RK kerk H Martinus
Nieuwe bestemming
Foto: Flip Veldmans
Nieuwe Gracht 401
Utrecht
Gemeente Utrecht
Utrecht

(Kerk)gebouw

Schuilkerk gebouwd in 1753 achter de Twijstraat op de plaats van het RK klooster Fraters van Utrecht - schuilkerk van de Jezuïeten. De kerk had zowel een ingang aan de Heerestraat als aan de Nieuwe Gracht
De kerk werd in 1820/21 vergroot. Het oude orgel was te klein voor de verbouwde kerk en werd verkocht.
In 1855 werd de parochie opgeheven, toen in Utrecht een nieuwe parochiale indeling in werking trad.
De kerk bleef nog slechts in gebruik als succursaalkerk van de toenmalige St Willibrordkerk (thans “Silo”) eveneens in de Herenstraat. Dit bleef zo tot in 1877 een nieuwe Willibrorduskerk werd gebouwd en beide kerken aan de Herenstraat gesloten werden.
Nieuwe kerk gebouwd in 1900/01 naar ontwerp van architect Alfred Tepe aan de Oudegracht. Neogotische kruisbasiliek, de voorgevel is met zijn nissen en pinakels verwant aan De Krijtberg te Amsterdam en de RK kerk te Schalkwijk.
De eerste steen werd gelegd op 29 mei 1900 en de consecratie vond plaats op 23 oktober 1901.
De kerk is in september 1974 aan de eredienst onttrokken. De lege kerk is gebruikt in het televisieprogramma van Koot en Bie als Sint Jodocuskerk van "Juinen".
Een deel van het neogotische interieur verhuisde na de sluiting van de kerk naar de kerk van Loo, eveneens een ontwerp van Tepe. Het vooraltaar kreeg een nieuwe plek in de huiskapel van het Ariënskonvikt.
Inventarisstukken zijn o.a. gegaan naar de Sint Catharinakerk aan de Lange Nieuwstraat. Een altaar is verkocht aan de RK kerk H Joris te Eindhoven. De gebrandschilderde ramen gingen naar de Sint-Martinuskerk in Makkum.
Het gebouw is in 1977 gekocht door architect Dolf de Maar. In februari 1988 is gestart met de bouw van 38 appartementen in de voormalige kerk. (De oranje raamkozijnen hebben heel wat stof doen opwaaien).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)143
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 3(1980)16, 5(1981)13, 14(1985)17, 17(1987)19, 19(1988)18, 62(2009)33-34
de Mixtuur 11(1973)215, 45(1984)592, 70(1992)558-560
de Orgelvriend 12(1976)9*
het Orgel 12(1974)428, 4(1976)132, 10(1978)262, 2(1993)46-51
voorlopige Monumentenlijst disp.map 1.74

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Martinus Utrecht -

Orgelhistorie

b: Christiaan Müller, Amsterdam 1766, huisorgel voor de Wed. Wormer te Utrecht
o: 1827 (het orgel is maar één jaar gebruikt)
o: HARDERWIJK RK kerk H Catharina 1828
b: Wander Beekes, Utrecht 1828; M II: 16 registers
- onderhoud Wander Beekes te Utrecht tot 1837
- onderhoud H.D. Lindsen, Utrecht vanaf 1839 tot 1855
- onderhoud Fa. Maarschalkerweerd te Utrecht vanaf 1863 tot 1871
het orgel werd in 1871 te koop aangeboden.
o: TILBURG RK kerk H Joseph of Heuvelkerk Michael Maarschalkerweerd, Utrecht 1874
b: Pieter Maarschalkerweerd, Utrecht 1852, de pastoor Cuppens schonk de kerk en het orgel; balustrade-orgel M II ap: Hw 9-Bov 5
het orgel is op 20 oktober 1852 ingewijd
o/r: nieuwe kerk Michaël Maarschalkerweerd, Utrecht 1901
r: 1923; orgel aangepast naar de dan geldende smaak; M II Pn vp: Hw 10-Bov 6-Ped 3
r: 1951; Pedaal uitgebreid met Salicionaal 8; M II Pn vp: Hw 10-Bov 6-Ped 4
o: GOUDA Gereformeerde kerk vrijgemaakt Fa. N.D. Slooff, Ouderkerk aan de IJssel 1976; nieuwe kas; M II vp: Hw 9-Bov 7-Ped 5

Dispositie

1828:
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV bas, Mixtuur V, Trompet 8 bas/discant
Positief
Flute travers 8 discant, Holpijp 8 bas/discant, Prestant 4, Fluit 4, Woudfluit 2, Carillon III, Voxhumana 8
Pedaal
aangehangen
Koppelingen
Tremulant
 
1852:
Hoofdwerk
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8
Bovenwerk
Salicionaal 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Roerfluit 4, Gemshoorn 2
Pedaal
aangehangen
 
1923:
Hoofdwerk (I)
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk Zwelwerk (II)
Gamba 8, Voix céleste 8, Holpijp 8, Salicet 8, Fluit 4, Open Fluit 2, Tremulant
Pedaal
Subbas 16, Octaafbas 8, Basson 16
 
1951:
Hoofdwerk (I)
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk Zwelwerk (II)
Gamba 8, Voix céleste 8, Holpijp 8, Salicet 8, Fluit 4, Open Fluit 2, Tremulant
Pedaal
Subbas 16, Octaafbas 8, Salicionaal 8, Basson 16

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-01-02 11:20:44