Orgelpark 1
In gebruik
Foto: Frans Sellies
Gerard Brandtstraat 26
bij het Vondelpark
Amsterdam
Gemeente Amsterdam
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1916/18 als Gereformeerde kerk - Parkkerk naar ontwerp van architect E.A.C. Roest aan de rand van het Vondelpark (zie daar). Centrale vierkante plattegrond overwelfd door een strak geometrisch plafond.
De kerk is op 15 augustus 1918 in gebruik genomen.
Rond de kansel zijn 3 balkons geschaard.
De plaats van het orgel en de plaats van de speeltafel waren door de architect van de kerk bepaald, zodat de speeltafel in een afgesloten kamer kwam te staan. De organist kon door een half open raam de gemeente horen.
In 1926 werd door dr Johannes Gerardus Geelkerken de Gereformeerde Kerk in Hersteld Verband gesticht (zie daar).
Na de afbraak van de Overtoomkerk in 1946 fuseerde men met de Hervormde Gemeente en werd het gebouw een Hervormde Kerk.
In de jaren 1950 en 1951 werd het kerkinterieur gemoderniseerd.
Na enkele jaren geraakte de kerk steeds meer buiten gebruik. De Hervormde Gemeente vertrok uiteindelijk, en de kerk is daarna eigendom geworden van het Amsterdams Monumentenfonds en werd op de voorlopige Monumentenlijst geplaatst.
In 2003 werd de Stichting Orgelpark opgericht en kwam in bezit van de kerk. In samenwerking met Monumentenzorg is de kerk bestemd gemaakt als muziekcentrum.
Het exterieur en de bouwkundige structuur zijn in 2004 volledig gerestaureerd naar de oude toestand.
Architect Bas van Hille van BD architectuur ontwierp de aanpassingen in het interieur. De kerkzaal is geschikt gemaakt als concertzaal. De balkons zijn voorzien van geriefelijke theaterstoelen, op de begane grond verplaatsbare stoelen, in het souterrain een foyer. In totaal kunnen ongeveer 500 personen een concert bijwonen. Kunstenares Lia van Vugt heeft de leuningen van de trappen naar het souterrian de vorm van slangen gegeven ter herinnering aan wat er in 1926 gebeurde.
Op 20 januari 2007 heeft burgemeester Cohen van Amsterdam de Parkkerk in gebruik genomen als concertpodium voor orgelmuziek. Het initiatief voor de orgels werd genomen door de Stichting Utopia.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
150 jaar Adema Orgelbouw sinds 1855 (2006)38
contactbrief voor kerkenverzamelaars 31(1994)36, 57(2007)31
de Mixtuur 15(1974)307
het Gregoriusblad 3(2010)26-29****

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Orgelpark 1 Amsterdam -

Orgelhistorie

b: Wilhelm Sauer Orgelbau, Frankfurt an der Oder 1922 voor AMSTERDAM Gereformeerde kerk - Parkkerk (is deze kerk)
In oktober 1922 werd een orgel in gebruik genomen
r: Fa. Ernst Leeflang, Middelharnis 1951; de belangrijkste wijziging was de verplaatsing van de speeltafel. De dispositie werd ook aangepast aan de smaak van de tijd. Veel typische Sauer-stemmen werden afgezaagd of verwijderd. Door de menging van nieuw pijpwerk met het romantische materiaal van Sauer ontstond een orgel met een vreemde klank, die geen eenheid vormde. De crescendo-wals bleef in functie, maar door de nieuwe opbouw op de laden was deze niet meer te gebruiken.
Adviseur mr Arie Bouman
Op 13 mei 1951 nam men het orgel weer in gebruik
Het orgel is een rijksmonument
r: J.J. Elbertse & Zn., Soest 2006/07; het orgel verkeerde in slechte staat en werd geheel gerestaurareerd en teruggebracht in de oorspronkelijke staat, inclusief de geheel pneumatische tractuur; Pn II vp: Man I 11-Man II 13-Ped 7
r: J.J. Elbertse & Zn., Soes 2011; nieuwe, tweede speeltafel die verplaatsbaar is. Deze speeltafel is met moderne technieken gekoppeld aan het orgel, waardoor het mogelijk is alle registers te gebruiken op een manuaal naar keuze, sub- en superoctaafkoppels in te schakelen en ook voorkeuzes op te slaan en middels MIDI registraties te maken
Het orgel is in oktober 2011 opgeleverd.

