RK kerk H Bavo Hoofdorgel
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Kerkplein 2
Raamsdonk
Gemeente Geertruidenberg
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

In 1300 was er reeds een Romaanse kerk (thans Ned Hervormde kerk vanaf 1609) toegewijd aan de H Lambertus. De kerk is in drie fasen gebouwd: het gotische koor en de voet van de toren vormt het oudste deel uit de 15e eeuw. Het schip is van iatere stijl.
Op de onderbouw van de toren is later een bovenstuk geplaatst en nadien een spits.
In 1421 vernielde de St Elisabethvloed de huizen en de kerk. De toren bleef behouden. Raamsdonk werd zuidelijker herbouwd.
Nieuwe kerk na 1421, toegewijd aan de H Lambertus.
Raamsdonk behorende tot het bisdom Luik en kwam in 1559 onder bisdom 's-Hertogenbosch.
In 1593 schonk prins Maurits de klok van Raamsdonk aan Willemstad.
De kerk kwam in 1609 (1611) in protestantse handen. De katholieken kerkten in Oosterhout en later in Geertruidenberg.
De katholieken zijn tot 1787 door Waspikse geestelijken bediend.
De Staten van Holland verlenen in 1690 toestemming voor een kerkje bij Raamsdonk (de Benedenkerk).
Op 28 juli 1716 brandde de toren van de nieuwe kerk door onweer af.
In 1717 werd de herbouw ter hand genomen.
Tijdens die restauratie vernielde een stormvloed de in aanbouw zijnde spits en vernielde het kerkdak.
Simon van Son, schout van Raamsdonk en zijn beide echtgenoten, werden in 1751 in de grafkelder begraven.
Brand in 1778.
Op 3 april 1787 gaven de Staten van Holland toestemming voor een eigen RK schuurkerk, voor de nieuw opgerichte St Bavoparochie.
Op 22 december 1787 is het kerkje in gebruik genomen.
In 1798 verloren de katholieken het proces voor teruggave van de oude Lambertuskerk. Deze bleef in protestantse handen.
In 1843 werd Raamsdonksveer afgescheiden van Raamsdonk en verheven tot zelfstandige parochie.
Blikseminslag in 1878, de torenspits ging verloren. Het deel daaronder werd in 1920 afgebroken.
Nieuwe kerk gebouwd in 1888/89 in romaans-gotische stijl door architect Ch. Weber uit Roermond; kruisbasiliek met koepel. De twee torens ter weerszijden van de hoofdingang zijn slechts uitgevoerd tot op muurhoogte
De werkzaamheden begonnen op 18 april 1889.
Op 16 september 1889 werd de kerk geconsacreerd door mgr A. Godschalk, bisschop van 's Hertogenbosch.
De altaren, biechtstoelen, beelden en kruisweg dateren uit de bouwtijd.
De gebrandschilderde ramen zijn deels afkomstig uit het atelier van de glazeniersfamilie Nicolas te Roermond en deels vervaardigd door Max Weiss
Beide kerkklokken zijn in de Tweede Wereldoorlog gestolen.
In september en oktober 1944 bleven de St Bavokerk en het Adrianusklooster gespaard, dankzij het heldhaftig optreden van pastoor L. van Herpt
De kerk heeft nog drie kleinere altaren. In de zijkoepel rechts, het devotie-altaar van O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand uit 1949.
In 1956 is Raamsdonk ingedeeld bij bisdom Breda.
In het voorjaar van 1968 werd de opstelling van het altaar gewijzigd i.v.m. nieuwe inzichten omtrent de liturgie. Midden in de koepel staat het altaar. Het oorspronkelijke hoofdaltaar bevond zich achter in het koor, het werd verwijderd. De verhoging van het priesterkoor is doorgetrokken tot onder de koepel. Op dat verhoogde gedeelte is in 1968 het huidige hoofdaltaar geplaatst ontworpen door architect Loonen en de Benedictijn pater Rahder. In de hoek van het nieuw-uitgelegde priesterkoor - links achter - staat het tabelnakel, afkomstig uit het oude hoofdaltaar.
Het baldakijn boven het oude hoofdaltaar en de communiebank en preekstoel verdwenen.
In 1985 zijn onderhouds- en herstelwerkzaamheden aan dakbedekking, lood- en zinkwerken, houtkonstrukties en glas-in-loodramen uitgevoerd.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Bavo Hoofdorgel Raamsdonk -

Orgelhistorie

b: voor ??
o/r: F.C. Smits, Reek 1837: uitbreiding en plaatsing in de schuurkerk. Het orgel was geschonken door de weduwe van Simon Simonse van Son, Theodora Maria Sprangen; M II: Hw 8-Pos 7
o: naar het oksaal in de nieuwe kerk door Smits in 1892
- het orgel heeft tot 1930 dienst gedaan
b: Fa. Bernard Pels & Zn., Alkmaar 1930; Pn II vp: Hw 8-Nw 9-Ped 4
r: 2002; Pn II vp: Hw 8-Zw 9-Ped 4

Dispositie

1837 (volgens Broekhuysen 1852):
Manuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Nasard 3, Octaaf 2, Flageolet 1, Trompet 8 bas/discant
Positief
Holpijp 8, Viol di Gamba 8, Fluit Travers 8, Holpijp 4 bas/discant, Fluit 2, Kromhoorn 8 bas/discant
 
2002:
Hoofdwerk (I) C-g3
Bourdon 16, Prestant 8, Salicionaal 8, Fl?te Harmonique 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Mixtuur III, Trompet 8
Zwelwerk (II) C-g3
Viool Prestant 8, Viola di Gamba 8, Vox Coelestis 8, Holpijp 8, Dolce 8, Fluit 4, Woudfluit 2, Sesquialter II, Basson Hobo 8, Tremolo
Pedaal C-f1
Subbas 16, Zachtgedekt 16 (tr. Bourdon 16 Hw), Octaafbas 8, Fagot 16
Koppelingen: Hoofdwerk-Zwelwerk, Hoofdwerk-Zwelwerk 16, Zwelwerk-Zwelwerk 16, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Zwelwerk, Pedaal-Pedaal 8
Speelhulpen: Drukknopjes Aut. Ped. O, PP P MF F FF T O, Vrije Comb., Register Cresc.
Balanstrede Zwelkast
Generaal Crescendotrede met scala en wijzer
Twee Registerwippers voor Vrij instelbaar Automatisch Pedaal (S 16, O 8)

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Jespers, Frans: Brabants orgelbezit (1975)134, uitgave prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in noord-brabant, 's-Hertogenbosch
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)254, het Noordbrabants Genootschap 1983
Muskens, Harrie: 200 jaar h bavo raamsdonk (1787-1987)
Nijnatten, Ton van: kerken in het bisdom Breda 121** plattegrond*
Son, van: geschiedenis Raamsdonk RK kerk H Bavo (9 foto's)
Tijdschriften en andere uitgaves
brabantse orgelkrant (2008)18, uitgave brabantse orgelfederatie
contactbrief voor kerkenverzamelaars 49(2003)36
de Mixtuur 55(1986)228
het Orgel 4(1990)138
kerkepadgids (1985)63-64*
toekomst voor Religieus Erfgoed in Noord-Brabant 17*
Laatste update: 2016-02-27 10:40:00