Hervormde kerk Gereformeerde Bond - Bethlehemsekerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Broerenkerkplein 27
Zwolle
Gemeente Zwolle
Overijssel

(Kerk)gebouw

Tweebeukige hallenkerk die oorspronkelijk behoorde bij het in 1309 gestichte kloostercomplex Bethlehem van de orde van de Augustijner koorheren (zie daar). Het koorgedeelte van de kerk dateert uit 1309 en is het oudst bewaard gebleven gedeelte van Zwolle.
Bij een verwoestende stadsbrand in 1324 bleef de kerk bewaard.
Omstreeks 1430 vergroot tot de huidige omvang. Het klooster sloot zich aan bij de Morderne Devotie.
Na de hervorming in 1580 namen de Hervormden de kerk in gebruik voor de eigen eredienst, wat tot op de dag van vandaag zo is gebleven. zij met met een onderbreking gedurende de jaren 1650-1658. Het kloostercomplex werd gesloopt.
Op zondag 22 juni 1958 werd de laatste kerkdienst gehouden. Er werd een sloopvergunning aangevraagd. Maar vanuit het ministerie werd het gebouw op de monumentenlijst geplaatst. Verkoop aan de gemeente volgde een het werd een tentoonstellingsruimte.
In 1979 ruilden de gemeente Zwolle en de hervormde kerkvoogdij de Broerenkerk en de Bethehemsekerk.
De kerk is begin 1980 gerestaureerd. Er zijn enkele taxatiefouten gemaakt. Opnieuw was vanaf 1989 een grootscheepse opknapbeurt nodig.
De Bethlehemse kerk is verkocht aan de party-organisatie Borrel Totaal van Hans Borrel. Ingaande januari 2014 is het het sushi-restaurant Blue Sakura geworden.
De Gereformeerde Bondsdiensten worden vanaf 23 augustus 1998 gehouden in de Grote Kerk (zie daar).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 21(1989)15, 40(1998)23, 68(2012)25
de Mixtuur 24(1978)529 530* 531-533, 70(1992)531-532
het Orgel 6(1996)16-17*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Gereformeerde Bond - Bethlehemsekerk Zwolle -

Orgelhistorie

- Over het voormalige orgel zijn geen andere gegevens bekend van enkele rekeningen van reparaties
r: Frans Caspar en Johann Georg Schnitger 1722; orgel schoongemaakt
o: 1732; orgel verplaatst met onbekende bestemmng. Een voorzanger gaf leiding aan de gemeentezang
b: Georg Heinrich Quellhorst, Oldenzaal 1824/26, een aanzienlijke som voor de bouw van het orgel werd geschonken door de Zwolse filantroop Pieter Quessen, telg uit een regentengeslacht
voltooid door C.F.A. Naber in 1826; M II ap: Hw 13-Rw 9
het orgel is op 19 oktober 1826 in gebruik genomen
- ontevrenenheid over de afwerking maakte het noodzakelijk dat Johan Christoph Scheuer te Zwolle het orgel in 1828 in bespeelbare staat opleverde
- Het orgel werd gekocht door de burgerlijke gemeente. Er werden plannen gemaakt voor restauratie.
- in ± 1870 werd het uiterlijk van het orgel op minder fraaie wijze veranderd: de beelden moesten van het Rugwerk af en de lichtgroene kas werd donkerbruin geschilderd. Een beeld op het Rugwerk bleef staan om de uit het dak van het zesvoets kas stekende Prestant 8 te camoufleren
r: S. Sanders, Utrecht 1942; vrij mechanisch pedaal van 30 tonen achter het orgel op de nieuwe pedaallade van de balgenkast: Bourdon 16 en Trompet 16 van het Hoofdwerk, alsmede een nieuwe zinken Octaafbas 8. De Octaaf 2 en de Flageolet 1 van het Rugwerk werden verwijderd. De speeltafel werd vernieuwd; M II vp: Hw 12-Bw 9-Ped 3
- In 1982 zijn de twee andere beelden van het Rugwerk op de Hoofdwerkkas geplaatst. Ook het verdwenen lofwerk , teruggevonden op de zolder van een plaatselijke schilder, werd opnieuw aangebracht
r: D.A. Flentrop, Zaandam 1982; restauratie: de door Sanders verplaatste registers werden opnieuw op de Hoofdwerklade geplaatst. De Pedaallade bleef op de balgenkast met een Subbas 16, Pedaal 8 en Bazuin 16. In het Rugwerk kwamen de Octaaf 2 en de Flageolet 1 terug.De doorslaande Clacinet werd vervangen door een nieuwe Dulciaan 8

Dispositie

1942 (Quellhorst/Sanders):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Quintadeen 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Roerfluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Woudfluit 2, Tertiaan 1 3/5, Mixtuur V 2, Trompet 8
Rugwerk C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Fluit travers 8 discant, Viola di Gamba 8, Voix Celeste 8, Octaaf 4, Doesfluit 4, Carillion III, Klarinet 8 bas/discant, Tremulant
Pedaal C-d1
Subbas 16, Octaaf 8, Trombone 8
Koppelingen: Hw-Bw bas/discant, Ped-Hw, Ped-Bw
De plaats van de Trompet 16 op het Hoofdwerk bleef leeg
 
1982 (Quellhorst/Flentrop):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Nachthoorn 4, Roerfluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Woudfluit 2, Terts 1 3/5, Mixtuur V, Trompet 16, Trompet 8
Rugwerk C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Fluit Traverse 8 discant, Octaaf 4, Doesfluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Carillion III, Dulciaan 8 bas/discant, Tremulant
Pedaal C-d1
Subbas 16, Prestant 8, Bazuin 16
Koppelingen: Hw-Bw bas/discant, Ped-Hw, Ped-Bw
Foto: Anton van Daal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-22 11:46:42