Hervormde Grote of Petruskerk
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Kerkplein 5
Woerden
Gemeente Woerden
Utrecht
Woerden
Gemeente Woerden
Utrecht
(Kerk)gebouw
| Kerk gebouwd in 1202. | |
| Toren gebouwd ± 1375-1400 tegen de uit 1202 daterende kerk, bekroning door een vergulde haan op een 18e eeuws smeedijzeren kruis. | |
| Aan de oostkerk een nieuw koor en een deel van een nieuw schip. De bestaande kerk werd gesloopt en het ontbrekende deel van het schip afgebouwd. | |
| Bouw van twee kapellen, een aan de noord- en een aan de zuidzijde. | |
| Tegen het koor staat de sacristie. | |
| Tussen 1492 en 1509 is de kooromgang en een nieuwe sacristie aan de noordzijde gebouwd, de huidige consistoriekamer. | |
| De zuilen van het huidige middenkoor maakten vroeger deel uit van de buitenmuur. | |
| Nieuwe driebeukige laat-gotische dorpskerk gebouwd in de 15e eeuw. | |
| De kerk is in ± 1500 vergroot met een driebeukig schip met zijbeuken. | |
| Gedeeltelijk afgebrand in 1672. De kerk werd vanaf 1673 hersteld. De afgeplatte toren en kerk kregen hun huidige uiterlijk. | |
| Op 7 november 1675 is de kerk weer in gebruik genomen. | |
| Aan de zuidzijde een kapel met twee verdiepingen, aan de noordzijde de consistoriekamel, de vroegere sacrisastie. | |
| Diakoniekist in een kapel van de kooromgang uit 1657. | |
| In het koor muurschilderingen, en restanten van een geschilderde draperie. | |
| Het koorhek is in 1675 geplaatst na de brand, identieke hekken van de zijbeuk uit 1902. | |
| Preekstoel gemaakt na 1657. | |
| De lezenaar op het doophek is uit 1717. | |
| De kerk is in 1903 inwendig gerestaureerd. | |
| Herdenkingsraam van Jan de Bakker uit 1925. | |
| Bij opgravingen in 1981 zijn fragmenten van heiligenbeelden ontdekt. | |
| Volledige kerkrestauratie van 1980 tot 1983. | |
| De gerestaureerde kerk is op 7 november 1983 weer in gebruik genomen. | |
| PKN-kerk. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
| Boeken | |
| Geen informatie aanwezig | |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Koororgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of Petruskerk | Woerden | 1988 - |
Orgelhistorie
| b: | |
| r: | Anthony Verbeeck, Woerden 1628/29; verbouwing |
| b: | ± 1840 voor EDAM Onze Lieve Vrouwe of Kleine kerk |
| o: | kas, pedaal uit AMSTERDAM Hervormde Nieuwe kerk |
| b: | Fa. van Vulpen, Utrecht 1986/88; in kas uit EDAM 1840; M I vp: Man 6-Ped 1 |
Dispositie
| 1986 (Van Vulpen): | |
| Manuaal C-f3 | |
| Bourdon 8 bas/discant, Fluittravers 8 discant, Prestant 4, Open fluit 4 bas/discant, Octaaf 2 bas/discant, Sesquialter II bas/discant, Tramblant | |
| Pedaal C-d1 | |
| Subbas 16 | |
| Koppel Pedaal-Manuaal | |
| Toonhoogte a1 = 440 Herz. |
Bronvermelding van het koororgel
| Boeken | |
| Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)124 125, Fryske Akademy Leeuwarden 2003 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| programmaboek concerten 1998 |
Hoofdorgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of Petruskerk | Woerden | 1768 - |
Orgelhistorie
| b: | 15e eeuw |
| r: | Pieter Gerritszoon vóór 1480; werkzaamheden |
| b: |
Hendrik Niehoff, 's Hertogenbosch ± 1555 - het orgel is op 11 oktober 1672 door een grote kerkbrand verwoest tijdens een belegering door de Fransen |
| b: |
Johann Heinrich Hartmann Bätz, Utrecht 1766/68, in opdracht van het stadsbestuur. Snijwerk van de Leidse beeldsnijder Johannes Schaddé. Onder het Rugwerk is een rijk gesneden cartouche aangebracht; M II vp: Hw 13-Rw 10-Ped 5 het contract is in 1766 gesloten. Op 3 februari 1767 begon de bouw van het oxaal. - J.P. Fischer, organist te Utrecht en Reter, eigen organist hebben het orgel op 25 maart 1768 geëxamineerd het orgel is op donderdag 5 mei 1768 plechtig ingewijd door Wilhelmus Prins, oudste Predikant alhier - Johann Heinrich Hartmann Bätz te Utrecht, jaarlijks onderhoud 1772-1775 - Gideon Thomas of Christoffel Bätz te Utrecht, jaarlijks onderhoud vanaf 1775 - J.H. Pothman te Utrecht; jaarlijks onderhoud vanaf 1785 - Gideon Thomas Bätz te Utrecht ; jaarlijks onderhoud vanaf 1789 - Abraham Meere te Utrecht; jaarlijks onderhoud vanaf 1805 - Johann Caspar Friederichs te Gouda; onderhoud van 1820 tot 1836 |
