RK klooster Norbertijnen (OPraem) - Abdij van Berne

In gebruik

(Kerk)gebouw

Alternatieve namen: Orde der Reguliere Kanunniken van Prémontré; Witheren; Orde van Premonstreit; Norbertijnen; Praemonstratenzers. Afkorting: OPraem. Stichtingsjaar: 1127. Stichter: 'Wanderprediger' Norbertus van Gennep (heilige Norbertus van Xanten). Land of plaats stichting: Prémontré (Frankrijk). Vestiging Nederland: ± 1125.

Doelstelling: Contemplatie; missiewerk; pastoraal werk.

Als grondwet van de orde geldt de regel van Augustinus, waarin gemeenschapsbeleving een zeer sterk accent krijgt.

De Burchtheer Folkold van Berne deed in 1134 een schenking aan de abt van Mariënweerd waarmee een Norbertijner abdij op zijn grondgebied werd opgericht aan de Maas bij Heusden, nadat de Norbertijnen of Praemonstratenzers tot 1132 in Herpt het klooster in stand hielden. Eeuwenlang leiden de Norbertijnen, door hun witte habijt ook wel witheren genoemd, in Berne een rustig kloosterleven totdat in 1568 de Tachtigjarige Oorlog aanbreekt. In 1579 branden de Geuzen het abdijcomplex volledig plat. De Norbertijnen zoeken hun toevlucht in het Refugiehuis te 's Hertogenbosch.

In 1528/49 werd het "Slotje" te Heeswijk gebouwd - een klein kasteeltje bedoeld als buitenverblijf voor kloosterhoofd Jan Moors - in Hollandse renaissancestijl.

In 1629 kregen zij het Slotje - genoemd naar het gehuchtje Berne aan de Maas - in bezit. Aan het einde van de Tachtigjarige Oorlog werden in 1648 met de Vrede van Munster alle abdijgoederen verbeurd verklaard en door de staat ingenomen. Dankzij de bescherming van o.a. koning stadhouder Willem III bleef het Slotje onderdak bieden aan de Norbertijnen.

In 1857 werd het abdijleven dankzij de inspanningen van abt Neefs helemaal hersteld. Het Slotje werd al snel te klein om de groeiende gemeenschap te huisvesten.

In 1843 telde de abdij 16 bewoners, in 1871 30.

In 1859 komt een nieuw onderkomen gereed, dat onder de naam Pastorietje nog altijd deel uitmaakt van het huidige kloostercomplex. De gemeenschap blijft zich uitbreiden en daarmee ook de gebouwen. Zo komen er een bibliotheek, nieuwe slaapruimtes en wordt er een nieuwe kerk gebouwd.

In de jaren 1870 werd het Slotje verbonden met het klooster door middel van een nieuwe hoofdingang in neogotische stijl.

Nieuwe kloosterkerk gebouwd in 1881.

In 1886 werd het Gymnasium St. Norbertus gesticht. In 1870 volgde Van Laarhovenbouw. Het koor van de kerk is neogotisch, het dwarsschip en de toren dateren uit 1927.

In 1960 telt de florerende abdij zelfs 225 leden.

In 1998 kwam de nieuwbouw van het kloostergebouw gereed, in 2001 de nieuwbouw van het Abdijhuis. Ook werden delen gesloopt en vernieuwd onder leiding van de architecten Oomen, Kohlan en Watjen te Ulvenhout.

Sinds eind jaren zeventig zit de Dabargemeenschap op het kloosterrein met hun uitgeverij.

Activiteiten: Abdij; parochiebediening; gastenverblijf Abdijhuis, uitgeverij, boekhandel, vergaderzalen; missieprocuur; centraal adres in Nederland.

Missielanden: India (1923); Brazilië.