerkje niet meer in gebruik. Het kerkje Blauwkapel was na de Tweede Wereldoorlog vervallen tot een ruïne en kwam in 1957 in bezit van de Stichting Blauwkapel. Na restauratie exploiteert de vereniging "Vrienden van Blauwkapel" - opgericht in 1960 - het kerkje als oecumenische Onderwegkerk,. De kerk wordt ook gebruikt voor huwelijksbevestigingen, doopplechtigheden, uitvaartdiensten en culturele activiteiten. Het vroegere poortgebouwtje, Kapeldwarsweg 10, doet dienst als consistorie en dienstgebouw.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kapel Blauwkapel - Onderwegkerk Utrecht 1903 -

Orgelhistorie

- harmonium in 1867 geplaatst door de Utrechtse orgelmaker J.C. Sanders
- het harmonium werd op 28 juni 1867 in gebruik genomen
b: Fa. Kam & van der Meulen, Rotterdam 1844 vóór particulier te Amsterdam; kabinet-orgel M I:
o: Fa. J.C. Sanders, Utrecht oktober 1903; M I ap: Man 6
r: Fa. J.C. Sanders, Utrecht 1923; Bourdon 16 op pedaal; M I Pn Ped: Man 6-Ped 1
r: Fa. J.C. Sanders, Utrecht 1932; op het manuaal een Celèste 8 op een pneumatische lade, op het pedaal een Octaaf 4 C-B
- orgel gedemonteerd in 1943 en elders opgeslagen (plaats niet meer bekend) in verband met de Tweede Wereldoorlog
o: UTRECHT, Troosterlaan, Gereformeerde kerk vrijgemaakt als tijdelijk orgel
o: VIANEN Ned Hervormde kerk De Hoeksteen

Dispositie

1903 (Kam & van der Meulen):
Manuaal C-f3
Holpijp 8 bas/discant, Salicionaal 8 (C-H in Holpijp), Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Dulciaan 8 bas/discant (doorslaand), Tremulant
Pedaal C-c1
aangehangen
Ventiel, Zwelinrichting bedienbaar via een semitoets op het pedaalklavier (tussen hº en c1)
 
1923 (Kam & van der Meulen/Sanders):
Manuaal C-f3
Holpijp 8 bas/discant, Salicionaal 8 (C-H in Holpijp), Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Dulciaan 8 bas/discant (doorslaand), Tremulant
Pedaal C-c1
aangehangen
Bourdon 16 C-B (niet afsluitbaar)
Ventiel, Zwelinrichting bedienbaar via een semitoets op het pedaalklavier (tussen hº en c1)
 
1932 (Kam & van der Meulen/Sanders):
Manuaal C-f3
Holpijp 8 bas/discant, Salicionaal 8 (C-H in Holpijp), Celèste 8 vanaf cº, Octaaf 4, Fluit 4, Octaaf 2, Dulciaan 8 bas/discant (doorslaand), Tremulant
Pedaal C-c1
aangehangen
Bourdon 16 C-B (niet afsluitbaar), Octaaf 4 (C-B) met registerknop van het Ventiel
Zwelinrichting buiten werking gesteld
Foto: Neo-gotisch interieur vanaf ± 1640 tot 1940

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Dijk, Peter van/Oost, Ger: Utrecht Orgelstad (1981)28*
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 123(2018)8
de Mixtuur 11(1973)196, 58(1987)335-343, 72(1992)657-663*********
het Orgel 2(1969)45-46, 6(1969)158

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kapel Blauwkapel - Onderwegkerk Utrecht 1961 -

Orgelhistorie

b: Jacobus van Eynde, Ieper 1711 vóór de St Trudo-Abdij te MALE (België); Vlaams barok positief
o: na de opheffing van het klooster in 1796 werd het verkocht aan de RK parochiekerk van BEERNEN
o: Maximilien van Peteghem 1851/52 overplaatsing naar SINT-MARIA-AALTER RK parochiekerk; het orgel werd ingrijpend gewijzigd, nieuw binnenwerk met gebruikmaking van het oude front en drie registers van Van Eynde, uitbreiding met een tongwerk
- het orgel is in 1961 door Paul Anneessens verkocht aan de Fa. J. de Koff & Zn. te Utrecht
o: Fa. J. de Koff & Zn., Utrecht 1961
r: Fa. J. de Koff & Zn., Utrecht 1968/69; het instrument werd gereconstrueerd naar de oorspronkelijke dispositie en toonhoogte: klaviatuur aan de achterzijde van de onderkast, windvoorziening in de onderkas; M I: bas 6-discant 7
adviseur dr M.A. Vente te Utrecht
Het orgel is een Rijksmonument
r: Elbertse Orgelmakers, Soest 2007; een deel van de Fourniture toegevoegde pijpen zijn verwijderd en de Cornet 3 sterk discant uit 1968 is gereduceerd tot een Nasard 3; M I: Man 8
adviseur Peter van Dijk

Dispositie

1711 (Van Eynde):
Manuaal C-f3
Bourdon 8, Prestant 4, Flüte 4, Nasard 3 discant, Doublette 2, Fourture II-III 4, Tremblant
Geen pedaal
Toonhoogte: a1 = 415 Hz. Winddruk: 85 mm. WK.
Mechanische sleeplade
 
2007 (Van Eynde/Elbertse):
Manuaal C-f3
Bourdon 8, Prestant 4, Flûte 4, Nasard 3 discant, Doublette 2 (1968), Fourniture II-III ?, Trompette 8 discant (1852), Clairon 4 bas (1852), Tremblant
Geen pedaal
Toonhoogte: a1 = 415 Hz. Winddruk: 85 mm. WK.
Mechanische sleeplade

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
Dijk, Peter van/Oost, Ger: Utrecht Orgelstad (1981)28*
Tijdschriften en andere uitgaves
de Mixtuur 11(1973)196, 58(1987)335-343, 72(1992)657-663 (10 foto's*)
het Orgel 2(1969)45-46, 6(1969)158
Laatste update: 2018-10-25 16:03:12