Hervormde Grote of St Nicolaaskerk
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Grote Kerkstraat 59
Edam
Gemeente Edam-Volendam
Noord-Holland
Edam
Gemeente Edam-Volendam
Noord-Holland
(Kerk)gebouw
| Kerk gebouwd in ± 1200 RK kerk - Onze Lieve Vrouwekerk. | |
| De toren dateert uit het begin van de 15e eeuw terwijl enige tijd later de kerk werd gebouwd als Kruiskerk. het schip had smalle zijbeuken. De transeptgevels zijn nog duidelijk herkenbaar. Bescheiden koor. | |
| Omsteeks 1500 werden de zijbeuken van het schip vervangen door evenhoge en nagenoeg brede zijbeuken als het middenschip waardoor een hallenkerk ontstond. | |
| Enige tijd daarna werd de noordelijke zijbeuk langs de toren doorgetrokken. | |
| In het begin van de 16e eeuw werd het koor gesloopt en werd vervangen door het huidige uitgestekte koor. Kort daarna werden de Librye en het noorder portaal gebouwd, die beiden gewelven kregen. | |
| In 1572 ging pastoor Paulus Pieterse over tot de Reformatie. | |
| Op 24 februari 1602 was een grote brand, de kap ging verloren en alle kolommen werden zwaar beschadigd. | |
| Herbouw in 1602-1663. De kerk kreeg een nieuwe kap en nieuwe vensters met gebrandschild glas, gemaakt vanaf 1606 door o.a. Isaac Nicolay. De natuurstenen kolommen werden ten dele hersteld en gepleisterd. Nadien werd de fundering meermalen hersteld. | |
| Tussen 1925 en 1931 werden de gebrandschilderde ramen gerestaureerd en de kap met de goten waterdicht gemaakt. | |
| In de jaren 1962-1980 werd de kerk grondig gerestaureerd. Alle kolommen werden in natuursteen vernieuwd. | |
| PKN-kerk. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
| Boeken | |
| Geen informatie aanwezig | |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Hoofdorgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of St Nicolaaskerk | Edam | - |
Orgelhistorie
| b: |
16e eeuw - het orgel is bij een brand in 1602 verwoest |
| b: | Barend Smit, Hoorn 1662/63 met orgelluiken; met pijpen uit EDAM Kleine kerk; dispositie volgens bestek 22 februari 1662: M II: Hw 5-Rugpos 10 |
| r: | Barend Hendrik van Loon, Haarlem 1704 |
| r: |
Matthijs Verhofstad, Gemert 1715/16; restauratie en uitbreiding, nieuwe Manuaallade; M II: 20 registers - het contract is getekend op 20 juni (september) 1715 examinator Veldcamps sr |
| r: | 1777; wijzigingen |
| r: | Johann Georg Gerstenhouwer, Monnickendam 1781 en 1786; diverse herstellingen, Mixtuur hoofdwerk vernieuwd |
| r: | kas 1785; St. Schuppius bracht 3 beelden op de Rugwerkkas aan |
| r: | J.J. Vool 1800 |
| r: | L. van den Brink & Zn., Amsterdam 1823 |
| r: | Juriaans, Amsterdam 1857; Cornet en Trompet vernieuwd |
| r: | Pieter Flaes & Georg Brünjes, Amsterdam 1863; wijzigingen en Mixtuur hoofdwerk omgewerkt van IV 1 naar III 2 |
| r: | 1894 |
| r: | 1913; wijzigingen |
| r: | H.W. Flentrop, Zaandam 1934; 3 registers op het Rugpositief vervangen, windvoorziening en klavieren vernieuwd, pneumatische transmissie Bourdon 16 op pedaal; M/Pn II vp: Man 10-Rugpos 8-Ped 1 |
| r: |
1934; kas rood-bruin geschilderd, vóór 1934 wit - dispositie 1966: M II Pn Ped: Man 10-Rugpos 8-Pn Ped 1 - het orgel is in 1968 gedemonteerd en opgeslagen |
| b: |
Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1980; front van Barend Smit, Hoorn 1663; toonhoogte halve toon hoger zoals 1716, transposieklavier halve toon lager; nieuwe Mixtuur in de factuur van Barend Smit; M II ap: Hw 10-Rw 10 adviseurs dr. M.A. Vente, Utrecht en Jan Jongepier, Purmerend |
| o: | pijpwerk naar ZAANDAM Ned Gereformeerde kerk - Gereformeerde Evangelisatie Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1978/84 |
| o: | cornet uit NIEUWLAND Ned Hervormde kerk Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1984 |
Dispositie
| 1663 (Smit) | |
| Hoofdwerk C D E F G A-c3 | |
| Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Quint 3, Mixtuur V-VI | |
| Rugpositief C D E F G A-c3 | |
| Gedackt 8, Quintadeen 8, Prestant 4, Holpijp 4, Nasard 3, Superoctaaf 2, Sifflet 1, Cymbel II, Sexquialter, Kromhoorn 8 | |
| Pedaal | |
| aangehangen | |
| 1716 (volgens Hess): | |