Dispositie

1922 (Sauer):
Manuaal I C-g3
Bourdon 16, Principal 8, Gamba 8, Flöte Harmonique 8, Bourdon 8, Dulciana 8, Octave 4, Rohrflöte 4, Rauschquinte II 2 2/3 - 2, Cornet-Mixtur III-V, Trompet 8
Manuaal II in zwelkast C-g3
Lieblich Gedeckt 16, Flötenprincipal 8, Fugara 8, Konzertflöte 8, Voix Celeste 8, Quintatön 8, Aeoline 8, Violine 4, Traversflöte 4, Flautino 2, Harmonia Aetheria III, Clarinette 8, Oboe 8
Pedal C-f1
Contrabass 16, Subbas 16, Schwellgedeckt 16, Octavbass 8, Bassflöte 8, Cello 8, Posaune 16
Koppelingen: I. Manual - II. Manual, Sub I. Manual - II. Manual, Super I. Manual - II. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Super Pedal
Speelhulpen: Tremulant, Freie Kombination, 4 Feste Kombinationen, Zungen Ab, Automatische Pedalumschaltung, Registerschweller (Walze), Walze Ab
Toets- en Registertractuur Pneumatisch. Windladen Kegellade. Toonhoogte a1 = 440 Hz. Temperatuur Evenredig zwevend
 
1951 (Sauer/Leeflang):
Hoofdwerk C-g3
Praestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4*, Nachthoorn 2*, Sexquialter III (vanaf gº), Mixtuur IV-VI, Dulciaan 16*
Borstwerk C-g3
Spitsgedekt 8, Speelfluit 4, Praestant 2, Nasard 1 1/3, Cymbel III*, Schalmey 8, Tremulant
Pedaal C-f1
Subbas 16, Praestant 8 (tr.), Roerfluit 8 (tr.), Octaaf 4 (tr.), Mixtuur IV-VI (tr.), Dulciaan 16 (tr.), Cornet 4 (tr.)
Koppelingen: Hoofdwerk-Borstwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Borstwerk
* pijpwerk moet nog geplaatst worden
op de Subbas na in het Pedaal zijn alle pedaalregisters transmissies van het Hoofdwerk (*)
 
2006 (Sauer/Elbertse):
I. Manual C-g3
Bourdon 16, Principal 8, Offen Flöte 8, Bourdon 8, Octave 4, Rohrflöte 4, Nasard 2 2/3, Superoctave 2, Sesquialtera II, Mixture IV-VI, Trompet 8
II. Manual (in zwelkast) C-g3
Lieblich Gedeckt 16, Flötenprincipal 8, Gamba 8, Konzertflöte 8, Quintatön 8, Praestant 4, Traversflöte 4, Nachthorn 2, Quinte 1 1/3, Spitzflöte 1, Scharf III, Clarinette 8, Oboe 8, Tremulant
Pedal C-f1
Contrabass 16, Subbas 16, Octave-Bass 8, Bassflöte 8, Cello 8, Choralbass 4, Posaune 16
Koppelingen: I. Manual - II. Manual, Sub I. Manual - II. Manual, Super I. Manual - II. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Super Pedal
Speelhulpen: Freie Kombination, 4 Feste Kombinationen, Zungen Ab, Automatische Pedalumschaltung, Registerschweller (Walze), Walze Ab
Toets- en Registertractuur Pneumatisch. Windladen Kegellade. Toonhoogte a1 = 440 Hz. Temperatuur Evenredig zwevend
Foto: Frans Sellies

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-10-07 11:58:09