Friese Doopsgezinde kerk - Zuider Vermaning
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Zuideinde 231
Westzaan
Gemeente Zaanstad
Noord-Holland

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in 1644 als Doopsgezinde schuilkerk aan het Zuideinde.
Een nieuwe Doopsgezinde schuilkerk is in 1731 in gebruik genomen.
Op de 18e eeuwse banken koperen kandelaartjes, één vermeldt het jaartal 1661. Vermoedelijk zaten de mannen in de banken, de vrouwen in het middenperk op stoelen.
Al het meubilair in stemmig bruin evenals de kansel en het voorlezersgestoelte. De zandloper is nog aanwezig.
Het weeshuis van de Fries Doopsgezinden stond vroeger naast de Zuider Vermaning maar werd in 1884 opgeheven. Is sindsdien de kosterswoning.
In 1949 is de Gemeente samengegaan met de Waterlands Doopsgezinde Gemeente, die aan het Noordeinde een kerkgebouw had.
Deze Noordervermaning is in 1964 verkocht aan de Gereformeerde Gemeente Westzaan, nadat er in de jaren '60 van de vorige eeuw plannen waren de kerk af te breken in verband met dreigende uitbreiding van het Noordzeekanaal. Dit vond uiteindelijk geen doorgang.
De geheel in hout opgetrokken Zuidervermaning is in 1995 geheel gereconstrueerd naar de oorspronkelijke toestand.
In 1998 is de Doopsgezinde Gemeente van Westzaan gefuseerd met de Doopsgezinde Gemeente Koog-Zaandijk
De Zuidervermaning is eigendom van de Stichting Oude Hollandse Kerken. Het was het eerste gebouw dat de Stichting in 1979 overnam.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Brouwer: Orgelluiken in Ned 66 70
Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 19 101*
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie Van Eijsdonck/Van Nistelrooy/Kuijte: (1983)2*
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 35(1996)29
de Mixtuur 82(1996)63
het Orgel 5(1968)141, 12(1975)384, 2(1978)44
kerkepadgids (1986)23-24*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Friese Doopsgezinde kerk - Zuider Vermaning Westzaan -

Orgelhistorie

- tot 1881 geen orgel maar een voorzanger
b: Matthias Verhofstadt,Gemert 1718 (1714) voor EDAM Kleine kerk; met ouder front ?? en orgelluiken uit 1718; M I:
r: Johannes Engelbert Hageman, Amsterdam 1778; de windlade en het pijpwerk werden vernieuwd, de kas, het front, de klaviatuur, de mechanische aanleg en drie blaasbalgen van Verhofstad bleven behouden
- onderhoudsbeurt door J.M. Gerstenhouwer te Monnickendam in 1781
r: Matthias van den Brink, Amsterdam 1850
- het orgel is in 1880 verkocht aan de Doopsgezinde Zuidervermaning te Westzaan
o/r: Pieter Flaes, Amsterdam 1880/81; de buitenste trompetblazende engelen werden hierbij verwisseld in verband met de steunbalken van het dak, de luiken verdwenen, het windkanaal werd vernieuwd en de frontpijpen werd opnieuw gefolied
het orgel werd op 20 februari 1881 eenvoudig feestelijk ingewijd onder leiding van den Leeraar D.S. de Waard
r: H.W. Flentrop, Zaandam 1932; revisie
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1995; gerestaureerd en gereconstrueerd naar de toestand van 1778; de Trompet 8 werd nieuw gemaakt naar voorbeeld van Hageman's tijdgenoot J.S. Strümphler, de luiken werden gereconstrueerd en de marmerbeschildering werd weer blootgelegd; M I ap: 10
adviseur Jan Jongepier
het orgel is op 16 september 1995 weer in gebruik genomen

Dispositie

1995 (Verhofstadt/Flentrop):
Manuaal:
Prestant 8, Holpijp 8 bas/discant, Prestant 4, Fluit 4 bas/discant, Quint 3, Octaaf 2, Flageolet 1 bas/discant, Sesquialter II discant, Cornet III discant, Trompet 8 bas/discant, Tremulant
Pedaal
Aangehangen
Afsluiter
Foto: Anton van Daal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-03-29 11:43:01