Hervormde kerk
In gebruik
Foto: Flip Veldmans
Kerkring 1
Willemstad

Gemeente Moerdijk
Noord-Brabant

(Kerk)gebouw

Willemstad heette vroeger Ruigenhil. Na de dood van Willem van Oranje in 1584 werd het dorpje als eerbetoon omgedoopt tot Willemstad.
In 1593 schenk prins Maurits de klok van de RK kerk te Raamsdonk aan Willemstad.
De koepelkerk is gebouwd in 1596/1607. Achtkantige centraalbouw in een sobere stijl, naar een ontwerp van architect Adriaan de Muyr.
Eerste kerk in de Noordelijke Nederlanden speciaal voor de protestantse eredienst gerealiseerd.
De achthoekige plattegrond was een wens van de opdrachtgever prins Maurits; deze opzet sloot vooral goed aan op de hervormde kerkdienst, waar de kansel centraal staat.
Binnen in de hoeken staan acht Toscaanse zuilen, die wellicht oorspronkelijk een stenen gewelf hadden moeten dragen, het is er altijd een van hout gebleven.
Architect Coenraet van Noorenburch (Neurdenburg) vergroot de kerk en ontwerp een toren, Andries de Rooy verricht het uiteindelijke tekenwerk
Tijdens de bouw bleek de bodemgesteldheid van de Kerkring zo slecht dat de toren niet afgebouwd kon worden.
De kerk is in augustus 1607 in gebruik genomen.
Op hoog niveau geplaatste preekstoel, waarachter een klankbord. Rond de kansel de dooptuin, door een hek gescheiden van de rest van de kerk.
Herenbanken van verfijnd houtsnijwerk aan weerszijden van de kansel.
In de Tweede Wereldoorlog grote schade door achttien voltreffers.
Brand op 29 augustus 1950 om 5 uur in de kerk.
Het avondmaalszilver is aan de brand 1950 ontsnapt (vier antieke bekers uit 1659 en broodschotels uit 1742), ook het wapenschild van prins Willem V.
Langs de ingang naar de kerk 17e eeuwse grafzerken.
Kerkrestauratie na 1950.
Oude eiken kansel in Hoogvliet gekocht in de jaren vijftig.
Twee herenbanken uit de Hervormde Kerk van Graft uit 1676.
PKN-kerk.

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Eem, Egbertus van: aantekeningen van een aantal Ned. kerk- en huisorgels (± 1815)16; uitgave Boeijenga te Sneek 1970
Gregoir, Edouard Georges Jacques (1822-1890): Historique de la facture et des facteurs d'orgues, Antwerpen (1865)118
Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks (1900)331-332, het Noordbrabants Genootschap 1983
Tijdschriften en andere uitgaves
brabants heem jg XXIV nr 4 pag 85
de Mixtuur 22(1977)472 478, 31(1980)12 13 14 15, 80(1995)1009
de Orgelvriend 9(1975)1*, 7/8(1976)20, 1(1977)1*
het Orgel 7/8(1963)125
kerkepadgids (1988)30**

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
Hervormde kerk Willemstad -

Orgelhistorie

b: H.H. Hess, Gouda 1774/75; M I: Man 11
inspelingsdatum 23 april 1775
r: Nicolaas van Hirtum, Hilvarenbeek 1785; orgel in goede stand gebracht
r: A. Derksen van Angeren, Breda 1835; reparatie
orgel door kerkbrand verwoest in 1950
b: Fa. van Leeuwen, Leiderdorp 1953; kas naar oude stijl; M II vp: 9-Bov 6-Ped 4
r: Fa. van Leeuwen, Leiderdorp 1963; M II vp: Hw 9-Bov 6-Ped 4

Dispositie

1775 (Hess):
Manuaal C-d3
Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Fluit travers 8, Prestant 4, Fluit 4, Quint Pr. 3, Super octaaf 2, Flagolet 1, Cornet IV discant, Mixtuur II-III, Tremulant
Geen pedaal ?
Twee blaasbalgen, Ventiel
 
± 1815 (volgens van Eem):
Manuaal C-d'''
Bourdon 16, Praestant 8, Holpijp 8, Fl: Travers 8, Praestant 4, Fluit 4, Quint Pr: 3, Praestant 2, Flajolet 1, Cornet IV, Mixtuur II-III, Tremulant
Ventiel
 
1953 (Van Leeuwen):
Hoofdwerk (I)
Prestant 8, Roerfluit 8, Spitsgamba 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 2 2/3, Gemshoorn 2, Mixtuur IV-VI 1 1/3, Trompet 8
Bovenwerk (II)
Holpijp 8, Speelfluit 4, Prestant 2, Nasard 1 1/3, Cimbel II, Dulciaan 8
Pedaal
Subbas 16, Prestant 8, Fagot 16, Schalmey 4
Koppelingen: Hoofdwerk-Bovenwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Bovenwerk

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-09-28 09:11:08