RK kerk H Johannus Evangelist - Kleine St Janskerk

In gebruik

(Kerk)gebouw

Het is niet bekend, wanneer in oud-Hoensbroek het eerste kerkje werd gebouwd. De “Stichtingsoorkonde” spreekt over “een vanouds bestaande kapel”. Het is mogelijk dat het kerkje pas na de afscheiding van Heerlen (1390) gebouwd is ter vervanging van een ouder kerkje en dat de fundamenten van dit vroegere kerkje zijn gebruikt voor de bouw van het 14e eeuwse kerkje. Toren, schip en koor zijn, kort na elkaar, eind 14e eeuw gebouwd in steen. Het koor was voorzien van een gewelf en spitsboogvensters. Toren, schip en koor hadden een gotische kroonlijst. Het middenschip had een vlakke houten zoldering. Lichtbeukvensters waren de enige lichtbronnen in het middenschip. De beide zijbeuken hebben geen vensters gehad.

Rond 1500 werd het kerkje ingrijpend verbouwd. Het middenschip werd overdekt met stenen kruisribgewelven en de zijbeuken werden opgehoogd. Beiden kwamen hierdoor onder een zadeldak te liggen. In de zijbeuken kwamen grote vensters, waardoor er voldoende licht in het middenschip kon doordringen.

Begin 17e eeuw werd het koor in baksteen en mergel uitgebreid. De gotische koorsluiting werd vervangen door een aan vier kanten gesloten koor. Rond 1630 werd binnen de kerk een sacristie gebouwd.

Eind 17e eeuw (1680) werd het koor over de gehele lengte in baksteen verhoogd. Het dak van het koor kwam nu op gelijke hoogte met de nok van het middenschip. Er kwamen in deze tijd ook barokke vensters in de zijbeuken. In 1725 werd een sacristie in baksteen tegen de kerk aangebouwd.

In 1900 werd de toren en in 1909-1910 de rest van het kerkje gerestaureerd. De zijbeuken kregen afzonderlijke lessenaarsdaken en er werden neogotische vensters aangebracht.

Eind jaren tachtig was opnieuw een restauratie noodzakelijk.