RK kerk H Laurentiuskerk
Afgebroken

Geen
foto
beschikbaar

Kerkstraat 3
Oud Gastel
Gemeente Halderberge
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

In 1125 was er reeds een kapel of kerkje.
In 1425-1450 bouw van de z.g. "Spaanse Kerk", toegewijd aan H Laurentius. De kerk werd bediend door Cisterciëzers.
In 1648 zijn in Noord-Brabant alle kloosters op last van de nieuwe overheid opgeheven en moesten alle kerkgebouwen aan de protestantsen worden overgedragen. Maar de vier Cisterciëzer parochies van de Sint-Bernardusabdij in Noord-brabant zijn ook zonder hun kerken blijven bestaan (Hoeven, Oud Gastel, Wouw en Oudenbosch).
De beschadigde kerk is in 1601 hersteld.
In 1606 kwam de kerk in protestantse handen. De katholieken gingen in 1696 naar een schuurkerk.
In 1700 is in de schuurkerk een oxaal aangelegd.
In 1671 is de schade aan kerk en toren door blikseminslag hersteld.
Restauratie in 1755. Het gebouw had nog veel laatgotische details in steunberen, koolbladkapitelen en stenen gewelven. Net als bij de kerk te Hoeven waren hier speklagen aanwezig in koor en dwarsschip.
Na de Franse Revolutie konden de Cisterciëzers geleidelijk weer terugkeren. Hun vier Brabantse parochiekerken kwam weer in handen van de Bernardusabdij (Hoeven, Oud Gastel, Wouw en Oudenbosch). De kerk werd in 1802 weer een Katholieke kerk.
In 1861/63 is de toren gerestaureerd onder leiding van architect Bolsius uit 's-Hertogenbosch. Driebeukige gotische kruiskerk met toren.
Op 17 januari 1899 alarmeert burgemeester A. Mastboom de minister dat pastoor R. van Aalst de te klein geworden "Spaanse kerk" wil slopen (volgens de burgemeester een "meesterwerk van bouwkunst uit de 13e eeuw". Toch werd de kerk in juli/augustus 1905 afgebroken. Alleen de toren bleef staan.
In 1905 tijdelijk een houten noodkerk op de weide van de heer Blankers naast de tuin van de pastorie. Geen orgel in de noodkerk.
Nieuwe kerk gebouwd in 1905/07 tegen de middeleeuwse toren (zie daar). De oude grafzerken, bouwsporen en muurschilderingen gaan ongecumenteerd verloren voor de rijk gedecoreerde neogotische nieuwbouw.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Jespers, Frans: brabants orgelbezit (1975)134, uitgave prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in noord-brabant, 's-hertogenbosch
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)244-245, het Noordbrabants Genootschap 1983
Leeuwen, Wies van: De Verdwenen Kerken van Noord-Brabant. WBooks (2017)18-19* 81** 120-121
Tijdschriften en andere uitgaves
-

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Laurentiuskerk Oud Gastel -

Orgelhistorie

b: Forceville 1690 voor ANTWERPEN Hemixem RK klooster Bernaardsabdij; barokke kas
o: Gebrs. J. en A. Franssen, Horst 1817 (of Van Hirtum ??)
r: A. Derksen van Angeren, Breda 1838; M II vp: Hw 13-Pos 8-Ped 6
- in 1850 is het orgel in de toren gezet
o: Fa. Stevens, Duffel 1906 naar nieuwe kerk

Dispositie

1838 (volgens Broekhuysen 1852):
Manuaal C-d3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Sup octaaf 2, Quint 1 1/2 of 1 3/5, Cornet V, Tertz II, Mixtuur IV, Trompet 8, Voxhumana 8
Positief C-d3
Prestant 8, Holpijp 8, Fluit 4, Octaaf 2, Sexquialter II, Mixtuur III, Cimbel II, Kromhoorn 8, Tremulant
Pedaal
Bourdon 16, Prestant 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4
Koppeling
Drie blaasbalgen, Ventil, Afsluiting

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-21 19:15:11