RK klooster Zrs Norbertinessen (OPraem) - St Catharinadal
In gebruik
Foto: Ansichtkaart
Kloosterdreef 1 - 3
Oosterhout

Gemeente Oosterhout
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

Alternatieve namen: Kanunnikessen van de Orde van Premonstreit; Norbertinessen.
De kloosterorde van Norbertinessen, opgenomen in de Orde van Prémontré, is een kloosterorde die in 1120 in Noord-Frankrijk is gesticht door de Nederlandse edelman Norbertus van Gennep. Afkorting: OPraem. Doelstelling: Contemplatie. Voortzetting van het klooster te Breda (1295-1647).
Op 9 oktober 1271 gaf het Generaal Kapittel van de Orde van Prémontré, toestemming voor de officiële opname van Sint-Catharinadal als exept vrouwenklooster in de Orde, waartoe Heer Servatius van Breda een verzoek had ingediend.
In de tijd van de Sint Aagtensvloed van 1288 moesten de zusters vanuit Vroenhout bij Roosendaal - waar het allemaal begon - in 1295 te Breda hun toevlucht zeken. Zelfs de pestepidemie en de grote stadsbrand zijn de zusters niet bespaard gebleven.
Tot de Reformatie kende Nederland enkele Norbertinessenkloosters. De gemeenschap van het later pas zo genoemde Sint Catharinadal, werd gesticht in 1271 in Vroenhout bij Roosendaal. In 1295 verhuisden de zusters naar Breda. Rond 1646 kocht de communiteit het kleine kasteel "De Blauwe Camer" in Oosterhout (gebouwd omstreeks 1400), en vestigde daar het huidige klooster Sint Catharinadal. Het jachtslot "De Blauwe Camer" zelf dateert van circa 1400.
Als gevolg van de reformatie verplaatsten zij zich in 1647 naar Oosterhout. Onder bescherming van Prins Frederik Hendrik en zijn gemalin Amalia van Solms, vonden de zusters domicilie in het voormalige jachtslotje "de Blauwe Camer", een van oorsprong ridderlijk huis uit de 15e eeuw.
Op 15 juni 1645 werd het slotje met de bijbehorende gronden aangekocht. Tot op de dag van vandaag zijn de grenzen van deze landerijen intact én als eigendom in eenheid bewaard gebleven. Vestiging in het pand 1647.
Van 1672 tot 1679 verbleven de zusters vanwege de Franse inval weer te Breda. In 1679 kwamen zij in Oosterhout terug.
Nieuwe kapel gebouwd in 1816/18.
De kapel is in 1818 ingewijd.
Het poortgebouw is vroeg 19e eeuws.
Het klooster werd in 1955/59 gerestaureerd,
In 1964 is de oude kapel afgebroken en is op de bestaande fundamenten een nieuwe kapel gebouwd. De stenen werden daarbij opnieuw gebruikt, nadat de zusters deze met de hand hadden afgebikt.
In januari 1966 werd de nieuwe kerk in gebruik genomen.
Het monumentale altaar is afkomstig uit de vroegere kerk.
Tot 1967 werd het slotgedeelte afgesloten. De zusters mochten het klooster niet verlaten en familieleden die de nonnen bezochten, konden hen alleen zien door de tralies.
Met het verwijderen van de tralies werden ook de regels versoepeld. De zusters mogen nu het klooster beperkt verlaten.
Het klooster maakt deel uit van De Heilige Driehoek, een kloosterenclave, samen met de Onze Lieve Vrouwe-abdij en de Sint-Paulusabdij. Het slotje is een Rijksmonument en bestaat sinds 1647.
In 2015 zijn binnen het complex werkplekken gerealiseerd voor mensen met een beperking.
De zusters hebben zich op donderdag 20 februari 2016 unaniem uitgesproken om plannen te ontwikkelen met als doel het cultureel en religieus erfgoed van Sint-Catharinadal te behouden en door te vitaliseren ook structurele inkomsten te genereren. Het vervolgonderzoek richtte zich op wijnbouw, in samenhang met bezinning en ontmoeting, de uitbreiding van de diakonale zending en de werkzaamheden van het Kunstatelier.
Het kloostercomplex werd gemoderniseerd en de gastenvleugel uitgebreid. Er werd een wijngaard (een van de grootste wijngaarden van Nederland) en een groentetuin aangelegd en een taverne en winkel geopend. Vanaf eind 2017 kunnen de zusters de eerste zusterwijn proeven.
De gemeente Oosterhout heeft een parkeervoorziening voor langparkeren aangelegd.
Op 6 juni 2017 vond de officiële opening van het herontwikkelde Catharinadal plaats.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Jespers, Frans: Sieur Jacobus Zeemans - d'Hüskes nummer 23 13(1992)9 11 12
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)41 98 231-232, het Noordbrabants Genootschap 1983
Tijdschriften en andere uitgaves
250 jaar orgelmaker Vermeulen 93
basiliek St Jan de Doper te Oosterhout
de Mixtuur 11(1973)215, 22(1977)472 487, 84(1996)146
drie Basilieken - monumenten voor bezinning (2000)15
inzegeningsprogramma zaterdag 4 juni 1966*
kerkepadgids (1984)25-26* 105-107

