Joodse Synagoge - De Uilenburger Synagoge

Nieuwe bestemming

(Kerk)gebouw

Synagoge gebouwd in 1766.

De synagoge werd op 29 augustus 1766 ingewijd. Oorspronkelijk bevatte de benedenruimte twee langwerpige bruiloftzalen. Het begon als huiskerk en heeft tal van functies gehad: als leslokaal, behandelruimte, slachthuis en vleeshal. Het is altijd multicultureel geweest. Het pand werd tussen 1766 en 1943 ook gebruikt voor bruiloften en recepties.

Tot 1943 deed het gebouw dienst als als synagoge. Beneden is een gaar-keuken en koosjere slachtplaats. In de Tweede Wereldoorlog werd het interieur werd de sjoel leeggeroofd en ernstig vernield. De glas-in-loodramen werden ook vernield. Vrijwel alle Joden uit deze synagoge zijn in de Tweede Wereldoorlog omgekomen.

Na de oorlog stond het gebouw tien jaar te verpauperen, tot de gemeente Amsterdam het in 1954 aankocht. Het werd een opslagplaats voor historische materialen en restauratieatelier van Hans 't Mannetje.

Het was in slechte staat en werd restauratiewerkplaats.

De voormalige bruiloftzalen doen vanaf 1988 dienst als Nationaal Restauratie Centrum. En vanaf 1988 is de synagoge gerestaureerd onder leiding van architect M. Fritz.

Die werkzaamheden werden op 24 april 1996 afgerond in een officiële plechtigheid.

Op 10 oktober 1997 wordt voor het eerst na de Tweede Wereldoorlog weer een sjoeldienst gehouden door de Joodse gemeente Beit Ha'Chidush.

De gemeente Amsterdam verhuurde in 2006 het gebouw aan een makelaar die het op zijn beurt weer verhuurde voor cursussen en party's. De Joodse groepering Beth Ha'Chidush (= huis van vernieuwing) wil dat de synagoge weer terugkomt in Joodse handen. Zij huren nu de voormalige Mozes en Aaronkerk.

De 250 jaar oude Uilenburgersjoel werd vrijdag 13 mei 2006 na een grondige restauratie officieel heropend. De zoldering is weer blauwgroen, galerij met opgehoogde leuning en een geheel nieuwe houten vloer. Het ziet er strak uit in het pand dat vanaf 1766 tot 1943 dienst deed als synagoge. De restauratie ging niet zonder slag of stoot. Het wrikte bij de joodse gemeente Beit Ha'Chidush, die er sinds 1997 diensten houdt.

Er kwam uiteindelijk een akkoord, al zitten er nog wat haken en ogen aan. "De sjoel ziet er mooi uit. We gaan investeren in een mooie kast om de thorarollen op te bergen, maar we willen wel graag een huurcontract van tenminste vijf jaar," zegt Daniel Cil Brecher van Beit Ha'Chidush.

De sjoel wordt een sociaal-cultureel centrum voor lezingen, concerten, bruiloften, workshops, maar ook een religieus centrum. De Uilenburgersjoel is nu een mooie mix tussen cultuur en religie. Op de begane grond zijn aan de waterkant twee deuropeningen gemaakt. Mooi voor een steiger, waar bijvoorbeeld bruiloftsgasten kunnen worden afgezet.