| r: |
Johann Caspar Friederichs, Gouda 1820/21, enkele reparaties en gelijkzwevende stemming, kas opnieuw geschilderd inspectie door Johathan Bätz 1836; grote kritiek op het werk van Friedericks |
| r: |
Jonathan B. Bätz (Fa. Bätz & Comp.), Utrecht 1836; reparatie Bourdon 16, trekkoppel hoofdwerk-rugpositief - Fa. B.J. Gabry te Amsterdam; onderhoud 1843 tot 1889 |
| r: | B.J. Gabry 1836 |
| r: | D.J. Gabry, Amsterdam 1853, zoon van B.J. Gabry |
| r: |
J.Fr. Witte, Utrecht 1890 - C.A.D.J. Gabry; onderhoud vanaf 1890 - Joh. Frederik Witte (Fa. Bätz & Co) te Utrecht; onderhoud vanaf 1889 - G. Spit; onderhoud na de dood van Witte in 1902 - Matth Vermeulen te Woerden; onderhoud vanaf 1906 |
| r: |
Mart Vermeulen te Woerden 1911; 3e manuaal (Bovenwerk) in zwelkast achter de hoofdkas, klaviatuur vervangen, nieuwe koppels; M III vp: windmotor aangebracht 1926 |
| r: |
Fa. C. Verweys, Amsterdam 1939; op manuaal III een nieuwe Sexquialter; M III vp: Hw 12-Rw 10-Zw 8-Ped 6 (5) adviseur J.G. van Herwaarden te Rotterdam |
| r: |
Gebr. van Vulpen, Utrecht 1968/71; herstel in oorspronkelijke staat; M II vp: Hw 12-Rugpos 10-Ped 5 adviseur Lambert Erné orgel ingespeeld op 23 september 1971 door Hans Erné |
| r: | Gebr. van Vulpen, Utrecht 1992; restauratie en herintonatie, historische Neidhardt-stemming aangebracht, nieuwe geruisarme windmotor |
| r: | 1995; orgellucht niet meer vanuit de toren, maar uit de kerkruimte; M II vp: Hw 12-Rw 10-Ped 5 |
Dispositie
| 1768 (Bätz): | |
| Hoofdwerk C-d3 | |
| Praestant 16 (vanaf d1 dubbel), Baarpijp 8, Roerfluit 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Fluyt 4, Quint 3 (vanaf c1 dubbel), Octaaf 2 (vanaf c1 dubbel), (volgens Hess: Tertiaan 2 1/2), Nagthoorn 2, Mixtuur IV-VI-VIII 2, Trompet 8, Vox Humana 8, Tremulant | |
| Rugpositief C-d3 | |
| Praestant 8 (vanaf cis1 dubbel), Holpijp 8, Octaaf 4, Fluyt 4, Nassaat 3, Superoctaaf 2, Flajeolet 1 1/2, Mixtuur III-IV-V-VI 1, Cornet IV discant, Trompet 8, Trambland | |
| Pedaal C-d1 | |
| Bordon 16, Prestant 8, Octaaf 4, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Copling Hw-Rw (Copling L en Copling R), Copling Ped-Hw | |
| 3 Afsluitingen, 5 Spaanbalgen, Winduytlading | |
| Stemming niet gelijkzwevend, winddruk 84 mm. | |
| Trambland tot Vox Humana 8 | |
| 1771 (volgens Hess): | |
| Manuaal | |
| Praestant 16, Roerfluit 8, Baarpyp 8, Quintad. 8, Octaav 4, Fluit 4, Quint 3, Nagthoorn 2, Tertiaan III, Mixtuur, Trompet 8, Voxhuman. 8, Tremulant | |
| Rugpositief | |
| Praestant 8, Holpyp 8, Octaav 4, Fluit 4, Nazat 3, Super Oct. 2, Flajeolet 1 1/2, Mixtuur, Cornet, Trompet 8, Tremulant | |
| Pedaal | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Octaav 4, Fagot 16, Trompet 8 | |
| 2 Koppelingen | |
| 3 Afsluitingen | |
| 1885 (volgens van ’t Kruijs): | |
| Hoofdmanuaal | |
| Prestant 16, Roerfluit 8, Baarpijp 8, Quintadena 8, Octaaf 4, Open Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Nachthoorn 2, Mixtuur, Trompet 8, Vox Humana 8, Tremulant | |
| Rugwerk | |
| Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Gedekte Fluit 4, Nazard 3, Super-Octaaf 2, Flageolet 1, Cornet, Mixtuur, Trompet 8, Tremulant | |
| Pedaal | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Octaaf 4, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Koppelingen | |
| Afsluitingen | |
| 1943 (volgens dr A. Bouman): | |
| Hoofdwerk (manuaal II) | |