| Bovenklavier | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Holpijp 8, Octaav 4, Quint 3, Sup. octaaf 2, Cornet, Sexquialtra, Mixtuur, Trompet 8 | |
| Rugpositief | |
| Holpijp 8, Bourdon 8, Praestant 4, Fluit 4, Octaav 2, Siflet 1, Quint 1 1/2, Scharp, Sexquialtra, Trompet 8 | |
| Pedaal | |
| aangehangen | |
| 1934 (Flentrop): | |
| Manuaal C-c3 | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur, Cornet IV discant, Sesquialter II discant, Trompet 8 | |
| Rugpositief C D E F G A-c3 | |
| Holpijp 8, Quintadeen 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Spitsquint 3, Octaaf 2, Tertsfluit 1 3/5, Dulciaan 8 | |
| Pedaal C-d1 | |
| Subbas 16 | |
| aangehangen | |
| 1966 (Flentrop): | |
| Manuaal (II) | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur II-III, Cornet IV discant, Sesquialter II discant, Trompet 8 | |
| Rugpositief (I) | |
| Holpijp 8, Quintadeen 8, Praestant 4, Roerfluit 4, Spitsquint 3, Octaaf 2, Tertsfluit 1 3/5, Dulciaan 8 bas/discant | |
| Pedaal | |
| Subbas 16 (tr.) | |
| Klavierkoppel II-I, twee pedaalkoppels | |
| Registerknoppen van het Rugpositief zijn aangebracht in de rugwerkkas | |
| 1980 (Flentrop): | |
| Manuaal | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 3, Octaaf 2, Cornet IV discant, Sexquialter III discant, Mixtuur IV, Trompet 8, Tremulant | |
| Rugpositief | |
| Holpijp 8, Quintadeen 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Spitsquint 3, Octaaf 2, Sifflet 1, Scherp III, Sexquialter I-II, Trompet 8 bas/discant, Tremulant | |
| Pedaal | |
| aangehangen | |
| Klavierkoppel |
Foto: Anton van Daal
Bronvermelding van het hoofdorgel
| Boeken | |
| Brouwer: orgelluiken in Ned 36 37 65 | |
| Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)44 207 | |
| Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 19 82*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
| Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie van Eijsdonck / van Nistelrooy / Kuijte (1983)3; Het Noordbrabants Genootschap | |
| Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 38 | |
| Talstra, Frans: langs nederlandse orgels I 25, uitgave Bosch & Keuning te Baarn |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| 75 jaar Flentrop orgelbouw 18 35 39 49 | |
| de Mixtuur 14(1974)280/282* 283, 42(1983)480-481*, 44(1983)574, 46(1984)669, 51(1985)38, 58(1987)354, 62(1989)125, 82(1996)62 | |
| de Orgelvriend 2(1975)1*, 4(1983)22 | |
| het Orgel 5(1966)149* 153-154, 7/8(1968)195, 9(1968)233, 11(1968)302*, 11(1968)311, 12(1968)349, 9(1969)248, 11(1974)373, 12(1975)384, 9(1986)307 | |
| kerkepadgids (1979)55 |
Koororgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of St Nicolaaskerk | Edam | - |
Orgelhistorie
| - |
Dispositie
| - |
Foto: Anton van Daal
Bronvermelding van het koororgel
| Boeken | |
| - |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| - |
Kabinetorgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of St Nicolaaskerk | Edam | 1982 - |
Orgelhistorie
| b: | Bouwer onbekend (Ter Hart ??) ca. 1840; voor EDAM Hervormde Kapel aan de Nieuwe Haven; kabinetorgel M I ap; Man 9 |
| r: | Ernst Leeflang, Middelharnis 1947; restauratie; M I vp: Man 9-Ped 1 |
| o/r: | Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1982; M I ap: Man 9 |
Dispositie
| vóór 1982 ( ??/Leeflang): | |
| Manuaal C-f3 | |
| Prestant 8, Holpijp 8, Gamba 8 bas/discant), Octaaf 4 bas/discant), Fluit 4, Quint 3 bas/discant, Octaaf 2 bas/discant), Mixtuur III, Terts 1 3/5 | |
| Pedaal C-g1 | |
| Subbas 16 | |
| 1982 ( ?? /Flentrop): | |
| Manuaal C-f3 | |
| Prestant 8 discant, Holpijp 8, Viola di Gamba 8 discant, Prestant 4 bas/discant, Fluit 4, Quint 3 bas/discant, Octaaf 2 bas/discant, Terts 1 3/5 discant, Vox Humana 8 bas/discant | |
| Pedaal C-dº | |
| Aangehangen | |
| Toets- en registertractuur: mechanisch. Windlade: sleeplade. | |
| Temperatuur: evenredig zwevend |
Geen
foto
beschikbaar
Bronvermelding van het kabinetorgel
| Boeken | |
| - |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| gegevens Jan Dekker |
Laatste update: 2018-10-25 11:47:27