Hervormde Grote kerk hoofdorgel
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Kerkstraat 17
Beverwijk
Gemeente Beverwijk
Noord-Holland
Beverwijk
Gemeente Beverwijk
Noord-Holland
(Kerk)gebouw
| Kapel gebouwd na 722, zie oorkonde uit 1063 Agathenkerke (zo heette Beverwijk vroeger). | |
| Begin 13e eeuw een tufstenen gebouw in romaanse stijl. Agathakerk. | |
| ± 1400 bouw van een grotere kerk in gotische stijl, driebeukige hallenkerk. De toren staat niet tegen de westmuur, maar een travee-lengte gescheiden door een tussenbouw. | |
| Door belegeringen van Haarlem en Alkmaar bleef in 1576 alleen de toren over. | |
| In 1592 herbouw van de kerk. | |
| In 1636 kwam de zuidbeuk gereed. | |
| Herbouw van de noordbeuk in 1644/48. | |
| Nadat tijdens de Reformatie de Grote Kerk van Beverwijk in protestantse handen was overgegaan, werd aan het begin van de 17e eeuw een klein katholiek kerkje "De Vogelsanck" gebouwd in de buurt van de Onze Lieve Vrouw van Goede Raad aan de Arendsweg. | |
| Dooptuin en preekstoel uit 1610, koorhek uit 1650. Aan de wanden en pijlers hingen rouwkassen. Grafkapellen buiten tegen de kerk. | |
| De 17e en 18e-eeuwse banken behoorden toe aan de plaatselijke autoriteiten. | |
| Restauraties aan de kerk in de 19e eeuw. | |
| Inwijdering eikehouten tongewelven en trekbalken in 1850. | |
| Restauratie in 1976 - 1983. De kerk is zoveel mogelijk teruggebracht in oude staat. Het stucgewelf in de kerk werd vervangen door een houten tongewelf met houten trekbalken. | |
| In de noord- en zuidwand tussen toren en kerk is een oude ingang zichtbaar. | |
| De noordbeuk telt evenals de middenbeuk acht traveeën. | |
| Restauratie kerk in 1952. | |
| PKN-kerk. | |
| De kerk is 22 september 2013 aan de ereienst onttrokken. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
| Boeken | |
| Geen informatie aanwezig | |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Hoofdorgel
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote kerk hoofdorgel | Beverwijk | - |
Orgelhistorie
| b: |
Christian Müller & Zn., Amsterdam 1756; orgel geschonken door Anna Elisabeth Geelvinck, weduwe van Johannis Lucas Pels, Heer van Hoogelande en oud president-schepen van de stad Amsterdam; snijwerk in Louis XV-stijl; M II vp: Hw 8-Bov 8-Ped 6 orgel op 6 juli 1756 en "in alle zyne deelen, proefhoudende en voldoende bevonden" door Henricus Radeker, organist van de Grote kerk te Haarlem Het orgel was voltooid op 7 juli 1756. Het orgel werd in gebruik genomen met een bespeling door Henricus Radeker - onderhoudscontract met Christian Müller afgesloten op 1 juli 1759 |
| r: | H.H. Hess, Gouda 1794; laden en balgen waar nodig opnieuw beleerd, frontpijpen schoongemaakt |
| r: |
Abraham Meere, Utrecht 1846; het hele orgel werd gedemoneerd, herstellingen, Schalmei vervangen door een Viola di Gamba 8 keuring en inspeling door de Haarlemse Bavo-organist Schumann - onderhoud H. Knipscheer te Amsterdam |
| r: |
H. Knipscheer, Amsterdam 1870; vernieuwing pedaalklavier en reparaties inwijdingsconcert door Joh. Bastiaans - onderhoud A.M. van Ingen |
| r: |
A.M. van Ingen 1883; pedaalklavier vernieuwd en tongwerken en koppelingen hersteld orgel ingespeeld door Joh. Bastiaans |
| r: | A.M. van Ingen 1896; de vier spaanbalgen door een magazijnbalg vervangen |
| r: | A.M. van Ingen 1902; nieuwe Fluit 4 op het Bovenwerk |
| r: |
H.W. Flentrop, Zaandam 1937; omvangrijke herstelwerkzaamheden: verbeteringen aan de windvoorziening, nieuwe handklavieren en pedaalklavier, tongen vernieuwd alsmede vele Trompet- en Fagotbekers, Fluit 4 uit 1902 vervangen door een Gemshoorn 4, oorspronkelijke lage toonhoogte verhoogd tot normaaltoon door inkorting van het pijpwerk - demontage en opslag door Fa. Flentrop, Zaandam in 1943 - herplaatsing door Fa. Flentrop, Zaandam 1945 |
| r: |
Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1982/83; de vroegere ingrepen zijn zo veel mogelijk ongedaan gemaakt; M II vp: Hw 8-Bov 8-Ped 6 adviseurs Klaas Bolt namens de Orgelcommissie Ned. Herv. Kerk en O.B. Wiersma, namens Monumentenzorg het orgel is op 27 mei 1983 weer in gebruik genomen met een bespeling door Klaas Bolt |
Dispositie
| 1756 (Müller): | |
| Ondermanuaal C-c3 | |
| Prestant 8 (vanaf e1 dubbel), Roerfluit 8, Octaef 4 (discant dubbel), Quintprestant 3 (discant dubbel), Super-Octaef 2 (discant dubbel), Sexquialter II, Mixtuur IV-V-VI, Trompet 8 | |
| Bovenmanuaal C-c3 | |
| Prestant 16 discant, Holpyp 8, Quintadena 8, Gemshoorn 4, Nachthoorn 2, Cornet IV discant, Vox humana 8, Schalmey 8, Tremulant | |
| Pedaal C-c1 | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Octaef 4, Woudfluit 2, Vagot 16, Trompet 8 | |
| Manuaalkoppel bas/discant, Pedaalkoppel-Ondermanuaal | |
| Het orgel was te bespelen aan de voorzijde. | |
| Toonhoogte kamertoon: 1/2 toon beneden normaal | |
| 1943 (volgens dr A. Bouman): | |
| Hoofdwerk (I) | |
| Praestant 8 vanaf e' dubbel, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 2/3, Superoctaaf 2, Mixtuur IV-V-VI 2, Sesquialtera II 2 2/3, Trompet 8 | |
| Bovenmanuaal (II) C-c3 | |
| Praestant 16 discant, Roerfluit 8, Quintadena 8, Viola di gamba 8, Gemshoorn 4, Gemshoorn 2, Cornet IV 4 discant, Vox humana 8 | |
| Pedaal | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Octaaf 4, Woudfluit 2, Fagot 16, Trompet 8 | |
| ± 1960 (volgens Bouman): | |
| Hoofdwerk (I) | |
| Prestant 8 vanaf e1 dubbel, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quintprestant 3, Superoctaaf 2, Mixtuur IV-V-VI 2, Sesquialtera II 2 2/3, Trompet 8 | |
| Bovenwerk (II) | |
| Praestant 16 discant, Roerfluit 8, Quintadena 8, Viola di gamba 8, Gemshoorn 4, Gemshoorn 2, Cornet IV, Vox Humana 8 | |
| Pedaal | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Octaaf 4, Woudfluit 2, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Winddruk Hoofdmanuaal 82 mm, aflopend tot 75 mm., Bovenwerk 75 mm. aflopend tot 68 mm. | |
| 1983 (Müller/Flentrop): | |
| Hoofdmanuaal (I) C-c3 | |
| Prestant 8 (vanaf e' dubbel), Roerfluit 8, Octaaf 4 (discant dubbel), Quint 3 (discant dubbel), Superoctaaf 2 (discant dubbel), Sexquialter II, Mixtuur IV-V-VI 2, Trompet 8 | |
| Bovenwerk (II) C-c3 | |
| Prestant 16 discant, Holfluit 8, Quintadeen 8, Gemshoorn 4, Nachthoorn 2, Cornet IV 4 discant, Schalmey 8, Vox Humana 8 | |
| Pedaal C-c1 | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Octaaf 4, Woudfluit 2, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Manuaalkoppel bas/discant, Pedaalkoppel | |
| Het orgel staat opgesteld op een balustrade tegen de westwand van de kerk. Tussen toren en kerk is een tussenruimte waarin o.a. de balgen zijn ondergebracht | |
| Tremulant voor het gehele orgel | |
| Stemming naar Kirnberger, Toonhoogte een halve toon beneden a1 = 440 Hz. (18e eeuwse kamertoon). Winddruk 78 mm. voor het gehele orgel |
Bronvermelding van het hoofdorgel
| Boeken | |
| Bakker: een nieuw orgel voor de oud geref gemeente te Ede 6 7* 11 16* 17 18 19 20 21 24* 26* 27 28* 30* 31 32 | |
| Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 77, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964 | |
| Bouman, mr A.: orgels in Nederland (1943)71; uitgave Allert de Lange, Amsterdam 1943 | |
| Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)154 | |
| Jongepier, Jan: langs nederlandse orgels III 26 27 110*, uitgave Bosch & Keuning te Baarn | |
| Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 19 | |
| Vlagsma: de Friese orgels (1500-1750)146, Fryske Akademy Leeuwarden 2003 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| 75 jaar Flentrop orgelbouw 50 51 52 | |
| de Mixtuur 38(1982)287 289-292, 42(1983)489 | |
| het Orgel 7/8(1952)frontpagina*, 2(1967)36, 11(1968)312, 4(1976)132, 12(1984)494-500 (5 foto's)* | |
| kerkepadgids (1984)11-12* |
Laatste update: 2018-06-02 18:33:33