| Praestant 16 discant dubbel, Baarpijp 8, Roerfluit 8, Quintadena 8, Salicionaal 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 2 2/3 discant dubbel, Octaaf 2 discant dubbel, Nachthoorn 2, Mixtuur IV-VI-VIII 2, Trompet 8 | |
| Rugwerk (manuaal I) | |
| Praestant 8 discant dubbel, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit gedekt 4, Nasard 2 2/3, Superoctaaf 2, Flageolet 1, Cornet IV 4, Mixtuur IV-V-VI 1, Trompet 8 | |
| Zwelwerk (manuaal III) | |
| Praestant 8, Holpijp 8, Viool 8, Voix céleste 8, Gemshoorn 4, Sesquialtera II 2 2/3, Clarinet 8, Vox humana 8 | |
| Pedaal | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Fluitbas 8, Octaaf 4, Fagot 16, Trompet 8 | |
| 1960 (volgens Bouman): | |
| Hoofdwerk (II) | |
| Praestant 16, Baardpijp 8, Roerfluit 8, Quintadena 8, Salicionaal 8 (vóór 1939 Vox humana 8), Octaaf 4, Fluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Nachthoorn 2, Mixtuur IV-VI-VIII 2, Trompet 8 | |
| Rugwerk (I) | |
| Praestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit gedekt 4, Nasard 2 2/3, Superoctaaf 2, Flageolet 1, Cornet IV discant, Mixtuur III-V-VI 1, Trompet 8 | |
| Zwelwerk (III) | |
| Praestant 8, Holpijp 8, Viool 8, Voix céleste 8, Gemshoorn 4, Sesquialtera II, Clarinet 8, Vox humana 8 | |
| Pedaal | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Fluitbas 8, Octaaf 4, Fagot 16, Trompet 8 | |
| 1971 (Bätz/Van Vulpen): | |
| Hoofdwerk C-d3 | |
| Prestant 16 I-II, Baardpijp 8, Roerfluit 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Fluyt 4, Quint 3 I-II, Octaaf 2 I-II, Nagthoorn 2, Mixtuur IV-VIII, Trompet 8, Vox Humana 8, Trambland tot Vox Humana | |
| Rugwerk C-d3 | |
| Prestant 8 I-II, Holpyp 8, Octaaf 4, Fluyt 4, Nasaat 3, Superoctaaf 2, Flageolet 1 1/2, Mixtuur III-VI, Cornet IV discant, Trompet 8, Tramblamd tot Ruxpositief | |
| Pedaal C-d1 | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Octaaf 4, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Koppels: Hoofdwerk-Rugwerk bas/discant, Koppel Rugwerk-Hoofdwerk, Koppel Pedaal-Hoofdwerk | |
| Winduytlading, 3 Afsluytingen | |
| Toonhoogte: a1 = 433 Hz., stemming gelijkzwevend, winddruk 82 mm WK |
Bronvermelding van het hoofdorgel
| Boeken | |
| Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 94man), uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964 | |
| Bouman, mr A.: orgels in Nederland (1943)82; uitgave Allert de Lange, Amsterdam 1943 | |
| Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)75 | |
| Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 30 31 43 124*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
| Kluiver, dr J.H.: hist orgels in Zeeland I n 84 III 108 | |
| Kruijs, M.H. van 't:: disposities der verschillende orgels (1885)56, uitgave Frits Knuf, Amsterdam 1972 | |
| Luteijn, A.C.M.: de orgelpijp uit (1976)80*; bosch & keuning, baarn | |
| Oost, Ger: brochure Gebr. Bätz 10* 11 | |
| Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)124 125, Fryske Akademy Leeuwarden 2003 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| contactbrief voor kerkenverzamelaars 12(1984)15 | |
| de Mixtuur 34(1981)122 135, 35(1981)190, 38(1982)293, 39(1982)339 341, 42(1983)460 461, 49(1985)794, 59(1988)398-399 410-411 | |
| de Orgelvriend 1(1984)20 | |
| het Orgel 5(1967)123, 11(1968)300, 12(1971)336-340 346** 347*, 4(1974)156, 1(1976)4 | |
| het Orgelblad I(1958)44-46* | |
| jubileumboekje Herman van Vliet 16* | |
| kerkepadgids (1984)75-76 | |
| orgelkalender de Orgelvriend (2003)* | |
| programmaboek concerten 1998 | |
| stichting tot behoud Ned orgel: de geschiedenis van het orgel in de Bethelkerk te Urk 6 |
Koororgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of Petruskerk | Woerden | - |
Orgelhistorie
| b: |
Dispositie
| - |
Foto: Anton van Daal
Bronvermelding van het koororgel
| Boeken | |
| - |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| - |
Laatste update: 2018-10-24 14:14:22