RK kerk H Maria Hemelvaart
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Brigidastraat 1
Bavel
Gemeente Breda
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

In 1316 werd Bavel een zelfstandige parochie.
In 1484 is de bestaande kerk door brand verwoest.
Nieuwe kerk met toren gebouwd in de 15e eeuw. De oude Brigidaklok uit 1463 bleef behouden.
In 1648 kwam de kerk in protestantse handen.
De katholieken gingen in 1648 naar een schuilkerk aan de Beukenlaan ??
Een nieuwe schuilkerk werd in 1683 op het terrein van Kasteel Ypelaar gebouwd.
In 1743 een nieuwe kerkschuur op "de Brake".
De katholieken kregen in 1809 de oude kerk terug. De kerkschuur werd afgebroken.
Nieuwe kerk gebouwd in 1886/87 naar ontwerp van architect J.J. van Langelaar te Princenhage (een leerling van Pierre Cuypers). Driebeukige gotische kruiskerk met toren.
De eerste steenlegging was op 6 april 1886. Op 23 mei 1887 werd het voor die tijd zeer moderne kerkgebouw geconsacreerd door de vroegere pastoor en inmiddels tot bisschop gewijde Mgr. Leyten. De oude Brigidaklok uit 1463 werd na de bouw in de toren gehangen.
De oude 15e eeuwse kerk werd in 1887 afgebroken. Van de vrijgekomen stenen werden muurtjes rondom het kerkhof opgemetseld. Midden op dit kerkhof, op de plaats waar eens de kerktoren stond, verrees een klein dodenhuisje.
De klokken werden in 1943 door Duitse bezetters naar Tilburg overgebracht.
In 1944 was de herstelling van de oorlogsschade. De Brigidaklok is niet omgesmolten en keert in 1945 terug.
In 1974 restauratie van de kerk. De kerk werd een Rijksmonument.
In 1984 volgt de restauratie van de toren en de buitenkant van de kerk.
Vanaf 1 januari 2016 gaan de Bredase Jeruzalemparochie bestaande uit de RK kerk H Sacrament, de RK kerk H Laurentius te Ginneken, de RK kerk H Maagd Maria Middelares van Alle Genaden in de wijk Overakker en de RK kapel HH Petrus en Paulus samen met de RK kerk H Maria Hemelvaart te Bavel, de RK kerk H Laurentius te Ulvenhout en de St Jacobskapel te Galder samen. Door die samenvoeging gingen de Sacramentskerk en de Petrus en Pauluskerk dicht.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig

Koororgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk - Vredeskerk - Parochie van de Vrede Steenbergen 1976 - 1988
RK kerk H Maria Hemelvaart Bavel 1988 -

Orgelhistorie

- elektronium van 1968 tot 1976
- op 31 december 1975 is opdracht gegeven aan Fa. Flentrop te Zaandam voor de bouw van een kabinet-orgel
b: Fa. Flentrop, Zaandam 1976 voor STEENBERGEN RK kerk - Vredeskerk - Parochie van de Vrede aan de Magnoliastraat; positief M I ap: Man 3
o: zelf 1988 naar BAVEL RK kerk H Maria Hemelvaart; M I ap: Man 3
Op 7 juni 1988 werd het koororgel in gebruik genomen
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 2008; revisie van het pijpwerk en het mechaniek, de Werckmeister-stemming werd gewijdigd in de gelijkzwevende stemming

Dispositie

1976 (Flentrop)
Manuaal
8, 4 en 2
Pedaal
Aangehangen
Mechanisch systeem
Foto: René Troost

Bronvermelding van het koororgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants orgelrijkdom; Vereniging Brabantse Orgelfederatie
de Mixtuur 63(1989)165

Hoofdorgel

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk H Maria Hemelvaart Bavel -

Orgelhistorie

b: volgens Van 't Kruys was de naam van de orgelbouwer en datum onbekend; M I: Man 8 voor de oude kerk
het oude orgel werd door Loret overgenomen
b: François Bernard Loret, (Fa. Loret-Vermeersch) Mechelen 1854/55 in de oude kerk; M II: Hw 8-Pos 5 (6 ?)
o/r: Camille Loret 1887, overplaatsing naar nieuwe kerk, zeer waarschijnlijk is de dispositie van het orgel toen gewijzigd: op het Groot Manuaal verdwenen de registers Prestant 4, Fluit 4 en Clairon 4, daarvoor in de plaats kwam een Viola di Gamba 8. Op het Positief verving men de Viola di Gamba 4 en de Nazart 3 door Viola d’amour 8 en een Vox celeste 8 (vanaf cº). Vermoedelijk is daarbij pijpwerk van Loret opnieuw gebruikt
r: 1934; windmotor geplaatst
- Op 12 april 1940 diende de Fa. Gebrs. Vermeulen te Weert een plan in voor de bouw van een nieuw orgel met kegelladen en elektro-pneumatische tractuur. Op 18 juni 1940 werd de opdracht verleend
b: Gebrs. Vermeulen, Weert 1940; in oude kas met oud pijpwerk, losse speeltafel; EP II vp: Hw 8-Pos 8-Ped 3
Adviseur Jac. Maasen te Breda namens de KKOR
Het orgel is later in 1940 opgeleverd
r: Fa. Gebrs. Vermeulen, Weert 1968; orgel schoongemaakt en hersteld: de Fluitprestant 8 van Manuaal II werd opgeschoven tot Prestant 4 en het pijpwerk van de Vox celeste 8 gebruikt om dat van de Gamba 8 te vervangen. Op de stok van de Vox celeste plaatste men een nieuwe Terts 1 3/5 (vanaf cº)
adviseur drs. J.J. van der Harst namens de KKOR
r: Flentrop Orgelbouw, Zaandam 2003; orgel gerestaureerd in de bestaande toestand; EP II vp: Hw 8-Zw 8-Ped 3
adviseur Ton van Eck namens de KKOR
- in 2010 is de versiering van de orgelkas compleet gemaakt. Er ontbrak een ornament midden-boven in het front. Dank zij het eikenhouten snijwerk van C.van Heel te Bavel is een kopie van een vergelijkbare harp/lier als op het zuster-orgel in Utrecht teruggeplaatst en is het front weer compleet

