RK kerk H Jacobus de Meerdere
Afgebroken
Foto: afbeelding in de Hervormde kerk
Kerkplein
Steenbergen
Gemeente Steenbergen
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

De geschiedenis van de parochie telt vele eeuwen. De parochie bestaat reeds in 1272. De kerk zal door één der heeren van Breda, als landsheer, zijn gesticht. Hen immers hoort het jus patronatus.
In 1308 was er een kerkje "een eenvoudig bedehuisje aan de zuidkant van de haven volgens pastoor-historicus Jute". De kerk was toegewijd aan de apostel Jacobus.
De kerk is in de loop der eeuwen steeds groter geworden door de uitbouw van diverse kapellen.
Rond 1510 is de kerk onder toezicht van de Mechelse architect Rombout Keldermans volledig herbouwd als gotische kerk. De kerk stond ongeveer op de plaats waar nu de protestantse kerk staat. Vóór 1521 was er al sprake van een orgel in deze kerk.
Na de inname van Den Briel, op 1 april 1572, stellen de Watergeuzen overal pogingen in het werk om de steden onder het gezag van de Prins te brengen. Omstreeks Pinksteren 1572 kwam een tiental schepen met Watergeuzen onder leiding van Pieter van Hoorne naar Steenbergen. De St Jacobuskerk en vele huizen werden door de Watergeuzen geplunderd en het beroemde Sint Ontcommerbeeld werd vernield.
Op 17 oktober 1590 namen de prinselijke troepen van Maurits de stad in. De RK godsdienst werd verboden. De kerk bleef voorlopig in handen van de Spanjaarden. De kerk werd ontluisterd en tot legerloods ingericht.
In 1591 werd de kerk aan de protestantse minderheid toegewezen. Naast de kerk stond een klokkentoren. Deze is op kerstavond 1591 ingestort.
De hervormde kerk raakte later gedeeltelijk in onbruik en deed o.a. dienst als arsenaal en opslagplaats.
Geruime tijd moesten de katholieken het zonder kerk en zonder eigen pastoor doen. Die situatie bleef ook na de 80-jarige oorlog nog jaren het geval. Steenbergen was aangewezen op schuurkerken te Lepelstraat en Heerle.
Op 1 maart 1679 schreven drie Steenbergse notabelen Cornelis Vierling, Johannes Numan en Jan Govers een brief aan de vicaris van het bisdom Antwerpen, waarin zij vroegen om de aanstelling van een priester, zijnde pastoor Judocus Kerkckers. Al op 5 maart 1679 kon pastoor Kerkckers in een huis op de Welberg zijn eerste mis opdragen. Weliswaar zonder kerk, maar de gelovigen konden nu de sacramenten ontvangen, al moest dat in het geheim. Kerckers mocht een schuur van hoeve De Pastorie van kolonel François de Ram van Hagendoorn op de Welberg als vaste bidplaats inrichten. De kerk zou gedurende 25 jaar de kerk voor de Steenbergse katholieken blijven.
De parochie groeide en er was behoefte aan een groter gebouw in het centrum van Steenbergen. Drossaard Van Hoogendorp gaf in 1707 toestemming om een stenen schuilkerk te bouwen aan de Vleeschhouerstraat (de tegenwoordige Kleine Kerkstraat).
De schuurkerk is gebouwd in 1707/08 en gewijd aan de H Gummarus (zie daar).
In 1798 begonnen onderhandelingen over teruggave van het kerkgebouw aan de katholieken. Er kwam geen overeenstemming over de financiële voorwaarden. De hervormden behielden de kerk en de katholieken bleven in hun schuurkerk.
In 1830/31 werd de oude Jacobuskerk afgebroken en in 1832 vervangen door de huidige hervormde kerk (zie daar).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
-
Tijdschriften en andere uitgaves
-

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Jacobus de Meerdere Steenbergen -

Orgelhistorie

b: vóór 1521; geplaatst in het koor
r: mr Ysbrant Claassen, Breda 1555
r: mr Gilles Breebosch, Antwerpen 1567
- na 1592 werd het orgel niet meer gebruikt en het orgel werd in 1592 gesloopt

Dispositie

-

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-09-01 11:51:03