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK klooster Zrs Norbertinessen (OPraem) - St Catharinadal Oosterhout -

Orgelhistorie

b: 1527
- het orgel is vernield bij de beeldenstorm in 1566
b: Henric van de Locht, Breda 1672/73 voor BREDA Waalse kerk; positief M I bas 7-discant 7
o: Henric van der Locht, Breda 1679
r: Nicolaas van Hirtum, Hilvarenbeek 1793; reparatie
r: C. van Oeckelen, Breda 1810; M I: Man 7
b: M. Maarschalkerweerd, Utrecht 1896; M I ap: Man 6
het orgel is op 24 juni 1896 ingespeeld
o: GEMERT RK klooster Paters van de H Geest 1966
b: Gebrs. Vermeulen, Weert 1966; vrijstaande speeltafel; EP II vp: Hw 6-Zw 7-Ped 4
adviseur Flor Peeters te Mechelen
het orgel is op zaterdag 4 juni 1966 in gebruik genomen met een bespeling door Flor Peeters

Dispositie

dispositie volgens Joachim Hess 1774:
Manuaal
Quintadeen 8 bas, Gedact 8 bas, Fluit 8 discant, Viola di Gamba 8 discant, Principaal 4 discant, Fluit 4 bas, Speelfluit 4 discant, Holfluit 2 bas, Spitsfluit 2 discant, Clarina 1 1/2, Mixtuur discant, Dulciaan 8 bas, Vox Humana 8 discant, Tremulant
Cimbelstern
Omvang manuaal: Kort octaaf
 
dispositie (volgens Broekhuysen 1852):
Manuaal C-c3
Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Quint 3, Octaaf 2, Fluit 2, Flageolet 1, Tremulant
Ventil, 1 Blaasbalg
 
1896:
Manuaal
Prestant 8, Roerfluit 8 bas/discant, Viola di gamba 8 vanaf cº, Dolcissimo 8 vanaf cº, Gedekte Fluit 4, Melofon 4
Pedaal
aangehangen
 
1966:
Hoofdwerk (manuaal I) C-g3
Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Nachthoorn 2, Sesquialter II, Mixtuur III 1 1/3
Zwelwerk (manuaal II) C-g3
Wilgenpijp 8, Holpijp 8, Blokfluit 4, Prestant 2, Quint 1 1/3, Cymbel III 1/2, Schalmei 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Fluit 8, Octaaf 4, Sordun 16
Koppelingen: Hoofdwerk-Zwelwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Zwelwerk
Drukknoppen: Automatische pedaalomschakeling, Vaste combinatie Tutti, een vrije combinatie en 3 deelbare als voetpiston, Oplosser voor de vrije combinatie en Tutti, Tongwerkafsteller
Trede voor zwelkast Manuaal II

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2017-10-10 12:16:05