Evangelisch Lutherse kerk
Nieuwe bestemming
Foto: Flip Veldmans
Verwersstraat 49
's-Hertogenbosch (Den Bosch)

Gemeente 's-Hertogenbosch
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

In het begin van de 16e eeuw vorming van "lutherye".
In 1686 kwam er vrijheid van godsdienst.
Kerk gebouwd in 1689 (het pand "de Wolzak" in de Verwerstraat werd afgebroken).
Op 23 juni 1689 werd de eerste steen gelegd.
Op 23 oktober 1689 hield predikant Koenraad Tieleman er de eerste preek.
De kerk is in 1828/89 geheel vernieuwd. .
De Evangelisch Lutherse kerk is in 1956 verkocht aan de bank Lentjes & Drossaert. De Lutherse kerk kocht in 1956 de Waalse kerk uit 1847 aan de Verwersstraat (zie daar)
Kansel uit eind 16e of begin 17e eeuw met koperen lezenaar uit de Petrus en Pauluskerk.
Het interieur inclusief de oude orgelkas in de balustrade van het koor bleven gehandhaafd. Er zat geen orgel meer in.
Restauratie in 1996. De kerk is teruggerestaureerd naar de oorspronkelijke situatie van 1847.
Bij de vorming van de protestantse Kerken in Ned (PKN) is de Lutherse Gemeente in 2004 opgegaan in de Protestantse Gemeente. De oude kerk werd overgedragen aan het NV Monumenten Fonds Brabant.
Het binnenwerk van het kabinetorgel werd opgeslagen. In 2010 zijn de eigendomsrechten van het binnenwerk van het orgel overgedragen en kon de Protestantse Gemeente overgaan tot de opdracht tot restauratie van het orgel.
De kerk wordt nu wel weer regelmatig gebruikt en kan ook worden gehuurd voor bijzondere bijeenkomsten. Sinds 2009 heeft Capella Pratensis - een professioneel koorgezelschap - de kerk als haar thuisbasis gekozen vanwege de bijzondere akoestiek

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Gierveld, dr Arend Jan: het ned. huisorgel in de 17e en 18e eeuw 291-292; Vereniging voor Ned. Muziekgeschiedenis 1977
Jespers, Frans & Sleuwen, Ad van: de orgelmakers Van Hirtum (1976)22 41
Jespers, Frans: Brabants Orgelbezit (1975)79 132, Prov. Genootschap van kunsten en wetenschappen in Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch
Jespers, Frans: Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)133-134, het Noordbrabants Genootschap 1983
Kuilenburg, Wout van: het werk van de orgelmakersfamilie Van Eijsdonck/Van Nistelrooy/Kuijte: (1983)153
Leeuwen, Wies van: De Verdwenen Kerken van Noord-Brabant. WBooks (2017)116-117
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants orgelrijkdom, uitgave brabantse orgelfederatie (2011)9*
contactbrief voor kerkenverzamelaars 52(2004)36, 56(2006)20 22*, 57(2007)17, 65(2011)32
de Mixtuur 22(1977)473, 52(1986)54
kerkepadgids (1985)85-86*, 65(2011)32

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Evangelisch Lutherse kerk 's-Hertogenbosch -

Orgelhistorie

b: J.S. Strümphler ± 1780 achter een ouder front; kabinetorgel M I: links 5-rechts 5
o/r: J.H.H. Bätz, Utrecht 1744; verplaatst en vernieuwd
- Bätz 1750, 1757, 1763, 1766 en 1769; onderhoud
- A.F.G. Heyneman 1783, ondehoud
r: Nicolaas van Hirtum, Hilvarenbeek 1797; reparatie; M I: links 5 - rechts 5
r: J.C. Schmidt, 's Hertogenbosch 1828 of Frans Cornelis Smits, Reek 1828; M I ap: Man 9
- de oude lege orgelkas in de Lutherse kerk is afkomstig uit de St. Geertruidekapel, die van 1819 tot 1847 als Waalse kerk diende
o: IJMUIDEN huisorgel particulier; kabinetorgel M I:
o: binnenwerk Strümphler overgeplaatst in 1956, rechts achter het bestaande front in een eenvoudige omtimmering op de galerij; kabinetorgel M I; Man 7: bas 4-discant 5
- de Lutheranen hadden eind 90-jaren de plannen het kabinetorgel te restaureren en mogelijk in een oud kabinet in te bouwen. Jan Jongepier bracht in 1999 een rapport uit. Verdere plannen zijn niet verwezenlijkt
- veel van het binnenwerk was origineel bewaard gebleven, de staat hiervan liet veel te wensen over. Van het houten pijpwerk was veel gespijkerd, de lade viel bijna uiteen, de klaviatuur was in slechte staat en de omlijsting van het manuaal was verdwenen
o: Hans van Rossum; het orgel werd voor hem overgenomen bij de ingebruikname van de Waalse kerk
o/r: Hans van Rossum 2014 naar ’s HERTOGENBOSCH, Grote kerk als koororgel ; de gereconstrueerde frontpijpen hebben schijnlabia aan de voorzijde en sprekende labia aan de binnenzijde; spiegelkabinetorgel M I: Man 7

Dispositie

1828 (Strümphler/Schmidt of Smits):
Manuaal C-c3
Prestant 8, Holpijp 8, Nachthoorn (8), Prestant 4, Gemshoorn (4), Octaaf 2, Fluit 2, Sexquialter II, Mixtuur, Tremulant
Pedaal
aangehangen
Ventil, Twee blaasbalgen
 
1973:
Manuaal C-d3
Prestant 8 discant, Holpijp 8 bas/discant, Viola 8 discant, Prestant 4 bas, Fluit 4 bas/discant, Octaaf 2 bas/discant, Nachthoorn 2 bas, Tremulant
 
2014 (Strümphler/Van Rossum):
Manuaal C-d3
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Violon 8 discant, Prestant 4, Fluit 4 bas/discant, Octaaf 2 bas/discant, Nagthorn 2 bas

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-09-29 11:08:24