RK kerk H Jan's Onthoofding
In gebruik
Foto: Anton van Daal
Kerkstraat 4
Gemert

Gemeente Gemert-Bakel
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in de 15e eeuw.
Protestante kerk vanaf 1648.
In 1670 is het hoofdaltaar geplaatst door Lambertus te Luik.
Het wapen. dat thans tegen de voetlijst van de orgelbalustrade is aangebracht, is afkomstig van het voormalig orgel, en deed wellicht dienst als bekroning van een middentoren. Het wapen behoort toe aan de Grootcommandeur der Duitse Ridders Henderik, Baron van Wassenaer te Warmond, die van 1684 tot 1691 commandeur van Gemert was.
In 1853 werd een begin gemaakt met de restauratie en vergroting van de kerk onder leiding van architect Hendrik van Tulder (1819-1903).
Gebrandschilderde ramen van Joep Nicolas.
Op zondag 17 december was de laatste eucharistieviering in de St Gerarduskerk waarna het Allerheiligste werdt overgebracht naar de St Jankerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)171 183 190
Jespers, Frans: brabants orgelbezit (1975)9, prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in Noord-Brabant
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)99-100 126 aanv I 175, het Noordbrabants Genootschap 1983
Kuilenburg, Wout van: aantekeningen van de orgelmaker Adrianus Kuijte (1981)15; Het Noordbrabants Genootschap 1982
Kuilenburg, Wout van: aanv gegevens oss 9
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie van Eijsdonck / van Nistelrooy / Kuijte (1983)1 3 5 8 11 12 22 53-54 56 160 179; Het Noordbrabants Genootschap
Tijdschriften en andere uitgaves
contactbrief voor kerkenverzamelaars 39(1998)33, 123(2018)17
de Mixtuur 55(1986)228-229, 75(1993)784-787
de Orgelvriend 10(1974)11-12***, 9(1986)29-30**, 10(1986)1* 6-7**
het Orgel 4(1990)137 146-150 (3 foto's)*,
orgelmaker van Hirtum 10

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Jan's Onthoofding Gemert -

Orgelhistorie

b:
r: 1638
b: Jan van Dijck, Gemert ± 1695 (volgens visitatieverslag van 17 juli 1696); M I:
- in 1831 waren er ouderdomsgebreken en voldeed het orgel niet langer aan de eisen van de tijd
o: HEEZE ± 1832
b: Franciscus Cornelius Smits, Reek 1832/33, balustrade-orgel met onderfront en klaviatuur aan de achterzijde. In de grote kas bleef ruimte vrij voor een vrij Pedaal; M II ap: Hw 10-Pos 8
de opdracht werd gegeven op 19 februari 1832
het orgel werd op 21 december 1833 opgeleverd. Tot en met 1836 vonden nog betalingen plaats
- het orgel werd in 1853 door Franciscus Cornelius Smits te Reek in 1853 gedemonteerd vanwege een kerkvergroting
r: Franciscus Cornelius Smits, Reek 1856; herplaatsing vóóraan op het zangkoor, klavier aan de achterzijde
- onderhoud Franciscus Cornelius Smits te Reek tot 1866
o/r: Gebr. Gradussen, Winssen 1876/77; orgel meer naar achteren op de koorzolder geplaatst, klaviatuur verplaatst naar de rechter zijkant. Het onderfront werd verwijderd, de registers Prestant 4, Octaaf 2, Flageolet 1 en Klairon 4 bas gingen verloren. In plaats hiervan verschenen Salicionaal 8, Melophone 4, Fluit 4 en Flûte harmonique 4 discant; M II ap: Hw 10-Pos 6
r: Fa. Gebr. Smits, Reek 1925; orgel hersteld en de balgen hersteld. De Trompet werd vernieuwd. Op het Onderpositief werden een Viola 8 en Voix Céleste 8 geplaatst ter vervanging van de Kromhoorn; M II ap: Hw 10-Pos 9 (8)
ingespeeld door P. Kallenbach, organist St. Jan te 's Hertogenbosch
- nadien werd de oorspronkelijke lage toonhoogte genormaliseerd, de Bombarde 16 van het Hoofdwerk verdween en de Fluit 4 van het Onderpositief werd verschoven tot Quintfluit 2 2/3
- in 1971 werd het orgel onderzocht door drs. J.J. van der Harst en werd een plan tot herstel ingediend
r: Pels & van Leeuwen, 's Hertogenbosch 1985/86, orgelkas in een 'blonde', geelbruine houtimitatie geschilderd door schildersbedrijf Van den Eijnde-Bouw te Beek en Donk; herstelling windladen en mechaniek, enige vroegere registers werden gereconstrueerd, de vier spaanbalgen werden gerepareerd. De frontpijpen kregen bladgoud op de labia. De technische aanleg van 1877 werd aanvaard, oorspronkelijke toonhoogte hersteld; M II ap: Hw 10-Pos 7
adviseur drs J.J. van der Harst namens de KKOR
ingebruikneming orgel op Eerste Pinksterdag 18 mei 1986 met een bespeling door Hans van der Harst
o: pijpwerk van Gradussen naar OUDENBOSCH RK Grote Kapel St Louis Pels & van Leeuwen, 's-Hertogenbosch 1991

Dispositie

1833:
Hoofdmanuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Viola di gamba 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III, Bombarde 16 bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Onderpositief
Holpijp 8, Flute travers 8 discant, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Kromhoorn 8 bas/discant, Clairon 4 bas, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Koppeling
Ventil. Vier blaasbalgen
 
1876 (voldens Kuijte):
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Viola di Gamba 8, Octaaf 4, Holfluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III, Bombarde 16, Trompet 8
Positief
Fluittravers 8, Salicionaal 8, Holpijp 8, Prestant 4, Octaaf 2, Flagilet 1, Kromhoorn 8, Tramblant
 
1925:
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Viola di gamba 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III, Bombarde 16 bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Positief
Salicionaal 8, Holpijp 8, Flute travers 8 discant, Voix celeste 8, Melophon 4, Viola 4, Fluit 4 bas, Fluit harmon. 4 discant, Quinte 3
 
1970:
Hoofdwerk (I)
Bourdon 16, Prestant 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III, Bombarde 16 bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Positief (II)
Salicionaal 8, Holpijp 8, Flute Travers 8 discant, Viola 8, Voix C?leste 8, Melophon 4, Fluit 4 bas/discant, Quint 3
Pedaal
aangehangen
Klavierkoppel
 
1981 (volgens Wout van Kuilenburg):
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Viola di Gamba 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Holfluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III, Bombart 16, Trompet (8 ?)
Positif
Fluittravers 8, Holpijp 8, Prestant 4, Octaaf 2, Flagilet 1, Kromhoorn 8, Trablant
 
1986:
Hoofdmanuaal (I) C-f3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Viool di Gamba 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Mixtuur III 1, Bombarde 16 bas/discant, Trompet 8 bas/discant
Onderpositief (II) C-f3
Holpijp 8, Fluit Travers 8 discant, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Flageolet 1, Kromhoorn 8 bas/discant, open plaats voor Klairon 4 bas, Tremulant
Pedaal C-d1
aangehangen (aan het Hoofdmanuaal)
Manuaalkoppel (trekkoppel)
Ventiel
Oude toonhoogte a1 = 415,3 Hz. hersteld, Stemming evenredig zwevend, Winddruk 75 mm.
Scheiding bas/discant tussen hº en c1
Foto: Anton van Daal

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-03-24 11:44:53