RK kerk H Martinus
Afgebroken
Foto: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven

Tongelre
Eindhoven

Gemeente Eindhoven
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

De parochie stamt uit 1399. Sint Martinuskerk aan t Hofke te Tongelre.
Middeleeuwse kerk gebouwd in de 13e eeuw, gewijd aan de H Martinus. Driebeukige gotische kruiskerk met toren.
De toren, dwarsschepen en zijbeuken zijn later dan schip en koor gebouwd, waarschijnlijk 15e eeuw.
Dee kerk heeft veel te lijden gehad van plunderingen in de Tachtigjarige oorlog. In 1596 was de kerk van veel kostbaarheden beroofd en verkeerde in deplorabele toestand.
Na de Reformatie werd de kerk geannexeerd door de Protestantse gemeenschap (Protestantisme als staatsgodsdienst).
Schuurkerk gebouwd in ??
In 1742 tekende Jan de Beijer de schilderachtige gotische kerk.
De dominee hield op 28 februari 1796 er zijn laatste preek. In 1796 werd de oude kerk weer aan de Katholieken teruggegeven. De kwaliteit van het gebouw was niet zo best. Tegen het advies van het bisdom in, werd de kerk weer door pastoor Gerard Couwenberg ingewijd.
Kort voor de afbraak in 1888 werd het gebouw vastgelegd door Adolph Mulder. Hij was gefascineerd door de schilderachtige opbouw van de kerk, met bouwmassa's die culmineerden in de toren. Opvallend waren de blindnissen die de spitsboogramen flankeerden. Een van de reamen van de lichtbeuk bezat nog de middelleeuwse indeling. De zaagtandlijsten onder de dakrand waren ook witgeschilderd.
Toen in 1886 (bouw)pastoor C M van Kessel aantrad, veranderde de situatie: hij vond de oude kerk te klein en de kosten voor herstelwerkzaamheden te groot (alleen al voor de reparatie van het dak van het middenschip was een bedrag begroot van 8000 gulden). Men heeft bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken, waaronder toen de nog prille zorg voor monumenten viel, nog pogingen ondernomen om de sloop van de middeleeuwse kerk te verijdelen - of toch ten minste meer oude resten veilig te stellen. Tevergeefs. De drijvende kracht achter deze reddingspogingen was het Hoofd der Afdeling kunsten en Wetenschappen van het Departement, Victor de Stuers. Het oude gebouw werd in 1888 afgebroken.
Nieuwe kerk gebouwd in 1890/91 aan 't Hofke (zie daar).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)300-301 aanv III 120, het Noordbrabants Genootschap 1983
Leeuwen, Wies van: De Verdwenen Kerken van Noord-Brabant. WBooks (2017)13 15* 95* 124-125
Tijdschriften en andere uitgaves
-

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Martinus Eindhoven -

Orgelhistorie

b: ± 1796 ??; M I Pn vp: Man 9-Ped 1
b: of r:: Gradussen, Winssen 1897 ??

Dispositie

1796 (volgens Dispositieboek Vermeulen):
Manuaal
Prestant 8, Gamba 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Mixtuur II-III, Trompet 8
Pedaal
Subbas 16 (pneumatisch)

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-08-06 18:47:39