RK kerk - Grote of St Elisabethkerk hoofdorgel

In gebruik

(Kerk)gebouw

Romaans kerkje gebouwd ± 1250 door de Heren van Cuijk, gewijd aan St Elisabeth van Thüringen. Laatgotische kerk.

De kerk is in 1308 verheven tot Kapittelkerk.

Nieuwe toren gebouwd in 1325/50 ten westen van de bestaande toren.

Na 1350 bouw van een groter kerkschip ter vervanging van het driebeukige Romaans kerkschip. Overwelfde pseudobasiliek: middenbeuk hoger dan de zijbeuken.

Na 1400 is het zijkoor gebouwd aan de zuidzijde (en misschien ook aan de noordzijde).

In de 15e eeuw is het kerkschip vergroot: drie even hoge en even brede beuken met zijkapellen aan de noord- en zuidzijde. Grootste kruiskerk van Nederland.

In 1506-1516 nieuwbouw van het hoogkoor met aan de noordzijde het kanunnikenkoor en aan de zuidzijde sacristie met verdieping en traptoren. Renaissance dwarsschip met opvallende noord- en zuidgevels gebouwd ± 1535 naar ontwerp van Allessandro Pasqualini. Samenspel van natuursteen en baksteen.

Op een van de adellijke zerken staat het wapen van de heren Wolter en Willem van Wamel.

De kerk is in 1602-1798 aan de katholieke eredienst onttrokken met een korte onderbreking van 1672/74.

Josua de Grave tekende de kerk in 1674.

Het is de meest geteisterde kerk van de provincie. Toren en schip van de kerk waren in dat jaar zwaar beschadigd door oorlogsgeweld. De toren werd hersteld.

De kerk heeft in 1674 veel geleden van oorlogsgeweld.

Stadhouder Willem III veroverde de stad in 1774 op de Fransen, tijdens het zware beleg op 8 tot 10 augustus 1674 is de torenspits met het klokkenspel en een deel van het middenschip weggeschoten. De kerk moest voor de helft worden afgebroken. Alleen het koor, dwarsschip en één vak van het schip met de zijbeuken bleven staan

Preekstoel in de 17e eeuw gemaakt van eikehout door de beeldsnijder Willemse uit Antwerpen..

Schuurkerk in de 18e eeuw in kapel van de Zrs Franciscanessen.

De kerk is in 1795 beschadigd door oorlogsgeweld.

De katholieken kregen in 1799 de schamele overblijfselen van de Elisabethkerk terug. Het herstel duurde enkele jaren. Op 20 mei 1804 werd de herstelde kerk weer in gebruik genomen.

Restauratie kerk in 1818.

Een storm heeft op 26 november 1836 grote schade aan de kerk aangericht. Groot herstel van de kerk in 1840/41.

Op 4 augustus 1866 stortte een deel van de kerk in, een van de vieringspijlers stortte in en bracht grote schade aan het orgel. Het Rugpositief ging verloren.

De toren is in 1874 door een blikseminslag afgebrand en werd niet herbouwd. In 1876 werden de laatste restanten afgebroken. Koor en dwarsschip bestaan nog steeds, van het schip is alleen het onderstuk van de muren over.

In de zestiger jaren raakten kerk en orgel zo in verval dat de kerk gesloten werd

Kerkrestaureerd van 1974 tot 1981 door de Stichting Elisabethkerk Grave onder leiding van de architecten W. Kramer en Th. Burgler.

Op 19 november 1981 op de feestdag van haar patroonheilige de heilige Elisabeth van Thüringen is de kerk door Prinses Margriet feestelijk heropend.

Op het plaveisel rond de kerk is aangegeven hoe groot de kerk eertijds was en waar de toren en de steunpilaren van de verscheidene dwarspanden hebben gestaan.

Hoogaltaar met barokke pracht van hout en "gemarmerd" beelden wit geschilderd van Vlaamse herkomst uit de 18e eeuw.

De David-biechtstoel was bestemd voor de mannen, gemaakt in 1713.

de Maria-Magdalena-biechtstoel was bestemd voor de vrouwen.