Hervormde Grote of Joriskerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Torenstraat
Westzaan

Gemeente Zaanstad
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Gotische kerk gebouwd in de 14e eeuw aan de Torenstraat.
De kerk is door de Spanjaarden in 1574 verwoest.
Nieuwe kerk gebouwd in 1740/41 tegen de westtoren, in de vorm van een Grieks kruis, een geliefde protestantse bouwstijl na de Reformatie. De vier armen zijn even lang. Tussen de hoeken werden kwartcirkelvormige uitbouwen aangebracht. Tegen de noordwesthoek werd een consistoriekamer gebouwd.
De oostelijke gevel is opvallend. Boven de beide grote ramen is een rond raam. En daar weer boven het wapen van de Banne westzaan (een Banne is hier een rechtsgebied). Onder de beide hoge ramen is een deur.
De toren stortte op 1 januari 1843 volledig in en vernielde vele huizen. De toren is nooit herbouwd.
In het plaveisel voor de ingang zijn de afmetingen van de toren terug te vinden.
Restauratie van de S.o.W.kerk in 1967-1971. Westgevel geheel vernieuwd. Binnen dragen vier enorme pijlers het tongewelf. De banken zijn door stoelen vervangen, de akoestiek is hierdoor verslechterd, ook het voorlezersgestoelte en de kansel werden verplaatst.
PKN-kerk.
De toegang tot de deur onder de beide hoge ramen in de oostelijke gevel was dichtgemetseld. Open Monumentendag 10 september 2011 heeft wethouder Jeroen Olthof van Zaandam aan de buitenzijde twee nieuwe deuren onthuld. Maar pas op. Je kunt er niet door. Leugendeuren noemen ze dat.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
75 jaar Flentrop Orgelbouw 15 21 39 52 61
contactbrief voor kerkenverzamelaars 33(1995)24, 47(2002)29, 48(2002)32, 68(2012)32-33
de Mixtuur 11(1973)205, 19(1976)395-404*****, 23(1977)515
de Orgelvriend 12(1975)11
het Orgel 4(1971)148
kerkepadgids (1986)24**

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde Grote of Joriskerk Westzaan -

Orgelhistorie

- van ± 1580 tot 1866 was er geen orgel, de kerkzang gebeurde met hulp van een voorzanger
b: Fa. Flaes & Brünjes, Amsterdam 1865/66, schilderwerk door A. Grootes; M II ap: Hw 10-Bov 6
het bouwcontract werd getekend op 30 juli 1865, de aanbesteding van het oksaal op 27 december 1865 (W. Bruyn)
keuring op 22 en presentatie op 23 november 1866 door organist A. Bruijn
In de morgengodsdienstoefening van 2 december 1866 werd het orgel voor het eerst bij de gemeentezang gebruikt
r: A. Bik 1923
r: D.A. Flentrop, Zaandam 1945, 1956
- het orgel werd in 1966 gedemonteerd wegens een kerkrestauratie
r: Flentrop Orgelbouw, Zaamdam 1971; orgel herplaatst, herstel van de windladen
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1975; M II vp: Hw 10-Bov 7-Ped 1
r: Hans Elbertse, Soest 2001
heringebruikname orgel op 19 januari 2002
b: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1939/40 voor New York Wereldtentoonstelling (tijdelijke opstelling)
o:
o: ROTTERDAM Kiefhoekkerk 1941

Dispositie

1866 (Flaes & Brünjes):
Manuaal (Hoofdklavier) C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Roorfluit 8, Octaaf 4, Gedekte fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet IV, Mixtuur IV, Trompet 8
Bovenklavier C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Salicionaal 8 (C-H in Holpijp), Viola di Gamba 8 (C-H in Holpijp), Octaaf 4, Roorfluit 4
Pedaal C-d1
aangehangen
Koppeling der klavieren
Afsluiting Manuaal, afsluiting Bovenklavier
4 Blaasbalgen
 
1975 (Flaes & Brünjes/Flentrop):
Hoofdwerk (I) C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet IV, Mixtuur IV 2, Trompet 8 bas/discant
Bovenwerk (II) C-f3
Holpijp 8, Viola di Gamba 8 (C-H in Holpijp), Prestant 4, Roerfluit 4, Roerquint 3, Fluit 2, Terts 1 3/5, Tremulant
Pedaal C-d1
Subbas 16 (is Bourdon 16 Hw)
aangehangen
Klavierkoppeling, Pedaalkoppel (uitgevoerd als trede)
Toonhoogte normaal (a1 = 440 Hz.)
Magazijnbalg op een entresol tussen kerkportaal en orgelverdieping
Foto: Anton van Daal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-02 18:35:16