Hervormde Grote of St Vituskerk
In gebruik
Foto: Anton van Daal
St Annastraat 5
Naarden
Gemeente Gooise Meren
Noord-Holland
Naarden
Gemeente Gooise Meren
Noord-Holland
(Kerk)gebouw
| Gotische kerk gebouwd tussen 1387 en 1440. Tegen de westgevel werd de toren opgetroken, zonder steunberen en versierd met ondiepe nissen. Toren 235 treden naar de omloop. Muren 1,80 meter dik, meer dan twee miljoen bakstenen. | |
| In de Middeleeuwen was het graafschap Nardinclant eigendom van de Sint Vitus Abdij van Elten (Dld). | |
| Kerk in 1455 tot Basiliek verheven. | |
| Na de brand in 1468 werd de kerkvergroot met aan weerszijden van de toren doorgetrokken zijbeuken, lange dwarsarmen en een kooromgang tot de nu bestaande kruisvorm. De dwarsbeuken bleven laag. | |
| De torenspits is pas in 1660/61 aangebracht. | |
| De hoogte tot de trans is 45 meter, spits is 18 meter, samen met de kroon, de bal, het kruis en de haan 71 meter. | |
| Het torenportaal wordt overhuifd door een kunstig gemetseld kruisgewelf. | |
| Rond het koor 12 machtige zuilen, de kapitelen met beeldhouwwerk versierd. | |
| Eikenhouten tongewelf met plafond-schilderingen uit 1510-18 uitgevoerd door de renaissanceschilder Jacob Cornelisz. van Oostsanen (rond 1475-1533). | |
| Eiken koorhek uit 1531. | |
| De kerk is in 1572 en 1672 uitgebrand. | |
| Voor de 17e eeuw weinig meubilair in de kerk, het volk stond tijdens de diensten, de koorbanken waren voor de koorheren. | |
| Eikenhouten koorhek uit 1531. | |
| In de 17e eeuw stonden de preekstoel, de dooptuin, de notabelenbanken en het eiken hek rondom het koor. | |
| In het koor een gebrandschilderd raam van de Leidse schilder Gerard de Wit. | |
| Restauratie kerk van 1965 tot 1978. | |
| De kerk is op 1 december 1978 weer voor de eredienst in gebruik genomen. | |
| Deze kerk is de PKN-kerk geworden. | |
| Op de vrijgekomen plaats van de Gereformeerde kerk - Witte kerk aan de Koningin Wilhelminalaan 27 zijn appartementen, een gezondheidscentrum en enkele zaalruimten gebouwd die als kerk gebruikt kunnen worden wanneer in de Grote Kerk activiteiten zijn waardoor het houden van een kerkdienst problemen oplevert. | |
| in september 2017 is het schilderij “Interieur van de Grote Kerk te Naarden” van J.J. Schenkel (1829-1900) onthuld. Dankzij giften en donaties kon de kerk het schilderij verwerven. Het kwam op de plek te hangen waar Schenkel in de zuidbeuk zat toen hij het schilderij maakte. Hij schilderde vooral kerkinterieurs en het werk meet 52 x 63 centimeter. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
| Boeken | |
| Geen informatie aanwezig | |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Koororgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of St Vituskerk | Naarden | 1938 - |
Orgelhistorie
| b: | Fa. D.A. Flentrop, Zaandam 1937 voor PARIJS Wereldtentoonstelling; gebouwd in z.g. open stelling (zonder orgelkas) |
| o: |
Fa. D.A. Flentrop, Zaandam 1938; ontwerp van architect F.A. Eschauzier; M II vp: Hw 4-Pos 4-Ped 5 - Het orgel is eigendom van de Nederlandse Bach Vereniging |
Dispositie
| 1938 (Flentrop): | |
| Hoofdwerk (I) | |
| Roerfluit 8, Prestant 4, Mixtuur IV 1 1/3, Schalmei 8 | |
| Positief (II) | |
| Quintadena 8, Openfluit 4, Praestant 2, Scherp III-IV 2/3 | |
| Pedaal | |
| Subbas 16, Praestant 8, Gedekt 8 (unit), Octaaf 4 (unit), Flageolet 2 (unit) | |
| ± 1960 (volgens Bouman) | |
| Hoofdwerk (I) | |
| Roerfluit 8, Praestant 4, Mixtuur IV 1 1/3, Schalmei 8 | |
| Positief (II) | |
| Quintadena 8, Open fluit 4, Praestant 2, Scherp III-IV 2/3 | |
| Pedaal | |
| Subbas 16, Praestant 8, Gedekt 8 (unit), Octaaf 4 (unit), Flageolet 2 (unit) |
Geen
foto
beschikbaar
Bronvermelding van het koororgel
| Boeken | |
| Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 134, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964 | |
