RK kerk Grote of St Petrus' Banden
In gebruik
Foto: site petrusbandenkerkvenray
Markt 24
Venray
Gemeente Venray
Limburg

(Kerk)gebouw

Nederrijnse-gotische kerk gebouwd in 1475 met hoge spitsboogvensters. Lengte 60 meter, breedte 24 meter, hoogte zijbeuken 17,75 meter en middenschip 24,5 meter.
Twaalf zuilen schragen de gewelven. Zeven altaren. Tegen de pilaren de beelden van elf apostelen. Tegen de twaalfde pilaar de kansel uit 1697 met afbeeldingen van de vier evangelisten.
Rechts van de preekstoel tegen de muur het stenen beeld van de apostel Paulus uit eind 15e eeuw gemaakt door Kerstken Woyers uit Kalkar. Van de beeldhouwer Hendrik Douwerman uit Kalkar is het beeld van de zittende Petrus, getooid als Paus, met het boek op de schoot en op het hoofd een taira, de vermaarde sleutels in de hand. In het koor achter het hoogaltaar een Calvarie-groep van vóór 1500. Het grote altaar is 10 meter hoog en is opgebouwd uit elementen van Franse zandsteen.
De koperen lezenaar, de "adelaar", werd gebruikt bij de schiftlezingen uit ± 1522.
In 1608 blijkt tot ongenoegen van de schoilmester het solderke boven het orgel te zijn afgebroken. Op zijn verzoek wordt het herplaatst.
In 1802 werd het altaar uit het klooster Bethlehem te Oostrum in deze kerk geplaatst en bevindt zich thans in de kapel te Leuven.
Twee altaren in de 19e eeuw verkocht om geld bijeen te krijgen voor reparatie van de vloer.
het Maria-altaar met laat-gotisch houtsnijwerk prijkt nu als hoofdaltaar in de basiliek van Tongeren.
Het Petrus-altaar is terecht gekomen in het Suermondt-museum te Aken.
In het najaar van 1944 is bij de gevechten tussen de Duitsers en de Geallieerden grote schade aan kerk en toren aangebracht. De Duitsers bliezen de 80 meter hoge toren op 16 oktober 1944 op. Het orgel, de gebrandschilderde ramen en veel kerkmeubelen waren verloren gegaan.
Sommige antieke beelden waren nauwelijks beschadigd
De kerk werd herbouwd en kwam in 1950 gereed, de restauratie stond onder leiding van architect J. Kalf.
Nieuwe toren gebouwd van 1961 tot september 1962 naar ontwerp van architect Jules Kayser te Venlo.
De zijaltaren van het rk klooster Sint Jozef te Venraij van de zusters van de H Jozef zijn nu te vinden in deze kerk. Een Neo-Gotisch meesterwerk van architect Pierre Cuypers is onlangs (± 2000) geplaatst. Ook een zijaltaar het Sint Anna-altaar van Cuypers uit de RK kerk H Anna te Breda (1903) zijn geplaatst. De altaren staan op de Rijksmonumentenlijst.
De dekenale kerk is van binnen grondig opgeknapt: een nieuw koor, koperen luchters, enz.
De kerk kent een rijke beeldenschat, ongeveer 70 zeer oude kunstwerken. Het vroegere Maria-altaar prijkt sinds het midden van de vorige eeuw als hoofdaltaar in de basiliek van Tongeren. Het altaarrelief, z.g. Petrus-altaar, met Petrus-tafelen, staat in het Suermondtmuseum te Aken. Het grote apostelbeeld dat dit altaar bekroonde staat nog wel in de kerk van Venraij.
De kerk is inmiddels gesloten en zal een andere bestemming krijgen (2000).

Bronvermelding van het (kerk)gebouw

Boeken
Bouman, mr A.: Nederland Orgelland 16 afb I-15*, uitgave Spruyt, van Mantgem & de Does, Leiden 1964
Kuilenburg, Wout van: Beknopte Beschrijving van de Orgelhistorie van de Sint-Petrus-Bandenkerk te Venray
Quaedvlieg, G.M.I.: Kerkorgels in Limburg (1975)27; uitgave Provinciaal Comit‚ Limburg
Tijdschriften en andere uitgaves
200 jaren orgelbouw Vermeulen kerkorgels (1730-1930)
250 jaar Orgelmaker Vermeulen 45 87 88* 91
contactbrief voor kerkenverzamelaars 30(1993)24 41, 43(2000)43
de Orgelvriend 7/8(1977)24-25 (3 foto's)*
het Orgel 12(1976)395 ??
kerkepadgids (1990)18-20 (5 foto's)*

