Hervormde Grote of Catharinakerk
In gebruik
Foto: Hans Vreeman
Markt 4
Zevenbergen
Gemeente Moerdijk
Noord-Brabant
Zevenbergen
Gemeente Moerdijk
Noord-Brabant
(Kerk)gebouw
| Kerk gebouwd voor de katholieke eredienst. De kerk heeft een driebeukig schip, dwarspand, koor en een kapel. Het schip dateert van ongeveer 1400, de kerk kreeg haar huidige vorm door een ingrijpende verbouwing van 1541 tot 1546. | |
| In de kerk bevindt zich een praalgraf van Jan van Ligne, graaf van Arenberg, heer van Zevenbergen. Hij sneuvelde in de slag bij Heiligerlee (1568) in de vrijheidsstrijd tegen de Spaanse koning Philips II. | |
| In 1573 namen Staatse troepen de stad in. | |
| Kerk vanaf 1610 definitief in protestante handen. | |
| De kerk is in 1944 verwoest door oorlogshandelingen. | |
| Kerkrestauratie 1953. | |
| Het ongeveer 50 jaar oude carillon is ± 2005 het zwijgen opgelegd Er deden zich slijtageproblemen voor. Uurwerk en carillon zijn gerestaureerd en vrijdag 28 maart 2008 klonk het weer als van ouds. Het geheel is aangesloten op de atoomklok te Frankfurt am Main. | |
| PKN-kerk. | |
| Vanaf voorjaar 2017 wordt een grote restauratiebeurt uitgevoerd. |
Bronvermelding van het (kerk)gebouw
| Boeken | |
| Eem, Egbertus van: aantekeningen van een aantal Ned. kerk- en huisorgels (± 1815)15; uitgave Boeijenga te Sneek 1970 | |
| Gierveld: het ned huisorgel in de 17e en 18e eeuw 271 | |
| Hess 54 | |
| Jespers, Frans: Sieur Jacobus Zeemans - d'Hüskes nummer 23 13(1992)9 17-18 19-20 32-34 | |
| Jespers, Frans: repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 339-341, het Noordbrabants Genootschap 1983 | |
| Nijnatten, Ton van: kerken in het bisdom Breda 173a* | |
| Oost, Ger/Wisgerhof, Bert: er staat een orgel 104 |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| 75 jaar Flentrop orgelbouw 28 54 | |
| brabants heem jg XXIV nr 4 pag 85 | |
| brabants orgelrijkdom (2011)40*, (2012)41**; uitgave brabantse orgelfederatie | |
| contactbrief voor kerkenverzamelaars 60(2008)37 | |
| contaktbrief voor kerkenverzamelaars 118(2017)13 | |
| de Mixtuur 20(1977)443, 22(1977)472 485, 34(1981)122 135 | |
| de Orgelvriend 7(1979)4-5**, 8(1979)1* | |
| foto D.A. Flentrop 1954* | |
| het Orgel 4(1955)44-45, 7/8(1955)front-pagina*, 7/8(1969)196, 11(1973)325-328, 3(1993)85 |
Orgel locaties
| Naam gebouw | Plaats | Periode |
|---|---|---|
| Hervormde Grote of Catharinakerk | Zevenbergen | - |
Orgelhistorie
| b: | vóór 1542/43 |
| o: | |
| b: | vóór 's HERTOGENBOSCH |
| o: | Hendrik Niehoff 1545/46 |
| b: | Hendrik Niehoff 1627 |
| r: | Hendric van der Locht 1672 |
| r: | Hendrick Metzker 1682; herstelling, nieuwe balg |
| r: | Hendrick Metzker 1684; pedaal |
| r: | Hendrick Metzker 1692; schoonmaakbeurt, balgen en ventielen gerepareerd en vier registers toegevoegd |
| b: | Jacobus Zeemans, Breda 1706/07; M I vp: bas 8-discant 11-Ped 2 |
| r: | Govert Cousijns, Geertruidenberg 1719; balgen versteld |
| r: | Georg Friderich Merkell 1740 |
| r: | Nicolaas van Hirtum, Hilvarenbeek 1792; reparatie en stemmen; M I vp: bas 9-discant 11-Ped 2 |
| r: | H.H. Hess, Gouda; 2 hoge discanregisters door Bourdon 16 en Quintprestant 3 vervangen |
| r: | Jan Pieter Schmidt, Gouda 1804; Octaaf 2 en Quint 1 1/2 vervangen door een Cornet IV |
| r: |
1806; nieuw klavier, de drie Contra-tonen werden verwijderd dispositie 1815 van Eem: M I vp:bas 9-discant 11-Ped 2 |
| r: |
Cornelis van Oeckelen, Breda 1824; herstellingen; M I ap: bas 10-disc 11 disp. 1834: M I vp: 12-Ped 2 - het oude orgel is in 1910 door Dekker te Goes ingenomen |
| b: |
A.S.J. Dekker, Goes 1910; koororgel in klassieke kas; Pn II vp: Hw 10-Nw 6-Ped 3 - het orgel is op 4 februari 1910 besteld delen van het oude orgel met name snijwerk, zijn bewaard |
| r: |
Fa. A. Standaart, Schiedam 1931 ?, herstelling orgel verwoest 1944 door oorlogsgeweld na 1945 nieuw koororgel D.A. Flentrop, Zaandam tot 1954 gebleven De opzet van een nieuw orgel in 1954 was een tweeklaviers orgel van 20 stemmen met een aangehangen pedaal. Door een schenking van de organist kon ook het derde klavier en het zelfstandig pedaal worden gerealiseerd, waarbij het orgel 33 stemmen kreeg. Het frontontwerp liet het fraaie roosvenster in de westgevel vrij. |
