Hervormde Grote of St Nicolaaskerk - Bovenkerk

Nieuwe bestemming

(Kerk)gebouw

De kerk is in de volksmond bekend als de Bovenkerk.

Romaanse kerk uit de 12e eeuw met een klaverbladvormige koorafsluiting. In de 13e eeuw zijn de twee onderste geledingen van de toren gebouwd.

In 1363 is bouwmeester Rutger van Kampen (of van Keulen) begonnen met de bouw van een nieuwe kerk. Driebeukige hallenkerk in vroeg-gotische stijl. Hallen-kruis met een driebeukig schip met omgang en kapellenkrans.

Restauratie in de 15e eeuw, de kerk kreeg haar huidige gedaante.

In 1563/65 is het vierde segment toegevoerd aan de toren.

De toren begon te verzakken.

De toren is in 1685 rechtgetrokken door de Amsterdamse timmerman Jan de Jonghe, de westelijke uiteinden van de zijbeuken werden afgebroken.

De spits toegevoegd in 1808.

De hoogte van de kerk onder de gewelven is 27 meter.

Het hoofdkoor heeft een net- en stergewelf. De bladmotieven zijn rond 1542 door Cornelis de Maier geschilderd.

Eiken koorhek met koperen balusters, naar voorbeeld van Renaissance houtsnijwerk uit 1552.

Uit de 15e eeuw een laat-gotische kansel van Franse kalksteen en de doopvont.

Een in "trompe l'oeil" op hout geschilderde draperie boven het orgel.

In het zuidertransept een grafmonument met groene vaas: het hart van vice-admiraal De Winter. Hij diende onder Napoleon.

In het noordertransept een gedenksteen voor de 17e-eeuwse schilder Hendrik Avercamp.

Op de zolder van het stookhok zijn 3 tekstborden teruggevonden die tot aan de restauratie van de kerk (in de jaren 60) op het koorhek hebben gezeten. Ze zijn gemaakt rond 1850 en bevatten Oud Nederlandse teksten. Ze worden in een nis van de kerk tentoongesteld.

De toren van de Bovenkerk is eigendam van de burgerlijke gemeente.

Kerkrestauratie in 1957 tot 1972; minder fraaie bakstenen bekleding weer vervangen door een mantel van tufsteen.

In ± 1970 zijn muurschilderingen uit 1686 voor de dag gekomen.

Onlangs is besloten de PKN-Bovenkerk van Kampen te sluiten voor de eredienst. De laatste kerkdienst was op zondag 3 september 2017. De Hervormde Broederenkerk blijft in gebruik als hervormde kerk (zie daar). In de Bovenkerk zullen nog incidenteel diensten worden gehouden.

Voor de kerk zijn plannen gemaakt om dit beeldbepalende gebouw met haar historie en haar Hinsz-orgel een zelfstandige toekomst te geven als plek voor ontmoeting met religieuze, muzikale en culturele activiteiten.

De toren van de Bovenkerk staat scheef. Door de kleiige ondergrond en het ontbreken van paalfundering zakken zowel de toren als de kerk. Doordat de toren zwaarder is dan de kerk, verzakt de toren sneller dan de kerk.

De grootste klokken mogen niet luiden, omdat trillingen scheefzakken stimuleren. Daarnaast ontstaat er ook spanning op het orgel dat voor schade kan zorgen. Toch wordt de toren niet rechtgezet, maar verzakking geremd.

Sinds april 2018 wordt aan de toren gewerkt. Aan de kant van het Muntplein worden –trillingsvrij – heipalen tegen de fundering aangebracht. Onder de fundering komt extra ondersteuning. In principe is de toren dan voor 50 – 100 jaar uit de problemen.