| Kriek/Zandt: organum novum 20 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| 75 jaar Flentrop orgelbouw 50 | |
| de Orgelvriend 12(1981)12* | |
| kerkepadgids (1990)12 |
Hoofdorgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of St Vituskerk | Naarden | 1862 - |
Orgelhistorie
| b: | ± 1520; gotisch |
| r: |
Bocke Rochus, Diemen 1655/57; reparatie - Deetlof Onderhorst; onderhoud tot 1763 |
| r: |
Antoni Abbring Sint, Amsterdam 1662; reparatie - Jan Perk Kruyff 1763/65; onderhoud |
| r: | Johannes Duyschot 1699 |
| r: |
Andreas Johannes Paradijs, Amsterdam 1779/80 - J. Paradijs te Amsterdam; onderhoud - Johannes Assendelft, Leiden 1765 tot 1810; onderhoud |
| r: |
Abraham Meere, Utrecht 1819 - het orgel is omstreeks 1860 gesloopt |
| b: |
Christian Gottlieb Friedrich Witte (Fa. J. Bätz & Co), Utrecht 1862; neogotische kast; M III vp: inwijding orgel op 28 september 1862 - Fa. J. de Koff & Zn., Utrecht in 1966; orgel gedemonteerd |
| r: |
Fa. Flentrop, Zaandam 1978/79; M III vp: Hw 13-Rw 13-Bov 9-Ped 10 het orgel is op 8 december 1979 overgedragen |
Dispositie
| 1979 (Witte/Flentrop): | |
| Hoofdwerk (II) | |
| Prestant 16, Prestant 8, Bourdon 8, Gemshoorn 8, Quint 6, Octaaf 4, Open fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur IV, Trompet 16, Trompet 8 | |
| Rugwerk (I) | |
| Prestant 16, Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Fl?te Travers 8, Octaaf 4, Fluit 4, Nasard 3, Woudfluit 2, Cornet V, Mixtuur III, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Bovenwerk (III) | |
| Prestant 8, Holfluit 8, Fl?te Anglais 8, Viola 8, Roerfluit 4, Salicet 4, Gemshoorn 2, Echo Trompet 8, Clarinet 8 | |
| Pedaal | |
| Prestant 16, Subbas 16, Violon 16, Octaaf 8, Violon 8, Quint 6, Octaaf 4, Bazuin 16, Trombone 8, Cornet 4 |
Bronvermelding van het hoofdorgel
| Boeken | |
| Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 110 afb VI-13*, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964 | |
| Bouman, mr A.: Orgels in Nederland (1943)94 tekening*; uitgave Allert de Lange, Amsterdam 1943 | |
| Brouwer: orgelluiken in Ned 20 56 | |
| Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 96 190 | |
| Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)44 125 211 | |
| Hess 37 | |
| Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 48, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
| Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)130 173-174, Fryske Akademy Leeuwarden 2003 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| 75 jaar Flentrop Orgelbouw 45 64 | |
| contactbrief voor kerkenverzamelaars 56(2006)32, 122(2018)12 | |
| de Mixtuur 34(1981)132, 36-37(1981)259, 75(1993)768 | |
| de Orgelvriend 12(1979)14-15*, 12(1981)12-13*, 5(1987)1*, 12(1987)1* | |
| de orgelmakers Witte (1978)24 41 foto 54* foto 55* 42 foto 56* 43 45 47 65; Stichting Orgel Grote Kerk Gorcum | |
| het Orgel 12(1955)163 | |
| kerkepadgids (1978)32, (1990)9-13*** | |
| organist & eredienst 12(1979)218-219, 1(1982)20, 3(1988)65 |
Koororgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of St Vituskerk | Naarden | - |
Orgelhistorie
| b: | Johannes Stephanus Strumphler 1784 vóór; kabinetorgel M I: |
| o: |
Het orgel is eigendom van de Stichting Ned Bachvereniging als continuo-orgel bij uitvoeringen van Bachs Mattheus Passion; M I: Man 8 |
Dispositie
| 1970 (Strumphler): | |
| Manuaal C-d3 | |
| Holpijp 8, Violon 8 discant, Prestant 4, Fluit 4 bas/discant, Quint 3 bas, Octaaf 2, Nachthoorn 2 bas, Sesquialter II discant, Tremulant | |
| Geen pedaal | |
| Windvoorziening: magazijnbalg met 1 vouw en schepbalg |
Geen
foto
beschikbaar
Bronvermelding van het koororgel
| Boeken | |
| Gierveld: het Ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 284-285 afb. 55* 56* 57* |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Laatste update: 2018-10-25 15:13:47