Dispositie

1885 (volgens H.M. van 't Kruys):
Manuaal
Prestant 8 discant, Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Quint 3, Mixtuur III, Cornet III, Dulciaan 8
Twee blaasbalgen
 
1855 (Loret-Vermeersch):
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16, Monter 8, Prestant 4, Fluit 4, Quintadena 3, Prestant octaaf 2, Trompet 8, Clairon 4
Positief C-f3
Bourdon 8, Veldfluit 4, Viola di Gamba 4, Nazart 3, Flageolet 2, Clarinet 8*
Pedaal C-c1
Aangehangen
Manuaalkoppel
Loret heeft ook nog een Clarinet 8 geleverd?
 
1940 (Loret/Vermeulen):
Hoofdwerk (I) C-g3
Bourdon 16, Prestant 8, Salicionaal 8, Roerfluit 8, Prestant 4, Octaaf 2, Mixtuur III-IV 1 1/3, Trompet 8
Zwelwerk (II) C-g3
Bourdon 8, Gamba 8, Prestant 4, Fluit Dolce 4, Quint 2 2/3, Flageolet 2, Terts 1 3/5 vanaf cº, Clarinet 8 (doorslaand), Tremolo
Pedaal C-f1
Prestant 16, Subbas 16 (is Bourdon 16 van Hw), Octaafbas 8
Koppelingen: Hoofdwerk-Positief, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Positief, Hoofdwerk-Positief 16, Hoofdwerk-Positief 4, Positief-Positief 16
Autom. Pedaal omschak., P MF F Tutti O, crec/decres., Tongwerk af
Elektro-pneumatische tractuur met kegelladen
 
2003 (Loret/Vermeulen):
Hoofdwerk (I) C-g3
Bourdon 16, Prestant 8, Salicionaal 8, Roerfluit 8, Prestant 4, Octaaf 2, Mixtuur III-IV 1 1/3, Trompet 8
Zwelwerk (II) C-g3
Bourdon 8, Gamba 8, Prestant 4, Fluit Dolce 4, Quint 2 2/3, Flageolet 2, Terts 1 3/5 vanaf cº, Clarinet 8 (doorslaand), Tremolo
Pedaal C-f1
Prestant 16, Subbas 16 (itr. Hw), Octaafbas 8 (unit met 16')
Koppelingen: Man. I-Man. II, Man. I-Man. II 16, Man. I-Man. II 4, Man. II-Man. II 16, Pedaal-Man. I, Pedaal-Man. II
Autom. pedaal omschakelbaar met oplosser, vaste combinaties P MF F Tutti met Oplosser, crec/decres., Tongwerk af, generaal regsitercrescendo (trede)
trede zwelkast Man.II
Toonhoogte a1 = 435 Hz. Temperatuur evenredig zwevend. Winddrukken: Hoofdwerk 88 mm; Zwelwerk 78 mm en Pedaal 109 mm waterkolom.
Windvoorziening: magazijnbalg met drie regulateurs
De vrijstaande speeltafel is midden voor het orgel geplaatst

Geen
foto
beschikbaar

Bronvermelding van het hoofdorgel

Boeken
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)140
J.J. Delahaije-orgel 1823 Teteringen
Jespers, Frans: brabants orgelbezit (1975)32, uitgave prov. genootschap van kunsten en wetenschappen in noord-brabant, 's-hertogenbosch
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)13-14 aanv I-172, het Noordbrabants Genootschap 1983
Leeuwen, Wies van: De Verdwenen Kerken van Noord-Brabant. WBooks (2017)108-109
Nijnatten, Ton van: kerken in het bisdom Breda 006** plattegrond*
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants orgelrijkdom; Vereniging Brabantse Orgelfederatie
orgelmaker van Hirtum 8
voorlopige Monumentenlijst disp.map 1.74
Laatste update: 2018-10-15 10:05:11