Hervormde Oude kerk Stephanus hoofdorgel

In gebruik

(Kerk)gebouw

De Stefanus of Oude Kerk van Borne werd omstreeks het jaar 1000 gesticht door de Dominicaner monniken van het klooster te Ruinen.

In een akte van 1206 wordt de kerk te Burgunde of Borne voor het eerst genoemd. Dit document legt een transactie vast tussen de bisschop van Utrecht en het klooster, waarbij de kerk in Borne eigendom wordt van de bisschop.

In de 15e eeuw werd in fasen het romaanse kerkje vervangen door een hoog-gotische kerk, waarvan het koor uit de eerste helft van de 15de eeuw dateert en het merkwaardige schip van twee even hoge beuken van omstreeks 1480. Omdat de meeste gelovigen niet konden lezen waren de muren kleurrijk beschilderd met heiligen en taferelen uit het leven van Jezus.

De beuken van het schip, gescheiden door twee zuilen in de as van de kerk, dragen stenen gewelven.

Inwendig: in koorsluiting hagioscoop, muurschilderingen van omstreeks 1500.

Aan het eind van de 80-jarige oorlog moest men echter toch toegeven aan de eisen van de Staten-Generaal en kwamen er Calvinistische dominees.

Lutherse en Rooms-katholieke diensten werden oogluikend toegestaan.

Zandstenen preekstoel ca 1600, grafzerken ca 1525.

Toren van drie geledingen met ingesnoerde achtzijdige spits uit de 1e helft van de 15e eeuw. Diepe spitsboognis op de beganegrond in de westzijde, die de ingang en het spitsboogvenster erboven omlijst. Natuurstenen hoekblokken, waterlijsten en vensterharnassen. De galmgaten in de derde geleding geflankeerd door spitsboognissen.

Klokkenstoel met gelui van drie klokken, waarvan één van een anonieme gieter uit 1457, één van F. Hemony uit 1645 en één van J. Fremy uit 1676.

De kerk is een rijksmonument en als hart van het beschermde dorpsgezicht een onderdeel van de identiteit van Borne.

Kerkrestauratie in 1973

Eind september 1989 is de restauratie van de toren afgerond.

PKN-kerk.

De Nieuwe kerk te Borne is in 2016 gesloten, alle diensten zijn nu in de Oude kerk.