| b: |
Fa. D.A. Flentrop, Zaandam 1954/55; registertractuur van het pedaal electrisch; M III vp: Hw 8-Rw 9-Zw 8-Ped 8 adviseur Jaap Hillen het orgel is op 23 maart 1955 in gebruik genomen |
| r: |
Flentrop Orgelbouw, Zaandam 1992; de tongwerken werden vervangen adviseur Jaap Hillen |
| r: |
J.L. van den Heuvel Orgelbouw, Dordrecht 2002; het gehele orgel is gedemonteerd en gerenoveerd en technisch hersteld, pijpwerk hersteld en intonatie herzien. Op het zwelwerk werd de Cimbel III vervangen door Zweving 8, de samenstelling van de mixturen werd gewijzigd. Schalmei 4 werd Trompet 8 adviseur Jaap Hillen |
Dispositie
| 1707: | |
| Manuaal C-c3 (kort octaaf ??) | |
| begin 19e eeuw (volgens de Groningse organist G.W. Lohman): | |
| Manuaal | |
| Bourdon 16 discant, Prestant 8, Holpijp 8, Kwint 6, Prestant 4, Fluit 4, Kwint 3, Octaaf 2, Gemshoorn 2 bas/discant, Quint 1 1/2, Mixtuur bas/discant, Scharp bas, Tremulant | |
| Pedaal C-c1 | |
| aangehangen | |
| Ventiel, 2 blaasbalgen | |
| ± 1815 (volgens van Eem): | |
| Manuaal | |
| bas | |
| Holpijp 8, Praestant 4, Fluit 4, Quint 3, Octaav 2, Quint 1 1/2, Mixtuur, Scherp en Tertziaan | |
| discant | |
| Bourdon 16, Praestant 8, Holpijp 8, Quint 6, Praestant 4, Fluit 4, Quint 3 ?, Octaav 2, Sup: Quint 1 1/2, Tertiaan, Terts | |
| Pedaal C-h | |
| Holpijp 8, Fluit 4 | |
| 2 Ventielen | |
| (volgens de Waal): | |
| Manuaal | |
| bas | |
| Holpijp 8, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, S. Octaaf 1, Quint, Mixtuur, Scherp, Tertiaan, Trompet 8 | |
| discant | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Quintprestant 6, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Gemshoorn 2, Cornet IV, Tertiaan, Trompet 8 | |
| Pedaal | |
| aangehangen | |
| Ventiel, Zwijger | |
| disp. 1834 (volgens organist Adriaan Moelaart): | |
| Manuaal C-c3 | |
| bas | |
| Holpijp 8, Quint 8, Prestant 4, Quint 4, Sup. octaaf 2 1/2, Octaaf 2, Quint 2, Scherp VI, Mixtuur IV, tertiaan 4 | |
| discant | |
| Bourdon 16, Prestant 8, Holpijp 8, Quint 6, Prestant 4, Fluit 4, Octaaf 2, Gomhoorn 2, Quint 2, Cornet IV, Zwijgend (Mixtuur?), Teriaan IV | |
| Pedaal C-fº | |
| 2 registers | |
| 2 Blaasbalken | |
| 1955: | |
| Hoofdwerk (II) C-f3 | |
| Quintadeen 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 2 2/3, Vlakfluit 2, Mixtuur V, Trompet 8 | |
| Rugwerk (I) C-f3 | |
| Quintadeen 8, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Quint 1 1/3, Scherp IV, Sesquialter II, Kromhoorn 8 | |
| Zwelwerk (III) C-f3 | |
| Spitsgamba 8, Fluit 8, Prestant 4, Gedekte fluit 4, Nasard 2 2/3, Gemshoorn 2, Cymbel III, Dulciaan 16* | |
| Pedaal C- | |
| Prestant 16, Bourdon 16, Octaafbas 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Ruispijp IV, Fagot 16, Schalmei 4* | |
| Trede voor de Koppels: Manuaal I-Manuaal I, Manuaal II-Manuaal III, Pedaal-Manuaal II, Pedaal-Manuaal III | |
| Tremulant | |
| het derde klavier is als zwelwerk in één van de pedaaltorens geplaatst | |
| * registers nog niet geplaatst | |
| 2002: | |
| Hoofdwerk (II) C-f3 | |
| Quintadeen 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Quint 2 2/3, Vlakfluit 2, Mixtuur V, Trompet 8 | |
| Rugwerk (I) C-f3 | |
| Quintadeen 8, Holpijp 8, Prestant 4, Roerfluit 4, Octaaf 2, Quint 1 1/3, Sesquialtera II, Scherp IV, Kromhoorn 8 | |
| Zwelwerk (III) C-f3 | |
| Spitsgamba 8, Fluit 8, Zweving 8, Prestant 4, Gedektefluit 4, Nasard 2 2/3, Gemshoorn 2, Dulciaan 8, Tremulant | |
| Pedaal C- | |
| Prestant 16, Bourdon 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Octaaf 4, Ruispijp IV, Fagot 16, Trompet 8 | |
| Trede voor de Koppels: HW-RW, HW-ZW, Ped-HW, Ped-ZW | |
| Registertractuur pedaal: elektro-pneumatisch |
Bronvermelding van bovenstaand orgel
| Boeken | |
| Geen informatie aanwezig | |
| Tijdschriften en andere uitgaves | |
| Geen informatie aanwezig | |
Laatste update: 2018-06-02 15:45:42