Hervormde kerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Westvoorstraat 28
Dinteloord

Gemeente Steenbergen
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

Kerk gebouwd in ?? als katholieke kerk.
De kerk ging in 1616 in protestantse handen en werd toegevoegd aan de classis Breda.
In 1669 werden 250 cathechisatieboeken en 100 trouwformulieren besteld.
Nieuwe kerk gebouwd in 1693/95 naar ontwerp van architect Johan van Swieten met toestemming en financiële steun van koning-stadhouder Willem III. Hij zorgde dat er genoeg bouwmaterialen aanwezig waren. De balken en pilaren van hout kwamen uit het mastbos bij Breda. Het gebouw is bij uitstek een typisch protestant kerkgebouw. Een Vierkant als vorm in plaats van een Kruisvorm. Deze Classicistische stijl is sober en toch fraai. Het bevat nauwelijks toeters en bellen. De preekstoel staat centraal. Hier werd alles om heen gebouwd.
De eerste steen werd gelegd op 15 april 1693.
Boven de ingang van de kerk vindt men nog steeds het bijzonder fraaie cartouche met het wapen van heer van Princeland Koning Stadhouder Willem III.
Tegenovergesteld aan onze tijd - hoewel ook niet onomstreden - waren graven in de kerk, terwijl die juist op een later moment de kerk uit zijn gedragen en in een 'normaal" graf zijn gelegd.
De kerk is op 4 november 1944 door een bombardement van de geallieerden zwaar beschadigd. Alleen de vier muren stonden nog overeind.
Op donderdag 9 november 1944 werd een noodkerk in gebruik genomen in de aardappelloods van de Gebr. Verhagen in de Westachterstraat. Deze noodkerk werd samen met de katholieken gebruikt.
De kerk werd na het einde van de oorlog herbouwd onder leiding van ingenieur De Wilde te Breda. Omdat de muren nog grotendeels overeind stonden kon de kerk aan de buitenkant in de oorspronkelijke staat worden hersteld. Het wapen van Willem III, met daarin een leeuw met een schild en een eenhoorn, is teruggeplaatst boven de voordeur. Het hele interieur moest worden vernieuwd, omdat dit tijdens het bombardement was verbrand. Het aantal zitplaatsen werd met 150 uitgebreid tot ca. 650 zitplaatsen.
Het Flentrop-orgel uit 1950 stond opgesteld in een nis boven de preekstoel.
In 2012 hebben vrijwilligers deze PKN-kerk van binnen opnieuw een opknapbeurt gegeven. Het plafond is vernieuwd en geschilderd. Ook kwam er een nieuw orgel aan de overzijde van de preekstoel (zie volgende site).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)60-61, het Noordbrabants Genootschap 1983
Zom: ontstaansgeschiedenis van de Hervormde Gemeente te Dongen (1993)7 9 38
Tijdschriften en andere uitgaves
75 jaar Flentrop Orgelbouw 53
brabants heem jg XXIV nr 4 pag 78-79
contactbrief voor kerkenverzamelaars 31(1994)9, 32(1994)13
de Mixtuur 52(1986)54 55*
geschiedenis van de parochie HH Petrus en Paulus te Dinteloord (1995)
het Orgel 5(1952)70-71*, 7/8(1963)130 134*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Dinteloord -

Orgelhistorie

- Tot 1818 was er geen orgel, geheel volgens de gewoonten uit die tijd Samenzang gebeurde onder leiding van een voorzanger.
b: J.C. Schmidt, 's Hertogenbosch (Gouda) 1818; M II ap: Hw 9-Pos 4
geëxamineerd en voor het eerst bespeeld op 11 mei 1818 door Van der Maas, organist te Willemstad
r: C. van Oeckelen, Breda 1839; M I ap:
r: A.S.J. Dekker, Goes 1906; M of Pn I ap:
- het orgel is in 1931 op de Monumentenlijst geplaatst
r: A.S.J. Dekker, Goes 1938; M of Pn I ap:
- het orgel is in 1944 bij het bombardement verwoest
b: Fa. D.A. Flentrop, Zaandam 1950; M II vp: Hw 6-Rw 5-Ped 2
adviseurs: Lambert Erné te Utrecht en Dolf Hendrikx
r: J.L. van den Heuvel, Dordrecht 1978; 1 3/5 koor van Sesquialter buiten gebruik; M II vp: Hw 6-Rw 5-Ped 2
o:

Dispositie

1818 (volgens handschrift Broekhuyzen):
Manuaal C-f3
Prestant 8, Holpijp 8, Octaaf 4, Fluit 2 (4), Quint 3, Super octaaf 2, Flageolet 2, Cornet IV, Trompet 8
Positief C-f3
Holpijp 8, Viol di gamba 8, Fluit 4, Nagthoorn 2, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Koppeling
Ventiel
 
1906 (Schmidt/Dekker):
Manuaal
Bourdon 16, Prestant 8, Diapason 8, Fluit 8, Holpijp 8, Vox Celeste 8?, Octaaf 4, Octaaf 2, Cornet ??, Trompet 8, Tremolo
Pedaal
aangehangen
Subbas 32 ??
Vaste combinaties: P FF
 
1950 (Flentrop):
Hoofdwerk (II) C-e3
Holpijp 8, Prestant 4, Octaaf 2, Kwintfluit 1 1/3, Mixtuur III-V, Dulciaan 16
Rugpositief (I) C-e3
Gedekt 8, Gemshoorn 4, Prestant 2, Cymbel III, Vox humana 8
Pedaal C-d1
Bourdon 16, Octaaf 8
Koppelingen: Hoofdwerk-Rugwerk, Pedaal-Hoofdwerk
 
1978 (Flentrop/Van den Heuvel):
Hoofdwerk (II) C-e3
Holpijp 8, Prestant 4, Octaaf 2, Quint 1 1/3, Mixtuur, Trompet 8
Rugwerk (I) C-e3
Gedekt 8, Gemshoorn 4, Prestant 2, Sesquialter I 2 2/3, Dulciaan 8
Pedaal C-d1
Bourdon 16, Prestant 8
Koppelingen: Hoofdwerk-Rugwerk, Pedaal-Hoofdwerk
Foto: Hans Vreeman

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-06-02 19:08:18