RK klooster Paters van de H Geest (CSSp)

Niet in gebruik

(Kerk)gebouw

Congregatie van de H. Geest; Spiritijnen; Congregatie van de H. Geest onder bescherming van het Onbevlekt Hart van Maria. Afkorting: CSSp. Stichtingsjaar: 1703; 1848. Stichter, stichteres: Claude François Poullart des Plaçes (1703); François Marie Paul Libermann (1848). Land of plaats stichting: Parijs (Frankrijk). Vestiging Nederland: 1904.

Doelstelling: Pastoraal werk; missiewerk.

Geschiedenis: De Congregatie van de H. Geest werd te Parijs opgericht. De congregatie was opgericht om ook aan arme studenten de mogelijkheid van een priesteropleiding te geven. Tijdens de Franse Revolutie werd de congregatie opgeheven. In 1824 verkreeg men pauselijke goedkeuring, maar pas in 1848 herstichtte de bekeerde jood Jacob (daarna François gedoopt) Libermann de congregatie feitelijk. In Nederland kwam men voor het eerst in 1904, te Weert. Door de antiklerikale wetten van 1903 was men gedwongen om Frankrijk te verlaten. Sinds 1931 bestaat er een Nederlandse provincie.

Missielanden: De paters waren werkzaam in: Angola; Algerije; Australië; België; Benin; Bolivia; Brazilië (1946); Canada; Centraal-Afrikaanse Republiek; Dominicaanse Republiek; Duitsland; Engeland; Ethiopië; Filippijnen; Frankrijk; Gabon; Gambia; Ghana; Guadeloupe; Guinee-Bissau; Haïti; Ierland; Italië; Ivoorkust; Kaapverdië; Kameroen; Kenya; Kongo-Brazzaville; Madagascar; Malawi; Martinique; Mauretanië; Mauritius; Mexico; Mozambique; Nederland; Nigeria; Oeganda; Pakistan; Paraguay; Polen; Portugal; Spanje; Senegal; Seychellen; St. Thomée; Tanzania (1906); Taiwan; Trinidad en Tobago; Verenigde Staten; Vietnam; Zambia; Zimbabwe; Zuid-Afrika; Zwitserland.

Klooster gebouwd in de 15e eeuw als Kasteel te Gemert.

Geschiedenis: In 1881 kochten Franse Jezuïeten het kasteel. Activiteiten: Noviciaat.

De paters van de H Geest hebben zich op 3 oktober 1914 in Gemert gevestigd. Activiteiten: Provincialaat (tot 1947 en na 1970); missie-informatiedienst; huisvesting asielzoekers.

Geschiedenis: De paters Spiritijnen hadden al vanaf 1914 onderdak gekregen in het kasteel van Gemert bij de jezuïeten voor hun studenten hogere studies. In 1920 namen de spiritijnen het beheer over. In 1928 volgde aankoop. In 1929 werd het kasteel verbouwd en vergroot voor een gymnasium en internaat. De kapel werd op 11 juli 1936 ingezegend. Tot 1930 was het huis onder meer kleinseminarie, grootseminarie en noviciaat geweest, na die tijd werd de bestemming van het pand definitief grootseminarie. Vanaf 5 oktober 1931 is ook het provincialaat hier gevestigd. Bij de binnenval van de Duitsers in Nederland op 10 mei 1940 werd het klooster niet geëvacueerd. In de ochtend van 11 mei echter komt het tot een gevecht tussen Nederlandse en Duitse soldaten op het terrein van het kasteel. Na een aantal uur geven de Nederlandse soldaten zich over gezien de overmacht te groot is en de nieuwbouw van het kasteel in brand stond. De brand verwoestte uiteindelijk ook een groot deel van de zuidvleugel van het kasteel. De dag erop werden de fraters wel geëvacueerd naar de omliggende dorpen. De fraters die hun gelofte af hadden gelegd, werden over de spiritijnse huizen verdeeld, in afwachting van hun vertrek naar de missie na de oorlog. Aan het einde van de oorlog werd de studie in Gemert een jaar onderbroken om in september 1945 hervat te worden. Na de oorlog onstond de 'kwestie Gemert', welke tot in de jaren zestig zou duren, rondom de vraag of aan allerlei nieuwe opvattingen in de filosofie en theologie ruimte moest worden gegeven in de opleiding. Toen een terugloop in fraters begon werd in 1964 de filosofieopleiding uit Gemert weggehaald en bij de Jezuïeten in Nijmegen te plaatsen. In 1965 kwam een einde aan de zelfstandige spiritijnse theologieopleiding en startte men een samenwerkingsverband tussen spiritijnen, norbertijnen en lazaristen: Spinola. De cursussen worden op het kasteel gegeven. Dit verband ging later op in een groter verband: Theologisch Instituut Eindhoven dat in 1969 moest sluiten

In 1916, tijdens de Eerste Wereldoorlog, vertrokken de Jezuïeten naar Leuven. In 1928 verkochten zij het aan de Congregatie van de Heilige Geest.

Op 19 september 1916 installeerden de Spiritijnen zich op het Kasteel van Gemert, omdat de Jezuïeten allen langzaam aan terugkeren naar Frankrijk.

In 1916-1917 Noviciaat, in 1917-1919 Filosofie en in 1919-1920 opnieuw Noviciaat.

Vertrek uit het pand: 1918.

Het Kasteel van Gemert is te koop en de Congregatie heeft de voorkeur, op 28 december 1928 wordt de koop gesloten.

Voor de derde maal komt het Noviciaat in 1929 naar Gemert, dit is slechts voor één jaar, in 1930 gaat het definitief naar Gennep.

Gemert wordt vanaf september 1930 Grootseminarie. Er wonen in 1936 80 fraters (grootseminaristen).

Een nieuwe, voorlopige, kapel wordt in 1930 ingezegend.

Op 11 Mei 1940 wordt het kasteel van Gemert zwaar beschadigd na een korte beschieting door de Duitsers, een vleugel wordt in brand geschoten en volledig verwoest. Enkele Nederlandse militairen vinden daarbij de dood, de bewoners - paters, broeders en studenten - zijn er met de schrik afgekomen.

Inzegening op 28 oktober 1943 van de nieuwbouw die de door brand verwoeste vleugel vervangt. Na een onderbreking van een jaar kan met het schooljaar weer normaal beginnen ook de studie filosofie wordt dit jaar in Gemert begonnen.

Van september 1965 tot september 1966 begint In Gemert het samenwerkingsverband voor theologische studies tussen Norbertijnen, Lazaristen en Spiritijnen "SPINOLA", voor de filosofie gaan de studenten naar de Universiteit van Nijmegen.

In september 1967 komt het noviciaat naar Gemert Het is de laatste keer dat het klein-seminarie van Weert kandidaten aflevert voor het noviciaat.

Op 20 Juni 1969 sluiting van Gemert als Scholasticaat, als Grootseminarie. Vanwege het geringe aantal studenten is het niet langer meer verantwoord een eigen grootseminarie te houden, de studenten die er nog zijn, zullen hun studies vervolgen in Nijmegen, Heerlen en Amsterdam.

Vertrek uit het pand: 2010.