RK kerk - H Jozef of Heuvelkerk hoofdorgel
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Heuvelring 122
Josephkerk
Tilburg

Gemeente Tilburg
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

De Sint Jozefparochie te Tilburg werd in 1870 gesticht door afsplitsing van de Sint Dionysiusparochie, ’t Heike.
Kerk gebouwd in 1871/73 naar ontwerp van de Tilburgse architect Hendrik J. van Tulder (1819-1903). Kerk gebouwd in rijke neogotische vormen.
In het najaar van 1873 was het eerste deel van het gebouw zover klaar dat er kerkdiensten konden plaats vinden. Het orgel stond beneden in het eerstgebouwde dwarsschip met koor.
In 1887 werd een aanvang gemaakt met afbouw van de kerk. In de daaropvolgende jaren werden het langschip, de voorgevel met twee markante torens en de westgalerij voor orgel en zangkoor voltooid. Het orgel werd in 1879 op de nieuwe westgalerij geplaatst, niet midden op het oxaal, maar opzij tegen de torenwand in verband met het centrale roosvenster.
Het nieuwe orgel van Smits werd in 1894 geplaatst op de westgalerij.
De kerk was in 1894 geheel voltooid.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk - H Jozef of Heuvelkerk hoofdorgel Tilburg -

Orgelhistorie

b: Wander Beekes, Utrecht 1828 voor UTRECHT RK kerk H Martinus aan de Nieuwe gracht; M II: 16 registers
o: Michael Maarschalkerweerd, Utrecht (of F.C. Smits, Reek) 1874
o/r: Franciscus Cornelius Smits II, Reek 1876; na de voltooïng van de westpartij werd het orgel op een nieuw gebouwd zangkoor herplaatst
- onderhoud Frans Smits II te Reek vanaf 1876
r: Frans Smits II, Reek 1879; grote onderhoudsbeurt en reparatie
o: GEFFEN RK kerk Maria Magdalena 1893
vanaf 1889 plannen voor een nieuw orgel in de kerk
b: Franciscus Cornelius Smits II, Reek 1893/94, het orgel werd bekostigd door pastoor Antonius Donatus Smits, broer van Franciscus Cornelius II en zijn familie, front-ontwerp architect H.J. van Tulder; 29 stemmen op drie werken (doch twee klavieren). Hij maakte gebruik van toegeleverd pijpwerk voor enkele tongwerken en enkele strijkende stemmen van Jean Devox te Curreghem (Brussel); M II vp: Hw 13-Pos 9-Ped 7
orgel op 29 maart 1894 in gebruik genomen met een bespeling door Jean-Baptiste de Pauw te Amsterdam en de eigen organist Vastersavendts
- onderhoud Gebr. Smits te Reek tot de opheffing van de orgelmakerij in 1928
- onderhoud Gebrs. Vermeulen te Weert vanaf 1928
r: Fa. J.J. Elbertse & Zn., Soest 1954/55; herstelling en een aantal pijpen (230) vervangen, technisch herstel in verband met slijtage en dispositiewijzigingen; M II vp: Hw 13-Pos 9-Ped 7
adviseur dr P.J. de Bruijn pr namens de KKOR
orgel op 25 september 1955 ingespeeld door Maurice Pirenne
- rapport in 1978 van drs J. Boogaarts en drs H. van der Harst over de staat van het orgel. Tot een restauratie kwam het niet
In 1987 is de Stichting "Örgel Heuvel Tilburg" opgericht
r: Fa. J.J. Elbertse & Zn., Soest 1988/90; uitgebreide restauratie: rehabilitatie van het nog voorhanden materiaal uit 1894, handhaving van datgene uit 1955 dat stilistisch inpasbaar was en verbetering klachten. De gehele windvoorziening, windladen, mechaniek en pijpwerk werd gerestaureerd. De vrijstaande speeltafel is geheel hersteld. Pijpwerk uit LEIDEN Remonstrante Gereformeerde kerk; M II vp: Hw 10-Pos 9-Echo 3--Ped 7
adviseurs drs J.J. van der Harst en J. Boogaarts namens de KKOR en O.B. Wiersma namens de Rijksdienst voor de Monumentenzorg
het orgel werd op 18 februari 1990 weer in gebruik genomen met een bespeling door Ad van Sleuwen en Louis Toebosch
r: Elbertse Orgelmakers, Soest in ??

