Oude Waalse kerk hoofdorgel
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Oudezijds Achterburgwal 159
Amsterdamse Wallen - Walenpleintje
Amsterdam
Gemeente Amsterdam
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Voormalige kapel van het Paulusbroederenklooster, hier tussen 1409 en 1415 gevestigd. De voorgevel staat aan het Walenpleintje.
Het klooster is in 1578 opgeheven, toen Amsterdam voor de Geuzen koos. De kerk werd verhuurd als opslagplaats.
In 1587 is de kerk beschikbaar gesteld als kerkgebouw voor de Waalse Hervormde Gemeente.
In 1647 werd de portaaluitbouw uitgevoerd.
In oorsprong was het een tweebeukige kerkruimte, in 1661 werd het gebouw uitgebreid met een zuiderbeuk.
Aan het einde van de 17e eeuw werden galerijen aangebracht om het aantal zitplaatsen te vergroten. In 1890 werden deze - op de galerij aan de westzijde na - verwijderd,
Kerk gerestaureerd in 1891. De voorgevel van het middenschip werd gewijzigd. Alleen het grote raam in deze voorgevel en de vensters in de afgeschotte koorruimte hebben een spitsboogvorm, alle andere ramen een rondboogvorm. Houten tongewelven met trekbalken.
PKN-kerk.
Restauratie kerkgebouw vanaf de tweede helft van 1990. De restauratie werd in juli 1992 afgerond.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Oude Waalse kerk hoofdorgel Amsterdam -

Orgelhistorie

b: Nicolas Langlez, Gent (Doornik) 1680; kas in Vlaamse Barokstijl
r: Gerard van Giessen 1702; frontpijpen nieuw verfoelied en verguld
r: Gerard van Giessen 1607; andere stemming ?
r: Gerard van Giessen 1610; balgen vernieuwd
- onderhoud vanaf 1722 Christian Müller te Amsterdam
r: Christian Müller, Amsterdam 1722; reparatie
b: Christian Müller, Amsterdam 1733/34; in oude kas van Langlez en enig oud pijpwerk, vrij pedaal in een aparte kast op het balgenhuis, Rugwerk toegevoegd, ornamentiek van Jan van Logteren; M II vp: 26 registers
r: Christian Müller, Amsterdam 1733/34; bekroning Rugpositief gemoderniseerd en indeling van twee pijpenvelden in het Hoofdwerk gewijzigd, windladen, mechaniek, klavieren en windvoorziening vernieuwd, dispositie veranderd; M II vp: Man 11-Rw 7-Ped 7
r: Jan Muller, Dordrecht 1777
r: van der Brink, Amsterdam 1821/22
r: van der Brink, Amsterdam 1843
r: Fa. van Dam, Leeuwarden 1891; dubbelkoren stom, de oorspronkelijke toonhoogte halve toon verlaagd, reparatie mechaniek, nieuwe pedaalkoppel, Fagot 16 en Trompet 16 verwisseld, dubbelkoren stom gemaakt
r: Fa. van Dam, Leeuwarden 1898; trapbalgen vervangen door magazijnbalgen
r: Fa. Bergmeyer, Woerden 1950/51;
r: Ahrend & Brunzema, Loga (Leer) (D) 1963/65; restauratie naar toestand 1734, toonhoogte verhoogd, reconstructie orgelluiken, schilderwerk en vergulden Kirchenmaler Hans Schubert te Kalsstadt am Main; M II vp: Hw 11-Rugpos 7-Ped 7
adviseurs Cor Edskes, Gustav Leonhardt en Monumentenzorg
het orgel is op 23 mei 1965 weer in gebruik genomen met een bespeling door Gustav Leonhardt

Dispositie

1734:
Hoofdwerk
Prestant 16 discant dubbel, Prestant 8 discant dubbel, Roerfluit 8, Quintadeen 8, Prestant 4, Prestant-quint 3, Gemshoorn 2, Mixtuur IV-V-VI, Trompet 16, Trompet 8, Vox Humana 8, Tremulant
Rugwerk
Prestant 8 discant dubbel, Holpijp 8, Prestant 4, Prestant-quint 3 discant dubbel, Mixtuur II-III-IV 2, Scherp VI discant, Tertiaan bas/discant, Tremulant
Pedaal
Bourdon 16, Prestant 8, Roerquint 6, Prestant 4, Nagthoorn 2, Fagot 16, Trompet 8
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel
Ventiel, 3 Afsluiters
 
(disp. volgens Hess:
Hoofdwerk
Praestant 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Quintadena 8, Octaaf 4, Quint 3, Gemshoorn 2, Mixtuur, Trompet 16, Trompet 8, Vox Humana 8, Tremulant
Rugwerk
Praestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Tertiaan, Mixtuur, Scherp, Tremulant
Pedaal
Bourdon 16, Octaaf 8, Roerquint 6, Octaaf 4, Nachthoorn 2, Fagot 16, Trompet 8
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel
3 Afsluitingen, 1 Ventiel met de halvering van de Tertiaan, 4 Blaasbalgen
 
1965:
Hoofdwerk C-c3
Prestant 16 discant dubbel, Prestant 8 discant dubbel, Roerfluit 8, Quintadeen 8, Octaaf 4, Quint 3 discant dubbel, Gemshoorn 2, Mixtuur IV-V-VI 2, Trompet 16, Trompet 8, Vox Humana 8, Tremulant
Rugwerk C-c3
Prestant 8 discant dubbel, Holpijp 8, Prestant 4, Quint 3 discant dubbel, Octaaf 2, Terts 1 3/5 discant, Mixtuur II-III-IV 1 1/2, Scherp VI, Tremulant
Pedaal C-d1
Bourdon 16, Prestant 8, Roerquint 6, Prestant 4, Nachthoorn 2, Fagot 16, Trompet 8
Manuaalkoppel, Pedaalkoppel
Winddruk 84 mm. Toonhoogte 1/2 toon boven a1 = 440, Stemming naar Neidhart
Foto: Hans Vreeman

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Bakker: een nieuw orgel voor de Oud Gereformeerde gemeente te Ede 17 19 20
Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 57 afb III-13*, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964
Brouwer: orgelluiken in Ned 22 23 afb. 26* 37 40 65
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)205 299
Harst, Hans van der: de restauratie van het grote orgel van de Sint Jan 's Hertogenbosch 8
Hess: orgel St Janskerk Gouda 23
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 25 27 106*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Luteijn, A.C.M.: de orgelpijp uit; bosch & keuning, baarn (1976)71*
Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 19
Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)145, Fryske Akademy Leeuwarden 2003
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 21(1989)17, 22(1989)21, 29(1993)24, 37(1997)28
de Mixtuur 13(1974)242
de Orgelvriend 9(1975)6, 10(1984)13*, 11(1984)1*
het Orgel 11(1959)235* 239, 1(1965)36, 5(1965)161-165 184* 193 196, 2(1967)36, 4(1967)100*, 12(1974)402, 4(1976)132, 12(1984)501-502*, 6(1990)congres 20-23 juni 20 111* 156-157*
orgelnieuws Verschueren kerstmis (1972)
Laatste update: 2018-01-15 09:40:28