Orgel locaties

Naam gebouw Plaats Periode
RK kerk Grote of St Petrus' Banden Venray -

Orgelhistorie

b: 1514 (vóór 1522)
r: Dirk Pannekoek, Nijmegen 1548; herstelwerk
r: Jan Morlet IV, Arnhem of Kalkar 1633; orgel gerepareerd
b: Mr Thomas 1651, vermoedelijk een lid van de in families Houben of Weidtmann te Ratinder voor KALKAR RK klooster. Jan Werckens timmerde de orgelkas (rococo-front); M I vp: Man 10
o: Johann Reiner Titz 1806 (of A. Graindorgue 1803/04); verscheidene registers bijgevoegd
onderhoud Johann Reiner Titz tot zijn dood in 1825
r: Jean Baptipt Hersmen 1826, de kassier Hermsen repareerde de balgen, bovendien stemde hij de tongwerken
r: P.F. van Dinther, Tegelen 1827; reparaties, herstelling en stemmen
r: P.F. van Dinther, Tegelen 1833; balgreparatie en stembeurt; M III Man 12-Pos 9-Echo-werk 6
r: Johann Winkels, Venray 1862; twee nieuwe blaasbalgen
r: 1892; het orgel werd ook opgebeitst en de ornamenten verguld
r: 1893; grote reparatie
- het orgel is in 1944 verloren gegaan
b: Gebrs. Vermeulen, Weert 1953/55; EP III vp: Hw 12-Pos 6-Zw 14-Ped 10
adviseurs dr E. Bruning ofm en dr P.J. de Bruyn namens de KKOR
inspeling orgel door Hub Houët te Eindhoven
r: 80 vrijwilligers onder leiding van organist/orgelstemmer Daniël Janssen te Thorn 2013; EP III vp: Man. I 12-Man. II 6-Man. III 14-Ped 10
op zondag 18 mei 2014 was het officiële inwijdingsconcert door de organisten Remy Syrier en Daniël Janssen

Dispositie

1651 (Thomas):
Manuaal
10 registers, Trammelant
Pedaal
Bourdon ??
enkelvoudig secreet (windlade voor het handklavier)
een aparte lade voor de "bordon" (Pedaal ??)
Nachtegtaal
Grote blaasbalg met twee kleine (schep-)balgen
een zolder, zoals rond 1600
 
1859 (volgens Broekhuyzen):
Manuaal
Prestant 8, Holpijp 8, Prestant 4, Flute 4, Viol di Gamba 4, Nazard 2 2/3, Octaaf 2, Sexquialter IV, Cornet III, Mixtuur IV, Trompet 8 bas/discant
Positief
Bourdon 8, Prestant 4, Nazard 2 2/3, Octaaf 2, Kromhoorn 8 bas/discant
Echo
Prestant 4 discant, Tertz 1 3/5, Cornet III, Kromhoorn 8 discant
Pedaal
aangehangen
Drie blaasbalgen
 
1955 (Vermeulen):
Hoofdwerk (I)
Prestant 16, Prestant 8, Spitsgamba 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit gedekt 4, Quint 2 2/3, Superoctaaf 2, Sesquialter II, Mixtuur IV-VI, Trompet 8, Klaroen 4
Positief (II)
Roerfluit 8, Tolkaan 4, Nachthoorn 2, Quint 1 1/3, Kl. Mixtuur III, Kromhoorn 8
Zwelwerk (III)
Quintadeen 16, Diapason 8, Salicionaal 8, Celestes 8, Nachthoorn 8, Zing. Prestant 4, Gemshoorn 4, Nasard 2 2/3, Woudfluit 2, Flageolet 1, Tertiaan II, Cymbel III, Echo Trompet 8, Schalmei 4
Pedaal
Prestant 16, Subbas 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Prestant 4, Octaaf 2, Ruispijp III, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4
 
2014 Vermeulen/vrijwillers):
Manuaal I C-g3
Prestant 16, Prestant 8, Spitsgamba 8, Bourdon 8, Octaaf 4, Fluit gedekt 4, Quint 2 2/3, Superoctaaf 2, Sesquialter II, Mixtuur IV-VI, Trompet 8, Klaroen 4
Manuaal II C-g3
Roerfluit 8, Tolkaan 4, Nachthoorn 2, Quint 1 1/3, Klein Mixtuur III, Kromhoorn 8
Manuaal III (zwelwerk) C-g3
Quintadeen 16, Diapason 8, Salicionaal 8, Celestes 8, Nachthoorn 8, Zing. Prestant 4, Gemshoorn 4, Nasard 2 2/3, Woudfluit 2, Flageolet 1, Tertiaan II, Cymbel III, Echo Trompet 8, Schalmei 4
Pedaal C-f1
Prestant 16, Subbas 16, Octaaf 8, Gedekt 8, Prestant 4, Octaaf 2, Ruispijp III, Bazuin 16, Trompet 8, Trompet 4
4 vaste en 4 vrije combinaties, alsmede "alle" denkbare koppelingen en speelhulpen

Bronvermelding van bovenstaand orgel

Boeken
Geen informatie aanwezig
Tijdschriften en andere uitgaves
Geen informatie aanwezig
Laatste update: 2018-08-27 16:23:55