Dispositie

(Beekes/Smits) 1879:
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Prestant 4, Quint 3, Octaaf 2, Mixtuur IV-V 2 bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Positief
Viool 8 (C-H in Holpijp), Holpijp 8, Quintadeen 8 discant, Prestant 4, Roerfluit 4, Fluit 2, Flageolet 1, Fagot 8 bas/discant
Pedaal
aangehangen
 
1894 (Smits):
Hoofdmanuaal (I) C-g3
Prestant 16, Bourdon 16, Principaal 8, Holpijp 8, Diapason 4, Quint 3, Octaaf 2, Plein-jeu III 1 1/3, Trompet 8, Klairon 4
Positief (in zwelkast) (II) C-g3
Bourdon 16, Holpijp 8, Salicionaal 8, Violine 4, Flûte octaviante 4, Flûte douce 4, Piccolo 2, Fagot 16, Basson 8
Echo (bespeelbaar van Manuaal I)
Fluit gedekt 8, Gamba 8, Voix Céleste 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Violon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
Treden voor: Man.-Pos., Combin. Man., Ped.-Man., Ped.-Pos., Combin. Ped.
Ventil, Expressie
 
vóór 1955:
Hoofdwerk (I)
Prestant 16 discant, Bourdon 16, Principal 8, Holpijp 8, ged. Fluit 8, Gamba 8, Vox Céleste 8, Diapason 4, Quint 3, Octaaf 2, Plein jeu 1 1/3, Trompet 8, Clairon 4
Positief in zwelkast (II)
Bourdon 16, Holpijp 8, Salicional 8, Violine 4, Fluit douce 4, Flûte Octaviante 4, Piccolo 2, Fagot 16, Basson 8
Pedaal
Subbas 16, Violon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
 
1955 (Smits/Elbertse):
Hoofdwerk (I) C-g3
Bourdon 16*, Principal 8*, Holpijp 8*, Gamba 8, Vox Céleste 8, Prestant 4*, Quint 3*, Octaaf 2*, Terts 1 3/5 vanaf fº, Sesquialter* II vanaf fº, Mixtuur* III 1 1/3, Trompet 8*, Clairon 4*
Positief in zwelwerk (II) C-g3
Prestant 8, Holpijp 8, Salicionaal 8, Prestant 4, Flûte Octaviante 4, Piccolo 2, Sesquialter II vanaf fº, Fagot 16, Basson 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Violon 16, Prestant 8*, Holpijp 8, Octaaf 4*, Bazuin 16*, Trompet 8*
Koppelingen: Man.-Pos., Comb. Man. (werkt op de met * aangegeven registers), Man.-Ped., Pos.-Ped., Comb. Ped (werkt op de met * aangegeven registers)
Terts, Gamba en Vox Céleste op aparte lade in zwelkast
Ventil (buiten werking), Zweltrede
 
1990 (Smits/Elbertse):
Hoofdmanuaal (I) C-g3
Prestant 16, Bourdon 16, Principal 8, Holpijp 8, Diapason 4, Quint 3, Octaaf 2, Plein Jeu III 2, Trompet 8, Klairon 4
Positief (II) C-g3
Principal 8, Salicionaal 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Flûte octaviante 4, Piccolo 2, Sexquialter II 1 1/3-4/5 vanaf fº, Fagot 16, Basson 8
Echo (bespeelbaar vanaf I) C-g3
Gamba 8, Voix Céleste 8 vanaf fº, Fluit 8
Pedaal C-f1
Subbas 16, Violon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Bazuin 16, Trompet 8
Manuaalkoppel (drukkoppel) als trede, 2 Pedaalkoppels als trede
Combinatietrede Hoofdwerk (=afsluiter, bij dichte afsluiter spreekt op dit manuaal alleen het Echo), idem Pedaal (voor aan- en afzetten Octaaf 4 en Tongwerken pedaal)
Beide manualen als staartklavieren uitgevoerd
Toonhoogte a1 = 427 tr./sec., Winddruk 83 mm.

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Harst, Hans van der: langs nederlandse orgels IV 42 43, uitgave Bosch & Keuning te Baarn
Jespers, Frans: brabants orgelbezit (1975)10, prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in Noord-Brabant
Jespers, Frans: de lindeboom jg III/IV(1979/80)263-264 272
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)299, het Noordbrabants Genootschap 1983
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants orgelrijkdom (2010)19 51, uitgave brabantse orgelfederatie
de Mixtuur 1(1970)1-3*, 9(1973)166, 25(1978)572 573, 70(1992)558-560*, 80(1995)1047
de geschiedenis van de parochie Tilburg 't Heike jg 8 nr 3 sept(1990)75
het Maarschalkerweerd-orgel in de Bergeijkse Hofkerk 34
het Orgel 5(1976)188, 2(1993)46-51, 4(1990)143 181-189 (7 foto's)*
nieuwsbrief brabantse orgelklanken oktober(1991)
Laatste update: 2018-02-17 15:59:38